Kết quả cuộc đàm phán xuyên đêm 24-12 đã “đền đáp” nỗ lực bền bỉ của giới chức Anh và EU, khi vướng mắc cuối cùng trong lĩnh vực nghề cá được tháo gỡ. Phía Anh chấp thuận việc EU chỉ giảm 25% sản lượng đánh bắt cá hằng năm tại các vùng biển của Anh và trong giai đoạn 5 năm rưỡi, trước khi có thỏa thuận mới. Trước đó, hai bên đã nhất trí các điều khoản về cạnh tranh công bằng.
Để đi đến đồng thuận, hai phía đều phải nhượng bộ, song đây vẫn được xem là “thỏa thuận cùng thắng”, bởi bảo đảm mục tiêu và lợi ích cốt lõi của cả hai bên. Về cắt giảm sản lượng khai thác, Anh chấp thuận giảm nhẹ đòi hỏi, so mục tiêu 30%, trong khi EU phải nâng mạnh đề xuất, từ mức 18% ban đầu. Đổi lại, thời gian thực hiện gần như đáp ứng yêu cầu của EU (sáu năm), song kéo dài hơn nhiều so mức London mong muốn (ba năm). EU cũng bảo toàn mục tiêu duy trì “sân chơi công bằng” cho các doanh nghiệp.
Cả Anh và EU đều tuyên bố “hài lòng” với bản thỏa thuận mà họ khẳng định là “công bằng và cân bằng”. Theo Thủ tướng Anh Boris Johnson, đây là cột mốc lịch sử, bởi lần đầu kể từ năm 1973, nước Anh giành lại toàn bộ quyền kiểm soát các vùng biển và biên giới quốc gia. Với thỏa thuận “hậu Brexit”, lời hứa với cử tri Anh trong cuộc trưng cầu ý dân về Brexit năm 2016 đã được hoàn tất. Nước Anh tiếp tục là bạn, là đồng minh và là đối tác gắn kết chặt chẽ với EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khẳng định, thỏa thuận với Anh đạt mục tiêu bảo vệ lợi ích của khối, duy trì dòng chảy thương mại và bảo đảm cạnh tranh lành mạnh cho giới doanh nghiệp châu Âu. Thỏa thuận “hậu Brexit” tạo nền tảng cho quan hệ hai bên bước sang trang mới, với nước Anh vẫn là đối tác quan trọng của EU.
Đạt được vào những ngày cuối cùng của năm 2020 vốn nhiều thách thức, thỏa thuận định hướng quan hệ tương lai giữa Anh và EU đem đến món quà Giáng sinh nhiều ý nghĩa, khép lại tiến trình Brexit gian nan của “xứ sở sương mù” trong gần 5 năm qua.
