Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về tự phê bình và phê bình trong công tác xây dựng Ðảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân giai đoạn hiện nay

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm tới cán bộ. Người khẳng định: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc" (1), "Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém" (2). Vì vậy, việc thường xuyên tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, xây dựng bản lĩnh chính trị, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác là yêu cầu nhiệm vụ cốt yếu của công tác cán bộ. Ðể Ðảng tiếp tục làm tròn sứ mệnh tiên phong của mình, mỗi cán bộ, đảng viên phải thực hiện tốt việc tự phê bình và phê bình.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, tự phê bình và phê bình là việc phải làm thường xuyên của mỗi tổ chức cơ sở đảng "như rửa mặt" (3) hằng ngày. Ðể xây dựng và chỉnh đốn Ðảng, "các cơ quan, các cán bộ, các đảng viên, mỗi người mỗi ngày phải thiết thực tự kiểm điểm kiểm điểm đồng chí mình. Hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa, và giúp đồng chí mình sửa chữa" (4). Quá trình tự phê bình và phê bình phải có thái độ kiên quyết không khoan nhượng, đúng mức, thật thà, không nể nang, không thêm bớt. Nếu làm hời hợt, quanh co, chiếu lệ, sai đúng không rõ ràng sẽ tạo môi trường cho khuyết điểm tồn tại và phát triển nặng thêm. Thái độ khen, chê đúng mức thì mới giúp người có khuyết điểm sửa chữa; đồng thời người khác thấy đó mà đề phòng, tránh gặp khuyết điểm tương tự.

Nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về tự phê bình và phê bình, Ðảng Cộng sản Việt Nam luôn đặc biệt coi trọng xây dựng Ðảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Ðảng về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Ðảng đã tập trung thực hiện giải pháp tự phê bình và phê bình, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.

Ðối với lực lượng Công an nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Công an nhân dân là "cánh tay đắc lực", "thanh bảo kiếm" bảo vệ nhân dân, bảo vệ Ðảng, bảo vệ chế độ; Công an cách mạng là một vũ khí sắc bén của chuyên chính vô sản. "Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân" đến nay vẫn còn nguyên giá trị, có ý nghĩa sâu sắc, toàn diện đối với quá trình công tác, chiến đấu, tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ, chiến sĩ công an.

Thực hiện lời dạy của Bác, thời gian qua, Ðảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã chỉ đạo tổ chức nhiều phong trào thi đua, cuộc vận động trong toàn lực lượng, như: "Vì an ninh Tổ quốc"; "Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy"; "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì nhân dân phục vụ" (2007 - 2011); "Xây dựng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ" (2017)… Ðặc biệt, xây dựng kế hoạch, ban hành chương trình hành động, quán triệt, học tập các chuyên đề về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong toàn lực lượng Công an nhân dân.

Ðảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an triển khai thực hiện nghiêm Quy định của Trung ương và của ngành về trách nhiệm nêu gương, đã chủ động xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy trình, quy chế và tiêu chí trong nêu gương, đề cao trách nhiệm, tính tự giác của người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo chủ chốt; thực hiện phương châm "trên trước, dưới sau", "trong trước, ngoài sau"; "phát động đi đôi với hành động"; kết hợp giữa "xây" với "chống", lấy "xây" làm chính… Thường xuyên tổ chức kiểm điểm phê bình và tự phê bình; "tự soi", "tự sửa", "tự nhận diện"; xây dựng phong cách, tác phong theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tổ chức ký cam kết, giao ước thực hiện tiêu chí gương mẫu của người lãnh đạo trong việc giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, tu dưỡng rèn luyện theo "Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân"…

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, Bộ Công an đã chủ động nghiên cứu, đề xuất kiện toàn, xây dựng mô hình tổ chức, bộ máy, thực hiện tái cơ cấu toàn diện, mạnh mẽ, cơ bản theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở", không tổ chức cấp trung gian. Theo đó, không còn cấp tổng cục, giảm 55 đơn vị cấp cục, sáp nhập 20 đơn vị cảnh sát phòng cháy, chữa cháy vào công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, giảm hơn 800 đơn vị cấp phòng; giảm 35 lãnh đạo cấp tổng cục, 55 cục trưởng và tương đương, gần 300 trưởng phòng và tương đương. Công an các đơn vị, địa phương rà soát, xây dựng phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính với mục tiêu ba giảm (giảm thời gian, giảm về thủ tục, giảm về số lần đi lại của nhân dân); triển khai thực hiện cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông" trong giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong phục vụ nhân dân.

Do triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các biện pháp giáo dục chính trị tư tưởng, nên tuyệt đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân có bản lĩnh chính trị vững vàng, chủ động khắc phục khó khăn, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, gần dân, trọng dân, gắn bó mật thiết với nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ðội ngũ lãnh đạo công an các cấp được rèn luyện trong thực tiễn, gương mẫu, có trách nhiệm, năng động, sáng tạo, được tín nhiệm, giới thiệu giữ chức vụ quan trọng của Ðảng, Nhà nước, của cấp ủy, chính quyền các cấp. Nhiều cán bộ, chiến sĩ có nghĩa cử cao đẹp, dũng cảm trong đấu tranh phòng, chống tội phạm đã được cấp ủy, chính quyền, nhân dân ghi nhận đánh giá cao. Từ năm 2016 đến nay, có 35 đồng chí hy sinh, 1.058 đồng chí bị thương; đầu năm 2019 có 8 đồng chí hy sinh, 96 đồng chí bị thương, 49 đồng chí bị phơi nhiễm HIV trong khi thi hành nhiệm vụ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng Ðảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân, nhất là việc triển khai thực hiện tự phê bình và phê bình tại một số đơn vị, địa phương thực hiện chưa tốt; việc tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; "Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân" còn chung chung, chưa cụ thể. Một bộ phận cán bộ, chiến sĩ, trong đó có lãnh đạo chưa gương mẫu trong tu dưỡng, rèn luyện, sinh hoạt và công tác; một số cán bộ, chiến sĩ còn vi phạm tư thế, lễ tiết, tác phong, văn hóa ứng xử, điều lệnh, làm ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng công an.

Nguyên nhân của hạn chế trên trước hết là do nhận thức của cấp ủy, lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương chưa chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng và quản lý cán bộ; còn nặng về triển khai thực hiện công tác chuyên môn; bản thân lãnh đạo, chỉ huy thực hiện việc nêu gương, "tự soi", "tự sửa", "tự nhận diện" chưa nghiêm túc; ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử, tư thế, lễ tiết, tác phong của cán bộ, chiến sĩ chưa cao.

Hiện nay, bối cảnh quốc tế, khu vực và trong nước còn tiểm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự. Ðể thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng Ðảng, xây dựng lực lượng Công an trong sạch, vững mạnh, Bộ Công an tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức cho cấp ủy, lãnh đạo và cán bộ, chiến sĩ về mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh.

- Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Ðảng; Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 04/CT-BCA, ngày 19-5-2018 của Bộ Công an về đổi mới, nâng cao chất lượng phong trào "Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy" trong tình hình mới và Cuộc vận động "Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ"…

- Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chính trị "tự soi", "tự sửa", "tự nhận diện", phòng ngừa biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; góp ý phê bình về thực hiện đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử trong khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ; trong quan hệ với đồng chí, đồng đội và trong các mối quan hệ xã hội, sinh hoạt tại nơi cư trú...

- Tiếp tục quán triệt triển khai thực hiện nghiêm Quyết định số 3104/QÐ-BCA, ngày 29-8-2017 của Bộ Công an ban hành quy định tổ chức lấy ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức và nhân dân đối với Công an nhân dân thông qua tổ chức hội nghị công an lắng nghe ý kiến nhân dân.

Hai là, đổi mới công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử; nâng cao nhận thức về chính trị, bồi dưỡng nghiệp vụ, huấn luyện quân sự, võ thuật, tập huấn Ðiều lệnh Công an nhân dân.

- Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chính trị, giáo dục truyền thống, nâng cao bản lĩnh chính trị, lòng trung thành tuyệt đối của cán bộ, chiến sĩ với Ðảng, Tổ quốc và nhân dân. Ðổi mới, nâng cao chất lượng học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng; thông tin kịp thời quan điểm, chủ trương của Ðảng, Nhà nước, Ðảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an để cán bộ, chiến sĩ nâng cao nhận thức chính trị, cảnh giác, "miễn dịch" trước âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch.

- Quan tâm tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng về chính trị, kiến thức pháp luật, nghiệp vụ cho lãnh đạo, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ.

Ba là, chủ động rà soát, xây dựng, hoàn thiện các quy định, tiêu chí về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; triển khai thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm nêu gương.

- Tiếp tục rà soát, nghiên cứu xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về chuẩn mực đạo đức, lối sống văn hóa; tiêu chí "cần, kiệm, liêm, chính"; tiêu chí văn hóa công sở; xây dựng mô hình, phần việc thiết thực hiệu quả phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao.

- Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm Quy định của Trung ương, của ngành về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; chủ động xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy trình, quy chế và tiêu chí trong nêu gương, đề cao trách nhiệm, tính tự giác của người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo chủ chốt.

Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chủ động phòng ngừa, phát hiện và xử lý nghiêm cán bộ, chiến sĩ vi phạm.

- Thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát chuyên đề về kết quả học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và Cuộc vận động "Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ".

- Chủ động phối hợp với cấp ủy địa phương để quản lý, kiểm tra, giám sát, nhận xét, đánh giá đảng viên công an thực hiện nghĩa vụ công dân tại nơi cư trú.

- Tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các đơn vị tham mưu thực hiện công tác Ðảng, công tác chính trị Công an nhân dân theo hướng chuyên trách, chuyên sâu, chuyên nghiệp từ Bộ đến cơ sở.

Năm là, tăng cường công tác tuyên truyền, biểu dương, khen thưởng, tạo sự lan tỏa những hình ảnh người chiến sĩ công an đẹp trong lòng nhân dân.

- Tổ chức tuyên truyền bằng các khẩu hiệu, pa-nô tại trụ sở làm việc về thực hiện kỷ luật, điều lệnh, văn hóa ứng xử Công an nhân dân. Phát huy vai trò nòng cốt của các đoàn thể quần chúng trong tuyên truyền kết quả thực hiện Nghị quyết của Ðảng và các phong trào thi đua, cuộc vận động của ngành.

- Chủ động phát hiện, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng đơn vị, cá nhân thực hiện có hiệu quả việc tu dưỡng, rèn luyện, xây dựng hình ảnh đẹp trong lòng nhân dân.

Phát huy truyền thống "vì nước quên thân, vì dân phục vụ", "Danh dự là điều thiêng liêng cao quý nhất", lực lượng Công an nhân dân quyết tâm thực hiện tốt công tác xây dựng Ðảng, xây dựng lực lượng; thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, tự phê bình và phê bình, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử, tư thế, lễ tiết, tác phong, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Ðảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó.

-------------------------------

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.5, tr.309.

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.280.

3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.117.

4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.273.