Nào vỏ bánh, nhân bánh (bột ngũ cốc, các sản phẩm từ thịt, rau củ quả, trứng) do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) quản lý, Bộ Y tế cũng quản lý thêm phần nhân bánh với những vi chất, phụ gia, hương liệu… còn Bộ Công thương quản lý khâu lưu thông… Chuyên trách về vấn đề quản lý VSATTP, Bộ NN&PTNT có bảy cơ quan; Bộ Y tế có hai cơ quan; Bộ Công thương có ba cơ quan.
Nhiều cơ quan tham gia như vậy nhưng nguy cơ về mất VSATTP vẫn tiềm ẩn, thiếu kiểm soát, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người tiêu dùng. Vụ ngộ độc pate Minh Chay là một thí dụ. Đến nay, hàng chục người đã phải nhập viện, nhiều người phải thở máy vì ngộ độc sau khi ăn sản phẩm này. Cơ quan chức năng đã tìm ra vi khuẩn clostridium botulinum typ B có trong pate Minh Chay có độc lực rất mạnh, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe.
Điều đáng nói, sản phẩm có độc tố mạnh như vậy nhưng lại do Công ty TNHH Hai thành viên Lối Sống Mới (huyện Đông Anh, Hà Nội) sản xuất và tự công bố chất lượng. Công ty này được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm và thủy sản Hà Nội, trực thuộc Sở NN&PTNT cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Việc doanh nghiệp (DN) tự công bố chất lượng sản phẩm là đúng với quy định của Chính phủ, trên tinh thần cải cách hành chính, “cởi trói” cho DN. DN phải tự chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình đối với sản phẩm sản xuất theo tiêu chuẩn đó. Tuy nhiên, khi DN muốn tự xây dựng tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thì họ phải tự đầu tư các phòng thí nghiệm với tiêu chuẩn cơ sở vật chất tương đương các phòng thí nghiệm mà Nhà nước chỉ định. Đáp ứng điều này phải có sự đầu tư rất lớn.
Trên thực tế, những DN đòi hỏi được xây dựng tiêu chuẩn riêng là những DN lớn, có sự đầu tư bài bản và không phải DN nào cũng đủ điều kiện để đầu tư như vậy. Những DN quy mô nhỏ không thể đủ tiềm lực. Đây chính là một lỗ hổng và nếu cơ quan quản lý không kiểm tra, giám sát (hậu kiểm) thường xuyên, những sản phẩm không đủ chất lượng sẽ bị tuồn ra thị trường.
Tiếp theo, đó chính là những lỗ hổng về quản lý chất lượng, nguồn gốc sản phẩm, an toàn vệ sinh thực phẩm… qua kênh bán hàng trực tuyến. Theo thống kê, từ tháng 7 đến tháng 8, có 1.290 khách hàng đã mua 1.559 hộp pate Minh Chay có chứa vi khuẩn và độc tố qua kênh online. Thực tế, không chỉ riêng pate Minh Chay, nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng vẫn được rao bán tràn lan trên các kênh thương mại điện tử.
Việc bịt lỗ hổng trong quản lý VSATTP cần sớm được các cơ quan chức năng nhanh chóng giải quyết, nhằm góp phần ngăn chặn những nguy cơ hậu quả từ vấn đề này mà người tiêu dùng có thể phải gánh chịu.