Xử lý khai thác cát, sỏi trái phép còn nhiều bất cập

Hà Nội là địa bàn trọng điểm và phức tạp trong cả nước về khai thác, tập kết, trung chuyển cát, sỏi. Khảo sát mới đây của Ban Kinh tế - Ngân sách và Ban Đô thị Hội đồng nhân dân (HĐND) TP Hà Nội về công tác quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông và quản lý bến thủy nội địa trên địa bàn cho thấy, hoạt động này còn nhiều bất cập, cần sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng. 

Do lợi nhuận cao, cho nên một số doanh nghiệp và các đối tượng bất chấp quy định của pháp luật, lén lút khai thác cát, sỏi trái phép, sai phép để kiếm lời. Theo thống kê, Hà Nội hiện có hơn 200 bãi tập kết, trung chuyển vật liệu xây dựng, cát, sỏi, trong đó, có tới quá nửa là các bãi hoạt động sai phép, trái phép. Thí dụ, huyện Thường Tín có tám điểm tập kết được UBND thành phố cho thuê đất để kinh doanh cát, bãi trung chuyển vật liệu xây dựng, nhưng tại một số xã ven sông Hồng, khu vực giáp ranh với huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên vẫn còn những điểm tập kết, khai thác cát, sỏi trái phép. Chỉ đợi lực lượng chức năng lơ là kiểm tra, kiểm soát, một số đối tượng từ địa bàn giáp ranh sẽ ào sang khai thác cát, sỏi trái phép. Sáu tháng đầu năm 2020, Công an TP Hà Nội đã phát hiện, bắt giữ xử lý 76 vụ khai thác cát trái phép; thu giữ 74 tàu, thuyền các loại và các phương tiện, công cụ liên quan; xử lý hành chính 63 vụ, xử phạt gần hai tỷ đồng. Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép ảnh hưởng đến an toàn đê điều, nhất là khi mùa mưa bão đã cận kề.

Theo Phó Trưởng phòng Cảnh sát Môi trường (Công an TP Hà Nội) Phạm Đức Thắng, các đối tượng khai thác cát, sỏi trái phép rất tinh vi, khó phát hiện. Chúng thường đợi lúc tối trời và chọn khu vực giáp ranh để hút trộm. Trong khi đó, việc xử phạt các tàu khai thác trái phép lại đang gặp khó khăn, do hầu hết các tàu không đứng tên chính chủ; nhiều tàu được hoán cải từ tàu chuyên chở hàng sang tàu hút cát. Công tác kiểm tra, phát hiện các trường hợp vi phạm về khai thác, hút cát, sỏi trộm dưới lòng sông cũng hạn chế, vì lực lượng chức năng mỏng, chưa có đủ phương tiện phục vụ kiểm tra, bắt giữ. 

Trên thực tế, công tác quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông hiện đang được giao cho nhiều cấp, ngành như công an, nông nghiệp và phát triển nông thôn, tài nguyên và môi trường, giao thông vận tải, xây dựng, công thương, UBND các cấp. Không chỉ chồng chéo về quản lý, công tác phối hợp giữa chính quyền các địa phương với lực lượng chức năng trong phát hiện, xử lý các sai phạm về quản lý, khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép còn chưa đồng bộ, thường xuyên. Để đẩy lùi tình trạng vi phạm, Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Nguyên Quân cho rằng cần có sự chủ động, tích cực phối hợp giữa các bên liên quan, nhất là chính quyền cơ sở và các lực lượng chức năng trong phát hiện, xử lý vi phạm kịp thời, nghiêm minh, không để tình trạng “bắt cóc bỏ đĩa”. Đồng thời khuyến khích người dân cung cấp thông tin có giá trị cho các lực lượng chức năng trong việc đấu tranh, phát hiện, xử lý các đối tượng khai thác cát, sỏi trái phép.