Ðồng chí Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội chủ trì; đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao, dự buổi làm việc.
Báo cáo của Bộ Công thương cho biết, từ sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007, đến nay, Việt Nam đã tham gia và đàm phán 16 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có 13 FTA đã thực thi, 3 FTA đang trong quá trình đàm phán. Kết quả, đa số kim ngạch xuất nhập khẩu của các ngành tăng, đặc biệt là đối với thị trường mà Việt Nam có FTA. Tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường FTA năm 2019 là 123,11 tỷ USD, trong khi đó, năm 2004, Việt Nam có hai đối tác FTA có tổng kim ngạch xuất khẩu chỉ bảy tỷ USD. Việc tham gia các FTA góp phần quan trọng nâng cao vị thế của Việt Nam, tạo nền tảng đẩy mạnh hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, nâng tầm đối ngoại đa phương.
Theo đánh giá của đoàn giám sát, việc tham gia các FTA có tác động tích cực nhiều mặt đến nền kinh tế nước ta. Kim ngạch xuất khẩu năm 2019 tăng năm lần so với năm 2007, môi trường kinh doanh tăng 23 bậc, đứng thứ năm trong ASEAN, thứ tám về phát triển doanh nghiệp (DN)…Tuy nhiên, các DN của Việt Nam chưa khai thác triệt để cơ hội FTA mang lại, chưa tận dụng các ưu đãi về thuế quan, sản phẩm chế biến còn hạn chế, tham gia chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu với giá trị thấp; gặp nhiều thách thức về cơ sở hạ tầng, chi phí logistics lớn, khó khăn về công nghệ, nền tảng; chưa có sự gắn kết giữa DN trong nước và nước ngoài, từ đó giảm tính cạnh tranh của sản phẩm và DN.
Phát biểu ý kiến tại buổi làm việc, đồng chí Phạm Bình Minh cho rằng: Việc giám sát về tham gia FTA là cần thiết. Chính phủ sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp của đoàn giám sát; đồng thời có báo cáo nhằm thực thi các FTA tốt hơn. Bên cạnh đó, các DN cần chủ động hơn nữa để tận dụng các cơ hội của FTA.
Phát biểu ý kiến kết luận buổi làm việc, đồng chí Tòng Thị Phóng nhấn mạnh: Việc tham gia các FTA đã tác động tích cực đến chính trị, kinh tế, an ninh, quốc phòng và khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, vẫn còn những mặt hạn chế như: Việt Nam chủ yếu xuất thô, chưa chế biến tinh, DN cần cố gắng nhiều để có thể vươn ra thế giới, pháp luật tiếp tục hoàn thiện. Ðồng chí đề nghị: Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục quan tâm chỉ đạo củng cố bộ máy tổ chức quản lý, điều hành hiệu quả, phân rõ chức năng; Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền về các FTA tới DN và người dân. Ðẩy nhanh xuất khẩu, tận dụng các ưu đãi từ các FTA Việt Nam tham gia. Chú ý rào cản phi thuế quan, giúp đỡ mặt hàng trong nước. Chú ý quan tâm các ngành có chất lượng, sản phẩm trong nước có ưu thế.
