Lại chuyện lát đá vỉa hè

“Hà Nội bây giờ không chỉ có bốn mùa”, ông Huấn - hàng xóm trong ngõ phố nhà tôi quả quyết. Nói rồi, ông giải thích, bây giờ Hà Nội có thêm mùa lát đá vỉa hè, mùa ô nhiễm.

Ấy là ông đang bức xúc chuyện Thủ đô những ngày này đi đâu cũng gặp cảnh đào đường, lát vỉa hè. Những tuyến phố đang sạch sẽ, bỗng bụi tung lên vì công nhân đào xới, vì cát sỏi vương vãi.

Mấy năm trước, Hà Nội đã trở thành “đại công trường” khi hàng loạt vỉa hè trên được lật lên, lát mới. Người ta bảo thay đá lát vỉa hè bằng loại đá tốt, có tuổi thọ 50 - 70 năm, chứ lâu nay cứ lát vỉa hè bằng loại gạch “rẻ tiền” nên hay bị hỏng. Mấy cụ già ngồi uống nước đầu phố bảo dự án ấy kéo dài đến hết năm nay, theo đó vỉa hè của hơn 900 tuyến phố tại 12 quận nội thành được thay thế từ gạch truyền thống sang đá tự nhiên hoặc gạch bê-tông vân đá.

Quả thực nhìn nhiều vỉa hè được lát đá mới, nom cũng sạch sẽ tinh tươm hơn trước. Nhưng với các cụ cao tuổi sống trên các khu phố cổ, phố cũ thì việc “khoác áo đồng phục” cho vỉa hè bằng loại đá xanh “chẳng hay ho gì”. Mưa một chút, nước đã lấp loáng vỉa hè, đi không khéo là trượt, là ngã. Đám thanh niên không ngã thì bị ướt giày dép. Trước đây, lát vỉa hè bằng gạch nên nó thấm nước, mưa nhỏ không đọng thành vũng.

Điều ấy vẫn chưa đáng ngại bằng việc nhiều vỉa hè dù đã được lát loạt đá “50 - 70 năm” nhưng mới vài ba năm đã bị bong tróc, gãy vỡ. Cụ thể, nhiều đoạn vỉa hè ở các tuyến phố như Nguyễn Trãi, Khuất Duy Tiến, Nguyễn Chí Thanh, Trần Duy Hưng, Nguyễn Đình Chiểu... gạch đá bắt đầu vỡ nát, hư hỏng và xuống cấp. 

Như vậy, trong khi tổng thể dự án chưa kết thúc, thì một số đoạn vỉa hè được triển khai lát mới hồi đầu dự án đã “tái phát bệnh cũ” và chắc chắn sẽ được lát lại. Ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Câu hỏi ấy, nhiều người quan tâm, song đến nay chưa thấy ai hay tổ chức nào bị nêu đích danh. “Hồ sơ vỉa hè” mà các cụ cao niên hay ngồi trao đổi với nhau cho thấy, vỉa hè Hà Nội đã được thay đổi rất nhiều vật liệu, từ vật liệu gạch thiên nhiên cho đến các gạch lục giác, gạch con thoi, gạch xây chèn... Lần nào cũng được “quảng cáo” là tốt hơn lần trước, song thực tế đều không bảo đảm về chất lượng.

Chính vì thế, dường như bất cứ thời gian nào trong năm cũng thấy những nhóm công nhân thi công sửa chữa, lát mới một số vỉa hè nào đó. Nhưng vào dịp cuối năm như lúc này, lượng công nhân đông hơn, xuất hiện ở nhiều tuyến phố, quận, huyện khiến phố phường bụi bặm, ô nhiễm gây cản trở giao thông, tăng thêm bức xúc cho người dân. 

Từ một góc nhìn khác, người ta có quyền đặt ra những câu hỏi trong các dự án lát đá vỉa hè: Ai kiểm tra, giám sát và chịu trách nhiệm chất lượng đá vỉa hè? Liệu có ký một đằng thi công một nẻo?...