Đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành

NDO -

NDĐT - Liên quan đến việc UBND tỉnh Đồng Nai mới chỉ giải ngân được hơn 1% trong số tiền hơn 11 nghìn tỷ đồng được Chính phủ giao để thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế (HKQT) Long Thành, ngày 11-10, UBND tỉnh Đồng Nai đã phát đi thông cáo báo chí lý giải nguyên nhân chậm giải ngân nguồn vốn.

Cao su được chặt để bàn giao mặt bằng Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.
Cao su được chặt để bàn giao mặt bằng Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Mới giải ngân được hơn 1%

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, để thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng HKQT Long Thành, Chính phủ giao chỉ tiêu kế hoạch vốn ngân sách nhà nước qua hai đợt năm 2018 và năm 2019 là 11.490 tỷ đồng. Đến nay, các đơn vị được ủy quyền thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư Dự án chỉ mới giải ngân được hơn 123 tỷ đồng, đạt 1,07%, tổng số vốn đã bố trí, chủ yếu là chi phí thuê đơn vị tư vấn lập hồ sơ, thủ tục. Việc chậm giải ngân do nhiều nguyên nhân, trong đó khách quan là chủ yếu. Cụ thể, ngày 20-7-2018, UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, trong đó đề nghị phân kỳ nhu cầu vốn theo bốn năm. Trong đó, dự đoán năm đầu tiên, công tác giải ngân đạt khoảng 1.533 tỷ đồng. Dự án sau đó đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 6-11-2018 nên năm đầu tiên triển khai Dự án là năm 2019.

Dự kiến đến hết năm 2019, các đơn vị sử dụng vốn sẽ giải ngân được khoảng 1.768 tỷ đồng, tức là cao hơn con số mà Đồng Nai đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trước đây. Một trong những lý do dẫn đến việc giải ngân năm 2019 chỉ đạt 15,4% kế hoạch là do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã bố trí cho Đồng Nai năm đầu tiên 11.490 tỷ đồng là quá cao so với nhu cầu vốn thực tế.

Ngoài ra, việc giải ngân nguồn vốn đã bố trí chậm do gặp hàng loạt khó khăn trong công tác đo đạc, kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất và quy trình phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình. Theo đó, sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định quy hoạch tổng thể Cảng HKQT Long Thành vào năm 2011, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quy định cấm chuyển nhượng, xây dựng mới nhà cửa, hệ thống hạ tầng trong vùng quy hoạch dự án. Tuy nhiên, sau khi quy hoạch được phê duyệt, nhiều hộ dân địa phương chuyển nhượng giấy tay, phân chia thừa kế cho con, dẫn đến khó khăn trong quá trình kiểm đếm xác định nguồn gốc đất. Một số trường hợp sai thông tin chủ sử dụng, thay đổi đối tượng thu hồi đất do chuyển nhượng, thừa kế nên phải điều chỉnh thông báo thu hồi đất; một số hộ dân không chỉ được ranh đất; không đồng ý với hồ sơ kỹ thuật do giảm diện tích; xuất hiện tình trạng người dân tự chia tách, lập thành nhiều hồ sơ để cho tặng, chuyển nhượng bằng giấy viết tay. Từ những nguyên nhân trên, UBND huyện Long Thành khó xác định chủ sử dụng đất và kéo dài thời gian triển khai do áp dụng quy trình kiểm kê vắng chủ cũng như công tác xác định nguồn gốc đất mất nhiều thời gian.

Đối với quy trình phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình, theo quy định Điều 85, Luật Đất đai năm 2013, quy định chỉ được phép thu hồi đất ở sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư. Trong khi đó, khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn đến cuối năm 2019 mới khởi công xây dựng và hoàn thành trong năm 2020. Do đó, khi chưa bố trí tái định cư cho các hộ dân thì không thể phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân. Theo UBND tỉnh Đồng Nai, sau khi khởi công xây dựng hạ tầng khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn, các hộ dân sẽ được bốc thăm tái định cư song song với xây dựng nhà tái định cư. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh mới phê duyệt toàn bộ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân trong năm 2020.

Không ảnh hưởng tiến độ chung

Hiện nay, UBND tỉnh Đồng Nai đang tập trung tối đa công tác kiểm kê, xác định nguồn gốc đất cho toàn bộ dự án và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả cho 18 tổ chức trong năm 2019. Riêng đối với hộ gia đình cá nhân, sau khi đã khởi công xây dựng hạ tầng tái định cư, sẽ cho các hộ dân bốc thăm tái định cư và phê duyệt giá đất cụ thể để bồi thường. Đồng thời, tập trung phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi thuộc giai đoạn 1, trong quý I-2020 và các hộ dân còn lại trong năm 2020 và đảm bảo giao đất sạch giai đoạn 1 với diện tích 1.810 ha cho Chủ đầu tư trước ngày 30-10-2020 theo kế hoạch và giao toàn bộ diện tích 5.000 ha trong quý I-2021.

UBND tỉnh Đồng Nai tập trung chỉ đạo triển khai năm dự án thành phần có cấu phần xây dựng để đồng bộ hạ tầng, phục vụ tốt khi bố trí tái định cư cho các hộ dân khi về sinh sống. Dự kiến bắt đầu khởi công xây dựng Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn trong cuối năm 2019, bốn dự án thành phần còn lại sẽ khởi công trong năm 2020. UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tập trung thực hiện giải phóng mặt bằng, bảo đảm không làm ảnh hưởng đến tiến độ chung Dự án Cảng HKQT Long Thành.

Trước mắt, để bảo đảm giao mặt bằng kịp khởi công giai đoạn 1, Dự án Cảng HKQT Long Thành vào tháng 10-2020, UBND tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành kiểm kê 1.291 ha vườn cao-su của Tổng công ty Cao-su Đồng Nai và 412/905 hộ gia đình; còn lại 493 hộ gia đình sẽ tiếp tục thực hiện, dự kiến hoàn thành trong tháng 10-2019. Riêng đối với đất của các hộ gia đình cá nhân khoảng 519 ha, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ phê duyệt bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân trong quý I-2020. Như vậy, với tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khu vực ưu tiên 1.810 ha sẽ cơ bản bảo đảm yêu cầu bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư thực hiện theo đúng kế hoạch.

Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng HKQT Long Thành đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với tổng mức đầu tư 22.856 tỷ đồng từ vốn ngân sách nhà nước, mục tiêu hoàn thành công tác thu hồi đất một lần cho toàn bộ 5.000 ha để triển khai xây dựng Cảng HKQT Long Thành, xây dựng hai khu tái định cư: Lộc An – Bình Sơn và Bình Sơn để bố trí cho các hộ dân và giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống người dân trong vùng dự án. Đến nay, UBND tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành thông báo thu hồi đất đối với 18 tổ chức và 5.283 hộ/15.716 thửa đất của hộ gia đình cá nhân có đất bị thu hồi.