Nhìn vào thảm cỏ xanh rì và quảng trường trung tâm nằm trong Công viên hồ Khánh Hội với dòng người đến thả bộ và tập thể dục mỗi ngày, ít ai hình dung nơi đây từng là con kênh đen ô nhiễm nối ra rạch Bến Nghé với hàng nghìn hộ dân sinh sống. Từ năm 2010 đến nay, dự án Công viên hồ Khánh Hội có quy mô 17,6 ha (giải tỏa, di dời 1.600 hộ dân) được quận 4 đầu tư thực hiện theo chủ trương cải tạo, chỉnh trang nhà ở ven và trên kênh, rạch của thành phố đã hoàn tất giai đoạn 1 và 2 (quy mô gần tám ha). Phần diện tích còn lại với hơn 600 hộ dân thuộc diện giải tỏa, quận đang đẩy nhanh tiến độ đền bù, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2025.
Ngụ tại đường Tôn Đản, quận 4, bà Nguyễn Thúy Phương thường đưa con nhỏ đến Công viên hồ Khánh Hội vui chơi vào dịp cuối tuần. Bà Phương thích thú xem đây là lá phổi xanh của quận, một nơi để người dân thư giãn, tham gia các hoạt động cộng đồng.
Song song với việc thực hiện dự án xây dựng Công viên hồ Khánh Hội, quận 4 cũng đã bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc dự án này tại các chung cư được đầu tư xây mới trên địa bàn với điều kiện sống tốt hơn, tiện nghi đầy đủ hơn trước. Kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án xây dựng Công viên hồ Khánh Hội sử dụng từ nguồn vốn ngân sách 2.726 tỷ đồng.
Phó Chủ tịch UBND quận 4 Võ Thanh Dũng cho biết, 5 năm qua, quận đã cơ bản hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và đẩy mạnh thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị trọng điểm, phát triển hạ tầng đô thị một cách đồng bộ. Đảng bộ, chính quyền quận 4 đã chủ động vận dụng các chính sách và quy định của thành phố để kêu gọi đầu tư, thực hiện chủ trương xã hội hóa để thực hiện nhiều dự án, công trình sử dụng vốn ngoài ngân sách vừa góp phần chỉnh trang đô thị, vừa tạo quỹ nhà ở cho người dân địa phương và khu vực lân cận.
Theo UBND quận 4, thực hiện Chương trình chỉnh trang đô thị, phát triển giao thông, giảm ngập nước giai đoạn 2016 - 2020, quận đã hỗ trợ thủ tục để các nhà đầu tư xây dựng mới mười dự án, trong đó, chín dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng với 5.123 căn hộ (đạt 90%). Các dự án đầu tư xây dựng nhà ở bằng nguồn vốn ngoài ngân sách đã góp phần nâng tổng diện tích sàn nhà ở của quận 4 lên 828.383 m2, vượt 18% so với chỉ tiêu, kế hoạch đã đề ra. Dự kiến đến cuối năm 2020, tổng diện tích sàn nhà ở của quận sẽ đạt 889.989 m2.
Tuy vậy, trong thực tế, công tác di dời nhà ở trên và ven kênh rạch, tiến độ thực hiện một số dự án quan trọng có vai trò đột phá trong chỉnh trang đô thị của quận 4 vẫn chậm triển khai do khó khăn về nguồn vốn, thiếu quỹ nhà tái định cư, hoặc chưa có địa điểm để đầu tư xây dựng. Vẫn còn một số hộ dân chưa đồng thuận với chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Bên cạnh đó, việc thực hiện chương trình thay thế các chung cư cũ hư hỏng, xuống cấp, các chung cư có nguy cơ sụp đổ cao vẫn rất chậm vì các thủ tục triển khai thực hiện theo quy định còn nhiều bất cập, tỷ lệ đồng thuận của người dân chưa bảo đảm.
5 năm tới (giai đoạn 2020 - 2025), nhiệm vụ trọng tâm được Đảng bộ quận 4 xác định vẫn là công tác chỉnh trang đô thị, xây dựng căn hộ chung cư để tăng dần chỉ tiêu nhà ở cho người dân nhằm bảo đảm giảm mật độ ở, nâng cao chất lượng và môi trường sống cho người dân. Quận sẽ ưu tiên kêu gọi đầu tư xây dựng 38 lô chung cư cũ, trong đó có năm lô chung cư cấp D thuộc diện nguy hiểm để chỉnh trang nhà ở và tái bố trí chỗ ở cho người dân. Tập trung di dời, giải tỏa toàn bộ nhà ở trên và ven kênh rạch, hoàn thành các dự án bồi thường, giải tỏa dự án Công viên hồ Khánh Hội, cù lao Nguyễn Kiệu và bờ kênh Tẻ.
Thời gian tới, quận 4 sẽ tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các chủ đầu tư triển khai các dự án nhà ở (thực hiện tám dự án với quy mô xây dựng 150 nghìn mét vuông sàn nhà ở). Giám sát quá trình tổ chức thực hiện của các nhà đầu tư bảo đảm dự án đầu tư đúng quy định pháp luật, đúng chủ trương đầu tư và phù hợp với các quy hoạch có liên quan; không để chậm tiến độ, ngừng hoạt động, xây dựng không đúng quy hoạch, chuyển nhượng dự án trái phép.
Quận 4 tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung, quy hoạch ngành, lĩnh vực bảo đảm tính khả thi cao. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tập trung rà soát, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính từ 20% đến 30% so với quy định; thực hiện công khai, minh bạch các thủ tục hành chính. Thực hiện chặt chẽ quy trình quản lý từ khâu lựa chọn địa điểm, phê duyệt quy hoạch xây dựng, cấp phép xây dựng; quản lý thi công xây dựng công trình.
