Quyết định gây chia rẽ trên chính trường Mỹ

Ngày 27-9 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề cử bà Amy Coney Barrett (trong ảnh) vào vị trí Thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ. Quyết định này của ông Trump nhanh chóng vấp phải sự phản đối từ đảng Dân chủ, trong bối cảnh cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đang tới gần.

Ảnh: AFP
Ảnh: AFP

Theo Reuters, trong buổi lễ được tổ chức ở khuôn viên Nhà trắng hôm 26-9, Tổng thống Trump cho biết: “Hôm nay, tôi có vinh dự được đề cử một trong những bộ óc pháp lý lỗi lạc và tài năng nhất của quốc gia chúng ta vào vị trí Thẩm phán Tòa án Tối cao. Bà Amy Coney Barrett là người xuất sắc đáp ứng mọi điều kiện cho công việc này”. Trước đó, bất chấp sự phản đối của đảng Dân chủ, Tổng thống Trump từng tuyên bố sẽ lựa chọn người thay thế cựu Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, vừa qua đời hôm 18-9, sau khi lễ tưởng niệm bà kết thúc, đồng thời kêu gọi Thượng viện bỏ phiếu thông qua trước khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 tới.

Dự kiến, quá trình thông qua đề cử chức Thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ sẽ được thực hiện với phiên điều trần bắt đầu từ ngày 12-10 tới và kéo dài bốn ngày tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện. Với việc đảng Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện, đề cử của ông Trump nhiều khả năng sẽ được thông qua bất chấp sự phản đối cũng như những hành động cản trở của đảng Dân chủ. Nếu được phê chuẩn, bà Barrett sẽ trở thành người phụ nữ thứ năm từng phục vụ tại cơ quan tư pháp hàng đầu của “xứ cờ hoa” và là người thứ sáu trong tổng số chín thẩm phán tại Tòa án tối cao Mỹ đứng về phía ông Trump.

Bà Amy Coney Barrett, 48 tuổi, từng là GS ngành Luật tại Trường đại học danh tiếng Notre Dame ở bang Indiana (Mỹ). Bà từng đảm nhiệm vị trí Thư ký của cố Thẩm phán Tòa án Tối cao nổi tiếng Antonin Scalia. Năm 2017, bà được Tổng thống Trump bổ nhiệm một vị trí trong Tòa phúc thẩm khu vực liên bang số 7, có trụ sở ở thành phố Chicago, bang Illinois. Bà cũng là một lựa chọn khi ông Trump cân nhắc cho vị trí Thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ thay ông Anthony Kennedy vào năm 2018. Tuy nhiên, cuối cùng, Thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang Brett Kavanaugh được lựa chọn cho vị trí này.

Việc Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa vội vã chọn bà Barrett thay thế vị trí của cố Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, một biểu tượng về tự do và bình quyền tại Mỹ, đang vấp phải sự chỉ trích từ phe Cộng hòa. Việc đề cử bà Barrett làm tăng thêm mâu thuẫn giữa hai chính đảng, bởi năm 2016, khi đảng Cộng hòa kiểm soát Thượng viện đã từ chối ứng cử viên Thẩm phán Tòa án Tối cao do Tổng thống khi đó là ông Barack Obama đề cử và yêu cầu chờ tới sau cuộc bầu cử năm đó. Đảng Dân chủ cũng cáo buộc quyết định này của “ông chủ” Nhà trắng và đảng Cộng hòa là nhằm thâu tóm quyền lực tại Tòa án Tối cao trước cuộc bầu cử Tổng thống sắp diễn ra. 

Chỉ vài phút sau khi ông Trump tuyên bố đề cử bà Barrett, đối thủ của ông, ứng cử viên Tổng thống Mỹ Joe Biden của đảng Dân chủ đã kêu gọi Thượng viện Mỹ hoãn phê chuẩn ứng cử viên Thẩm phán Tòa án Tối cao cho đến sau cuộc bầu cử Tổng thống, dự kiến diễn ra vào ngày 3-11 tới. “Thượng viện không nên thông qua quyết định này cho đến khi người dân Mỹ chọn được Tổng thống và Quốc hội tiếp theo”, ông Joe Biden cho biết. Trong khi đó, liên danh tranh cử của ông Joe Biden, bà Kamala Harris cũng cho rằng, đề cử bà Barrett của ông Trump sẽ “gây tổn hại cho hàng triệu người Mỹ”, đồng thời gọi những nỗ lực của đảng Cộng hòa nhằm thúc đẩy việc thông qua đề cử “gây phẫn nộ tuyệt đối”, đồng thời đề nghị người dân Mỹ nên chiến đấu “hết sức có thể để bảo đảm rằng ứng cử viên này không được xác nhận”.

Giới phân tích cho rằng, việc bổ nhiệm bà Barrett sẽ tác động lớn đến thái độ và các lá phiếu của cử tri trước cuộc bầu cử Tổng thống cam go sắp tới tại Mỹ. Do đó, đảng Dân chủ đã khẩn trương tổ chức một cuộc họp kín để thảo luận về những kế hoạch và chiến lược ngăn chặn ý định của Tổng thống Trump và phe Cộng hòa.