Hơn một lần thấy Phạm Hà Hải khoe những minh họa anh thể hiện cho các báo, không kìm được phải nhảy vào bình luận: “Có cần kỹ đến thế không?”. Nhưng không kỹ đã không là Phạm Hà Hải, anh thực thi chức nghiệp họa sĩ với sự tự trọng đáng nể vì. Bởi vậy nhiều bản vẽ minh họa của anh hoàn toàn có thể đóng khung treo trên tường như một tác phẩm độc lập. Cũng như có dịp chứng kiến anh vẽ, dễ “ấm ức” mà thốt lên: “Hoàn hảo rồi đẹp lắm rồi dừng lại đi”... Mặc những người thưởng ngoạn vội vàng sốt ruột, Hà Hải tỉnh bơ “vẽ là xóa”, “là xóa bỏ những điều không cần nữa”, là bình thản lắng nghe lý trí và con tim mình, tránh bị động bởi những xầm xào ồn ã chung quanh. Tác phẩm hoàn thành thảng hoặc còn tiếc nuối hơn những cái đã xóa đè lên, dẫu vậy anh vẫn nhất quán, “cố chấp” với ý tưởng của mình, không bao giờ chịu làm kẻ “đẽo cày giữa đường” hời hợt. Sự tự chủ trong sáng tác được tôi luyện bởi một quãng đường kiếm tìm và thực hành nghiêm túc. Từng có thời khắc ở quãng đường đó, có những nhìn nhận về sự ảnh hưởng hoặc tương đồng cách thể hiện hội họa của anh trai mình - họa sĩ Phạm An Hải - đó là những giao thoa, những điểm gặp đẹp trong song hành sáng tạo. Quan sát lý tính hơn về chuỗi thực hành nghệ thuật của Phạm Hà Hải sẽ hiển hiện một diện mạo, một gương mặt khó lẫn giữa đám đông. Được coi như người mang tâm hồn phương đông, trĩu nặng cảm thức Thiền Việt, vì anh hay chọn những sen, những giọt sương, những mong manh thảng hoặc hoa lá cỏ cây làm đối tượng, tuy nhiên ẩn dưới lớp vỏ hình thức là tư duy khúc triết, duy lý giàu tinh thần triết học phương tây. Trừu tượng của Hà Hải là nền cảm tính phương đông trong âm hưởng lý tính phương tây, một nghiền ngẫm khôn ngoan, thấu đáo. Anh hiểu rằng “để đứng được với trừu tượng là về bản nguyên của hội họa thì cần vững vàng và đi qua các tầng, dạng biểu hình, ánh sáng và chất cảm”. Tự tin thế, vì Hà Hải có trữ lượng văn hóa và kiến thức trong mình, một biểu đạt của những cá nhân được dạy dỗ giáo dục hoặc là tự học, tự rèn bản thân khe khắt. Với anh, trước khi là nghệ sĩ cần là một con người trí thức và tự giác lao động.
Sinh năm 1974, tuổi Dần cầm tinh con hổ, ở tuổi này nhiều đồng nghiệp đồng môn đồng tuế còn lận đận quay cuồng cả mưu sinh và sự nghiệp, Phạm Hà Hải ngược lại đã định vị được tên tuổi lẫn ổn định gia đình. Hình dung về anh như một phong lưu giữa ngày thường, điệu cười tài tử đỏm dáng, nhưng sục sôi trong thẳm sâu nội tâm là sự nổi loạn đa chiều. Đang yên lành công chức một cơ quan quản lý, đảm nhận nhiều trách nhiệm, anh nhẹ tênh xin nghỉ việc, làm họa sĩ tự do. Bảo sao bây giờ, Phạm Hà Hải rất chăm chút cái ghi chú “họa sĩ tự do” trong những bản trích ngang lý lịch của mình. Để được thỏa thuê ngày rộng tháng dài chuyên tâm vẽ, với Hà Hải là một lựa chọn mà ở đó, có thể anh đã tự làm hụt đi nhiều cơ hội hanh thông khác ở đời. Triển lãm Mở cửa năm 2016, một tổng kết tạm thời của mỹ thuật Việt Nam sau 30 năm đổi mới có rất nhiều gương mặt đương đại được mời tham gia. Đương đại hiểu theo nghĩa một xu thế, xu hướng nghệ thuật, một lựa chọn cá nhân nghệ sĩ chứ không phải ý niệm về mặt thời gian, thời điểm, những Vũ Dân Tân, Trương Tân, Trần Trọng Vũ, Trần Lương, Nguyễn Minh Thành... những tiếng nói khác của mỹ thuật Đổi mới đã cùng xuất hiện tác phẩm ở một triển lãm quốc gia, một phần thành sự bởi quan điểm cá nhân, uy tín xã hội và bản lĩnh, sự liên tài của Phạm Hà Hải. Thôi việc, gạt bỏ hết những sự vụ thường nhật, con cái cũng kịp trưởng thành, thoải mái vẽ, đủng đỉnh vẽ, đi và vẽ và tận hưởng cuộc sống đang là chuỗi ngày nồng nàn cảm hứng, dư vị của anh...
Phạm Hà Hải đầy đặn sự tinh tế, ở anh còn là một ngẫu hứng tối giản ẩn trong con mắt nhìn tinh vi của người học hành bài bản, cực vững về nghề, làm chủ được kỹ thuật và hơn hết là có tư tưởng, một sở hữu quý giá được hình thành nên từ căn cốt và tư duy độc lập. Chuỗi ngày đương đại đầy thành quả, bộ tranh Mẹ Âu Cơ trăm trứng có tính biểu tượng cao hút khách tại Domino Art Fair năm 2017, rồi nữa, những mong manh tinh khiết của vạn vật ở đời được kết tinh vào tranh Hà Hải, mỗi ngày một cám dỗ và quyến rũ hơn. Gượng nhẹ, thận trọng với từng bước đi, không hấp tấp cuống cuồng phân tâm vì những thúc giục ngoài không gian nghệ thuật, anh khoan thai mà chắc chắn, tỉ mẩn, với mỗi một nhát cọ, mỗi một đường nét hiển hiện trên toan vải. Cầu kỳ trong thực hành nghệ thuật, Phạm Hà Hải cầu kỳ cả trong thụ hưởng cuộc sống. Có thể vậy nên dễ hiểu sao vợ anh, thiếu phụ xinh đẹp, trưởng bộ phận của một khách sạn quốc tế đẳng cấp bậc nhất Hà Nội, lại biến chuyện nấu ăn - đam mê cháy bỏng của cô - thành đài các quyến rũ thế - đích thực là Ẩm thực tinh hoa. Phạm Hà Hải quan tâm tới những Art fair - những Hội chợ nghệ thuật uy tín mà ở đó họa sĩ phải trả tiền để được treo tranh, và có tiền rồi còn kiêm thêm sự bảo lãnh giới thiệu của một gallery uy tín. Bộ tranh Phác thảo xuân sẽ tham dự Art fair New York (Mỹ) vào tháng 10 là một thể nghiệm mới của anh, một hội tụ của “thiên nhiên thiền” trong “biểu hiện trừu tượng đơn sắc” với “kỹ thuật sơn acrylic mài kết hợp vàng bạc trên toan vải”. Tự do về nghệ thuật, dẫu Phạm Hà Hải thuộc tuýp nghệ sĩ sốt sắng lo toan thúc đẩy các hoạt động cộng đồng, mà nhiệt tình với các Art fair từ đó guồng nhanh hơn quá trình hình thành một thị trường an toàn, văn minh cho mỹ thuật. Chung quy cũng bởi nghệ sĩ không sáng tạo nên tác phẩm để rồi xuýt xoa tự sướng cất giấu riêng mình, mà giá trị tác phẩm sẽ được gia tăng lên nhiều bởi cộng hưởng từ chính những quan tâm yêu mến của mọi người. May mắn thay trên hành trình của mình, Phạm Hà Hải có nhiều thật nhiều những công chúng nghệ thuật, những fan hâm mộ chân thành và sâu sắc tác phẩm của anh, những nhà sưu tầm, những bạn đồng hành trên hành trình nghệ thuật thấm đẫm hạnh phúc...
