Theo TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), nếu 90% số người nhiễm HIV được biết tình trạng nhiễm HIV của mình, như vậy công tác giám sát và xét nghiệm đã được làm tốt; nếu 90% số người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV liên tục, thì chúng ta đã làm tốt công tác điều trị, góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho cộng đồng và giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con; nếu 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi-rút ở mức thấp và ổn định, tức là tải lượng vi-rút HIV ở mức thấp dưới ngưỡng phát hiện là chỉ báo quan trọng đánh giá chất lượng điều trị cũng như sự tuân thủ điều trị tốt của người bệnh. Như vậy, nếu chúng ta đạt được ba mục tiêu 90 - 90 - 90 thì chúng ta có thể đạt mục tiêu kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030 như LHQ đề ra.
Tuy nhiên, theo báo cáo tổng hợp từ các địa phương, các chỉ tiêu hiện tại của Việt Nam còn khá xa so với các mục tiêu 90-90-90 của LHQ. Mới có khoảng 78% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, nhất là, mới có 45% số người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút (ARV). Trong khi đó, do chưa có điều kiện tổ chức xét nghiệm được tải lượng vi-rút một cách thường quy, cho nên chưa có những số liệu cụ thể về số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi-rút ở mức thấp và ổn định. Điều này đặt ra cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS phải có những điều chỉnh thích hợp tình hình mới.
Theo đánh giá của các chuyên gia, thực hiện được những mục tiêu này không chỉ là bảo vệ sức khỏe, tính mạng con người, mà còn là sự ổn định và phát triển của quốc gia. Trong bối cảnh dịch HIV mang tính toàn cầu, nếu Việt Nam làm tốt công tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung và thực hiện thắng lợi các mục tiêu 90-90-90, thì không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với người dân Việt Nam mà với cả cộng đồng quốc tế, chung tay để tiến tới kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030.
Tại Việt Nam, số lũy tích người nhiễm HIV vẫn tiếp tục tăng cao; số người nhiễm HIV cần được chăm sóc, điều trị thường xuyên, liên tục, suốt đời đã vượt con số 200 nghìn người. Mỗi năm, vẫn có 12 nghìn người nhiễm HIV mới và 2.000 đến 3.000 trường hợp tử vong do HIV/AIDS. Trong khi đó, mức độ bao phủ chương trình vẫn hạn chế, kể cả dự phòng, can thiệp giảm hại, xét nghiệm và điều trị, chưa đạt mức có thể khống chế được đại dịch HIV/AIDS.
Nguồn lực cho phòng, chống HIV/AIDS những năm qua chủ yếu dựa vào viện trợ của quốc tế, đã và đang cắt giảm nhanh, trong khi các nguồn tài chính trong nước lại chưa kịp bù đắp thiếu hụt; các mục tiêu, chỉ tiêu phòng, chống HIV/AIDS tiếp tục tăng cao.
ĐỂ thực hiện thành công mục tiêu 90-90-90, tiến tới kết thúc dịch AIDS, Việt Nam cần quyết liệt triển khai toàn diện các dịch vụ từ dự phòng, chẩn đoán về chăm sóc, điều trị. Hoạt động dự phòng, can thiệp giảm tác hại cần ưu tiên tập trung các địa bàn có tình hình dịch HIV và có nguy cơ xuất hiện dịch HIV cao; triển khai đồng bộ các can thiệp từ dự phòng đến điều trị cho đối tượng, như truyền thông thay đổi hành vi, mở rộng phân phát bơm kim tiêm, bao cao-su, điều trị Methadone. Về xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV, cần tập trung mở rộng xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng, bao gồm người có hành vi nguy cơ tự xét nghiệm. Đồng thời, mở rộng và phân cấp mạng lưới phòng xét nghiệm khẳng định HIV tại tuyến huyện bằng ba test nhanh. Tổ chức thực hiện điều trị ARV theo tiêu chuẩn mới: điều trị ARV không phụ thuộc CD4 cho các đối tượng nhiễm HIV nguy cơ cao, phụ nữ mang thai nhiễm HIV, người nhiễm HIV ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Cùng với đó, mở rộng mạng lưới cung cấp dịch vụ điều trị và chăm sóc HIV/AIDS bằng cách phân cấp và lồng ghép vào hệ thống khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, tổ chức điều trị ARV cho các đối tượng trong trại giam, trung tâm 06. Đồng thời tiếp tục truyền thông về lợi ích của điều trị bằng ARV, lợi ích của bảo hiểm y tế trong chăm sóc, điều trị HIV/AIDS để người nhiễm HIV tiếp cận điều trị một cách bền vững…
