Mexico đẩy mạnh du lịch sinh thái

Mexico là một trong những quốc gia đa dạng sinh học nhất thế giới với hệ sinh thái rừng phong phú. Du lịch sinh thái được Mexico xác định là hình thức nghỉ dưỡng an toàn nhất trong bối cảnh đại dịch Covid-19, đồng thời là hình thức du lịch có trách nhiệm, bởi nó vừa tạo thu nhập cho người bản địa vừa góp phần bảo vệ thiên nhiên.

Du khách thưởng thức ẩm thực địa phương tại một nhà hàng ở Sierra Gorda. Ảnh: WN
Du khách thưởng thức ẩm thực địa phương tại một nhà hàng ở Sierra Gorda. Ảnh: WN

Trên khắp đất nước Mexico, du lịch sinh thái đóng vai trò quan trọng khi giải quyết cùng lúc hai vấn đề nghèo đói ở nông thôn và nạn phá rừng. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), rừng tại Mexico là nơi sinh sống của hơn 12 triệu người, hầu hết trong số đó sống trong nghèo đói và phụ thuộc trực tiếp vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Với ít cơ hội việc làm, nhiều người đã chọn cách chặt phá và khai thác gỗ bất hợp pháp trong các khu rừng. Vì vậy, những đoàn du khách đông đảo tìm đến các vùng rừng núi xa xôi chính là động lực khuyến khích người dân địa phương làm du lịch và từ bỏ thói quen chặt phá rừng.

Khu dự trữ sinh quyển Sierra Gorda, được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của LHQ (UNESCO) công nhận là một phần của mạng lưới khu dự trữ sinh quyển thế giới, chiếm một phần ba diện tích bang Queretaro. Các công ty du lịch đã hợp tác với các chủ đất tại đây để thiết lập những hoạt động du lịch sinh thái, tạo việc làm cho người bản địa, giúp họ ngừng khai thác gỗ trái phép hay trông chờ vào các khoản kiều hối, trợ cấp. Kể từ khi khu nghỉ dưỡng sinh thái đầu tiên được xây dựng cách đây hơn 20 năm, mạng lưới du lịch sinh thái phát triển mạnh mẽ, với 15 khu nghỉ dưỡng trong các khu rừng với hệ sinh thái khác nhau. Hơn 50 doanh nghiệp địa phương lần lượt ra đời và phần lớn trong số đó là các đơn vị do phụ nữ nắm giữ, quản lý và vận hành.

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 khiến mọi thứ bị đình trệ. Các du khách trong và ngoài nước tạm dừng tìm tới các khu sinh thái của Mexico. Mất nguồn thu từ du lịch khiến một số cộng đồng bản địa quay trở lại khai thác gỗ trái phép, một số khác lại tìm về lối canh tác thủ công.

Trong những tuần cuối của năm 2020, các nhà hàng tại Sierra Gorda đã hoạt động trở lại, tuy nhiên, mới chỉ có 30% khu nghỉ dưỡng trong vùng mở cửa đón khách. Hội đồng quản trị du lịch của bang Queretaro nỗ lực biến khu vực này trở thành điểm đến ngoài trời hàng đầu, khi cân nhắc về các giải pháp bền vững nhằm quản lý dòng khách du lịch, qua đó vừa giảm thiểu tác động môi trường vừa ngăn ngừa nguy cơ lây truyền dịch bệnh. Các hoạt động ngoài trời với quy mô nhỏ được xác định là giải pháp hữu hiệu cho ngành du lịch thời Covid-19. Du khách được chia thành các nhóm nhỏ hơn, được khuyến khích lưu trú lâu hơn và rút gọn các địa điểm tham quan.

Các tổ chức phi chính phủ cũng đẩy mạnh hợp tác với các bộ tộc trong rừng Lacandon ở bang Chiapas, một trong những hệ sinh thái đa dạng sinh học nhất trên thế giới. Du khách có thể đặt chỗ tại khu nghỉ dưỡng sinh thái hoặc cơ sở cắm trại trong rừng sâu thuộc Trung tâm khu dự trữ sinh quyển Montes Azules để khám phá rừng nhiệt đới, thăm các trang trại nuôi bướm, chèo thuyền kayak trên sông, thưởng thức ẩm thực tại các quán ăn của người bản địa...

Tại bang Michoacan và Mexico, ba trong bốn khu bảo tồn ở khu dự trữ sinh quyển bướm vua, nơi nổi tiếng bởi vẻ đẹp của hàng triệu con bươm bướm tới nghỉ đông hằng năm, hoạt động trở lại. Các gói du lịch trực tuyến cũng được thiết kế cho những du khách không có cơ hội trực tiếp tới chiêm ngưỡng vẻ đẹp của mùa bươm bướm. Một nhóm người bản địa vừa làm nhiệm vụ thu thập các cảnh quay, báo cáo về chuyển động của các đàn bươm bướm, đồng thời nỗ lực ngặn chặn các hành vi khai thác gỗ trái phép trong khu bảo tồn.

Nhà sinh thái học, cựu Bộ trưởng Môi trường Mexico Julia Carabias Lillo cho biết, mặc dù hầu hết cộng đồng dân cư trong các khu vực rừng sâu được bảo vệ khỏi dịch bệnh nhờ vị trí xa xôi, song họ vẫn cảm nhận được những tác động sâu sắc về mặt kinh tế. Tuy nhiên, bà dự đoán cũng chính trong bối cảnh đại dịch, mối quan tâm đối với du lịch sinh thái sẽ ngày càng tăng, khi mọi người ưu tiên tìm kiếm các điểm đến cách xa xã hội và hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh.