Chuyện lạ loài vật:

Thích trái dầu cọ, khỉ chuyển sang ăn chuột để bảo vệ cây

NDO -

NDĐT - Các nhà khoa học ở Malaysia cho biết họ đã choáng váng khi phát hiện ra những con khỉ thường xuyên giết và ăn chuột trên các đồn điền dầu cọ, trong khi trước đó chúng chỉ được biết đến là thủ phạm chuyên ăn trái dầu cọ khiến chúng thường xuyên bị bắn hạ khi vào đồn điền.

Một con khỉ đực trưởng thành (trái) và khỉ cái trưởng thành tìm kiếm chuột dưới tán cây dầu cọ. Ảnh: Anna Holzner
Một con khỉ đực trưởng thành (trái) và khỉ cái trưởng thành tìm kiếm chuột dưới tán cây dầu cọ. Ảnh: Anna Holzner

Loài khỉ này đã thay đổi thói quen ăn uống của mình, đóng vai trò kiểm soát dịch hại tự nhiên trong các đồn điền dầu cọ rộng lớn của Malaysia vốn cung cấp 30% sản lượng dầu cọ của thế giới, giúp giảm tổn thất mùa màng từ loài gặm nhấm.

Một báo cáo được công bố trên tờ Sinh học hiện tại (Current biology) mới đây cho thấy, những con khỉ đuôi lợn phía nam Malaysia, vốn thức ăn chủ yếu của chúng thường là trái cây, thằn lằn và đôi khi cả chim, nay lại diệt trừ chuột trong đồn điền. Các tác giả cho rằng, sự thèm ăn của loài khỉ đối với loài chuột gặm nhấm khiến khỉ thay vì là loài gây hại với loài cây dầu cọ như con người vẫn nghĩ thì giờ đây sự hiện diện của loài linh trưởng này giúp làm giảm mất mùa.

Cô Nadine Ruppert, Đại học Sains Malaysia và nhóm của mình đã nghiên cứu hệ sinh thái và hành vi của khỉ đuôi lợn miền Nam từ năm 2013. Họ nhanh chóng nhận ra rằng khỉ đuôi lợn đang dành nhiều thời gian cho các đồn điền dầu cọ giờ đây bị con người trồng trong diện tích khu rừng lớn vốn là phạm vi nhà của chúng. Họ tò mò tìm hiểu thêm về các hoạt động của khỉ trong những đồn điền đó.

Thích trái dầu cọ, khỉ chuyển sang ăn chuột để bảo vệ cây ảnh 1

Một con khỉ đuôi lợn đực trưởng thành đang ăn một con chuột tại đồn điền dầu cọ. Ảnh: Anna Holzner

Các nghiên cứu của họ cho thấy chế độ ăn của khỉ đuôi lợn bao gồm nhiều trái cây cọ dầu. Mặc dù một nhóm khỉ đã ăn hơn 12 tấn trái cây dầu cọ mỗi năm, nhưng đó chỉ là 0,56% sản lượng dầu cọ nói chung trong phạm vi nhà của khỉ. Và, chúng bù đắp bằng cách ăn nhiều chuột, vì chuột gây thiệt hại khoảng 10% sản lượng trái cây, do đó gây thiệt hại mùa màng nhiều hơn khỉ.

Báo cáo đã theo dõi các con khỉ từ tháng 1-2016 đến tháng 9-2018 tại các đồn điền xung quanh khu bảo tồn rừng Segari Melintang của Malaysia. Nó cho thấy rằng mỗi nhóm khỉ được theo dõi, có trung bình 44 con khỉ, đã giết chết khoảng 3.000 con chuột mỗi năm.

Cô Ruppert cho biết: "Tôi đã choáng váng khi lần đầu tiên quan sát thấy khỉ ăn thức ăn là chuột trong các đồn điền. Tôi không mong đợi chúng săn những loài gặm nhấm tương đối lớn này và ăn rất nhiều thịt. Chúng được biết đến rộng rãi là loài linh trưởng phù phiếm thích ăn trái cây, chỉ thỉnh thoảng ăn thịt chim nhỏ hoặc thằn lằn".

Cô ngay lập tức bị thu hút bởi vai trò tiềm năng của chúng trong việc kiểm soát dịch hại. Trên thực tế, nhóm của cô báo cáo rằng, các chuyến thăm thường xuyên của khỉ đuôi lợn ở các đồn điền dầu cọ của Malaysia có thể giảm thiệt hại mùa màng từ 10% xuống dưới 3%, tương ứng với mức tăng năng suất với các loại cây trồng trên khoảng 315.000 ha (tương đương 602.000 USD mỗi năm).

Malaysia tạo ra khoảng 19,5 triệu tấn dầu cọ mỗi năm. Đây là loại dầu thực vật phổ biến nhất thế giới khiến nước này trở thành một trong những nhà sản xuất dầu cọ lớn nhất trên toàn cầu. Dầu cọ được sử dụng trong nhiều sản phẩm, từ dầu gội, son môi đến bánh mì và chocolate. Nó cũng là một chất làm sạch và được sử dụng như một thành phần trong nhiên liệu như dầu diesel sinh học.

Trong khi đó, khỉ đuôi lợn miền Nam được liệt kê là dễ bị tổn thương bởi Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, chúng thường xuyên bị bắn bởi các nhân viên đồn điền dầu cọ ở Malaysia.

Những phát hiện này sẽ là tin tốt cho các nhà sản xuất dầu cọ và cả loài khỉ. Anja Widdig, đồng tác giả của báo cáo nói: "Chúng tôi hy vọng rằng kết quả nghiên cứu này sẽ khuyến khích cả chủ sở hữu đồn điền tư nhân và nhà nước xem xét việc bảo vệ các loài linh trưởng này và môi trường sống rừng tự nhiên của chúng trong và xung quanh các đồn điền dầu cọ hiện có và mới thành lập".

Nhà khoa học này cho biết: "Phối hợp với các công ty dầu cọ và tổ chức phi chính phủ địa phương, chúng tôi sẽ hướng tới việc hiện thực hóa thiết kế đồn điền để duy trì quần thể khỉ có thể sống được và đồng thời tăng năng suất và tính bền vững của đồn điền. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến một tình huống có lợi cho cả đa dạng sinh học và ngành công nghiệp dầu cọ".

* Bị cá sấu tấn công, voi đè bẹp kẻ thù trước lúc chết

* Cóc cải trang thành rắn độc để tránh bị tấn công