Tiếp tục mở rộng các loại hình đầu tư cho giáo dục

Thành phố Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến đầu tư phát triển lĩnh vực giáo dục và đào đạo (GD và ÐT). Trung bình hằng năm, thành phố bố trí kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học khoảng 26% tổng chi ngân sách của thành phố, với tổng số phòng học đến nay là 45.698 phòng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, mức chi này vẫn chưa thể đáp ứng đủ so với yêu cầu về vốn dành cho phát triển sự nghiệp giáo dục. Nguyên nhân chủ yếu là do trong những năm gần đây, số lượng học sinh mỗi năm tăng khoảng 65.000 em. Do đó, để bảo đảm chỗ học cho mọi đối tượng là một thách thức, khó khăn rất lớn đối với ngành GD và ÐT thành phố, từ đó phương thức đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư (PPP) đã được thành phố lựa chọn.

Thời gian qua, phương thức này thu hút khá nhiều nhà đầu tư thực hiện xây mới phòng học và phòng chức năng. Năm 2016 là 996 phòng; năm 2017 là 1.059 phòng; năm 2018 là 1.160 phòng. Ðến nay đã có 13.915 phòng học và 1.693 phòng chức năng (thí nghiệm, nhà thi đấu, phòng học ngoại ngữ, tin học…) được xây dựng. Một số dự án đã được thành phố giao đất xây dựng và mở trường như: THCS - THPT Ðinh Thiện Lý; TH, THCS và THPT quốc tế Ca-na-đa; THCS - THPT Sao Việt; TH - THCS - THPT Albert Einstein (quận 7), TH - THCS - THPT Ngô Thời Nhiệm; THCS - THPT Vinschool (quận Bình Thạnh); TH, THCS và THPT quốc tế Á Châu (quận 10)…

Theo Sở GD và ÐT, hiện nay, khung pháp lý triển khai áp dụng hình thức PPP đã được ban hành với các văn bản quy định chi tiết, rõ ràng, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện. Hình thức PPP là một bước tiến đột phá. Trong lĩnh vực giáo dục, hiện thành phố có 36 dự án để chuẩn bị đầu tư theo hình thức PPP tại 24 quận, huyện. Kế hoạch năm 2019 sẽ đầu tư xây dựng mới: Trường THCS Lê Văn Nghề, quận 3 (127 tỷ đồng), Trường THCS Nguyễn Thái Bình, quận Tân Bình (200 tỷ đồng), Trường TH Trần Văn Kiểu, quận 6 (250 tỷ đồng), Trường liên cấp EMASI - Khu đô thị Vạn Phúc, quận Thủ Ðức…

Tuy nhiên, liên quan đến quỹ đất phát triển giáo dục, lợi thế này lại đang có nhiều bất cập. Ðó là, thành phố hiện còn thiếu quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xã hội hóa cũng như việc công khai thông tin quỹ đất kêu gọi đầu tư chưa đầy đủ, rõ ràng, gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong quá trình tìm hiểu. Việc đầu tư PPP vào lĩnh vực giáo dục còn gặp trở ngại bởi tâm lý e dè của nhà đầu tư. Chẳng hạn, để thu hồi vốn nhanh cần phải tăng quy mô đầu tư dự án để có thể tăng số học sinh. Thế nhưng, phần lớn đều bị khống chế bởi các quy định trong điều lệ và tiêu chuẩn thiết kế trường học hiện hành cũng như các chỉ tiêu về quy hoạch xây dựng. Mặt khác, mức đầu tư bỏ ra ban đầu cho việc xây dựng một trường học khá lớn, do đó, để thu hồi vốn nhanh, nhà đầu tư phải đưa ra mức thu cao. Như vậy, chỉ đối tượng có điều kiện mới có thể theo học và các quận, huyện ngoại thành không phải là điểm đến đầu tư phù hợp. Từ những lý do nêu trên, việc nhà đầu tư ưu tiên tìm kiếm địa điểm thực hiện ở những địa bàn quận trung tâm thành phố sẽ dễ dàng thu hút học viên cũng như sớm thu hồi được nguồn vốn là điều dễ hiểu…

Chủ trương kêu gọi tư nhân tham gia xây dựng các công trình hạ tầng đô thị cho thành phố được đưa ra nhằm san sẻ gánh nặng nguồn vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước. Theo tính toán, tổng nhu cầu vốn đầu tư phát triển hạ tầng của thành phố giai đoạn 2016 - 2020 lên đến hơn 850.000 tỷ đồng, trong đó tính riêng các dự án giao thông, môi trường, giáo dục, chống ngập… cần hơn 500.000 tỷ đồng. Khả năng ngân sách thành phố chỉ có thể đáp ứng khoảng 20% nhu cầu đầu tư, còn lại phải thu hút nguồn lực từ bên ngoài, đặc biệt là vốn xã hội hóa theo hình thức PPP. Do vậy, việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nhằm thu hút các nhà đầu tư quan tâm thực hiện các dự án đầu tư cho lĩnh vực giáo dục trên địa bàn thành phố, nhất là các huyện ngoại thành là điều cần được quan tâm, xúc tiến để đáp ứng nhu cầu, chất lượng dạy và học hiện nay và những năm tiếp theo của thành phố.