Kỷ niệm 111 năm ngày quốc tế phụ nữ 8-3

Ứng dụng nghiên cứu khoa học vào thực tiễn

Với niềm đam mê nghiên cứu các chất có hoạt tính sinh học từ nguồn gốc thiên nhiên, các nhà khoa học nữ của Viện hóa học các Hợp chất thiên nhiên (HCTN), Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã có những thành tích xuất sắc trong việc tạo ra các sản phẩm có tính ứng dụng cao trong cuộc sống, đem lại nhiều lợi ích trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Tập thể nữ Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Tập thể nữ Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Với số lượng cán bộ nữ chiếm đông đảo hơn 70%, nhiều năm qua, tập thể nữ Viện Hóa học các HCTN đã góp phần quan trọng trong sự phát triển lớn mạnh của toàn Viện. Giai đoạn 2010 - 2020, tập thể nữ đã chủ trì 29 đề tài, dự án cấp nhà nước thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia về khoa học công nghệ, kinh tế kỹ thuật và kinh tế - xã hội; 30 đề tài cấp bộ và hàng trăm đề tài cấp cơ sở. Kết quả nghiên cứu từ các đề tài tạo cơ sở khoa học cho việc phát triển kinh tế, xã hội đặc biệt trong lĩnh vực hóa học, hóa dược, nông nghiệp, vật liệu và môi trường…, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
 
 Các cán bộ nữ của Viện đã xuất bản nhiều công trình khoa học có uy tín trong nước và trên thế giới. 5 năm gần đây, tập thể các nhà khoa học nữ đã công bố hơn 350 công trình khoa học, trong đó có hơn 150 bài báo quốc tế (có phụ lục toàn văn), hơn 200 bài báo quốc gia và hàng chục báo cáo ở các hội nghị khoa học trong nước và quốc tế. Nhiều bằng phát minh sáng chế, giải pháp hữu ích có nhà khoa học nữ tham gia đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận.
 
 Với hướng nghiên cứu, điều tra cơ bản các chất thiên nhiên từ tài nguyên sinh vật ở đất liền, dưới biển và vi sinh vật; nghiên cứu các nguồn tinh dầu, hương liệu; đồng thời phát hiện, nghiên cứu khai thác hợp lý các chất có hoạt tính sinh học từ nguồn gốc thiên nhiên, các nhà khoa học nữ của Viện đã có nhiều nghiên cứu tạo ra các sản phẩm có khả năng ứng dụng cao trong thực tiễn. Các sản phẩm đó được hình thành từ kết quả đề tài nghiên cứu khoa học và đã được lưu hành rộng rãi trên thị trường phục vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, như: thực phẩm chức năng BIOGLUCUMIN có tác dụng giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, tốt cho hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều trị ung thư; viên uống Đông trùng hạ thảo SK Gold tăng sức đề kháng, tốt cho sức khỏe… của GS, TS Lê Mai Hương; sản phẩm Khương thảo đan của PGS, TS Lê Minh Hà có tác dụng hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp, hỗ trợ giảm các triệu chứng viêm khớp đau vai gáy, viêm dây thần kinh; sản phẩm Cốt thoái vương của PGS, TS Đoàn Lan Phương chữa viêm xương khớp, giúp xương chắc khỏe, làm chậm quá trình thoái hóa khớp…
 
 Bên cạnh những nghiên cứu tạo ra các sản phẩm có tính ứng dụng cao, các nhà khoa học nữ của Viện có rất nhiều đề tài, dự án về xử lý môi trường do các nhóm nghiên cứu PGS, TS Ngô Kim Chi, PGS, TS Lê Thị Phương Quỳnh thực hiện, áp dụng ở rất nhiều địa bàn trên cả nước, như: Nghiên cứu mức độ và các mô hình và biện pháp hạn chế phát thải khí nhà kính trong sản xuất cà-phê tại tỉnh Đắk Lắk (Mô hình tiết kiệm nước, trữ nước bổ cập nguồn nước ngầm; mô hình chế biến thân thiện môi trường); chuyển giao công nghệ giảm thiểu khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu cho các nước Đông - Nam Á…
 
 Gần 30 năm công tác tại Viện, GS, TS Lê Mai Hương, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học của Viện, là một trong những người tiên phong trong việc xây dựng và phát triển phòng thử nghiệm hoạt tính sinh học ở Viện Hóa học các HCTN. Bà cho biết, nhờ áp dụng mô hình nghiên cứu tiên tiến này, đã giúp cho bà cùng các đồng nghiệp rút ngắn được thời gian nghiên cứu, sàng lọc, đánh giá được hoạt tính của các HCTN được khai thác. Qua đó, đã đóng góp không nhỏ trong các hoạt động nghiên cứu, phát triển của Viện và ngành HCTN ở Việt Nam nói chung. GS, TS Lê Mai Hương cũng như các nhà khoa học nữ của Viện luôn mang trong mình chữ “tâm” để nghiên cứu và tìm ra những sản phẩm thiết thực, gần gũi với cuộc sống và người tiêu dùng. “Đối với chúng tôi, thành công là khi những sản phẩm nghiên cứu ra được mọi người đón nhận. Khi các sản phẩm đến tay người sử dụng, chúng tôi vẫn luôn tập trung nghiên cứu, nâng cấp, để có được sản phẩm hoàn thiện nhất với tiêu chí chất lượng ngoại, giá thành nội”, GS, TS Lê Mai Hương chia sẻ.
 
 PGS, TS Phạm Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Hóa học các HCTN cho biết: “Ngoài lĩnh vực nghiên cứu khoa học, các cán bộ nữ của Viện tham gia đào tạo hướng dẫn đại học và sau đại học, biên soạn sách và giáo trình phục vụ công tác giảng dạy và đào tạo. Bên cạnh đó luôn chú trọng đẩy mạnh tham gia các chương trình hợp tác quốc tế và là chủ nhiệm các đề tài hợp tác quốc tế các cấp. Đây được chúng tôi xem là một hướng đi rất cần thiết và thành công, để giúp cho nhiều nhà khoa học nữ trẻ được đào tạo, nâng cao năng lực nghiên cứu, cập nhật kiến thức mới”.
 
 Nhận xét về những đồng nghiệp nữ của mình, GS, TS Nguyễn Mạnh Cường, Phó Viện trưởng Viện Hóa học các HCTN cho biết: “Tập thể cán bộ nữ của Viện luôn yêu thương, đoàn kết, tương trợ giúp nhau cùng tiến bộ. Do đó, sự phát triển của Viện có sự đóng góp đầy nhiệt huyết của tập thể cán bộ nữ trong nghiên cứu khoa học, phát triển các sản phẩm mang tính ứng dụng cao vào cuộc sống. Viện chúng tôi luôn có những chính sách dành cho cán bộ nữ được tham gia công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học với mục tiêu vừa bảo đảm tốt công việc đồng thời giúp cho chị em có thời gian chăm sóc gia đình”.
 
 Mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng đối với các cán bộ nữ của Viện, được đam mê theo đuổi, được cống hiến cho Viện nói riêng và xã hội nói chung, đó chính là niềm hạnh phúc. Họ luôn cùng nhau đoàn kết, có ý thức tự trau dồi năng lực, kinh nghiệm, trình độ cho chính bản thân, để khẳng định sự đóng góp ngày càng mạnh mẽ của những nữ trí thức trong thời đại mới. Với những kết quả đã đạt được, tập thể nữ Viện Hóa học các HCTN đã được nhận giải thưởng Kovalevskaia năm 2020. Đây không chỉ là niềm vinh dự của một tập thể, mà còn là niềm tự hào của mỗi cá nhân đã nỗ lực phấn đấu, không nề hà gian khó để đem lại những giá trị thiết thực trong cuộc sống.