Những ngày gần đây, tầm 19 giờ trên nhiều tuyến đường tại TP Hồ Chí Minh như: 3-2, Thành Thái (quận 10), Nguyễn Trãi (quận 5), An Dương Vương (quận Bình Tân)… xuất hiện sạp hàng bán mũ chống dịch, ngăn giọt bắn. Chị Thu Dung, chủ một quầy hàng bán mũ chống giọt bắn trên đường Nguyễn Trãi (quận 5) cho biết: “Mũ này xuất xứ từ Hàn Quốc. Tôi thấy hay hay nên đặt một xưởng may ở quận 12 gia công theo mẫu. Sau vài chỉnh sửa mẫu mã, tấm chống dịch, tôi đem sản phẩm ra bán thử không ngờ khách đến xem và mua rất đông. Trung bình một ngày bán được vài trăm cái”. Lựa năm cái mũ cho các thành viên trong gia đình, chị Nguyễn Hoài Anh (nhân viên văn phòng, ngụ quận Bình Thạnh) kể: “Từ lúc bùng phát dịch Covid-19 đến giờ hễ đi ra đường là mình đều đem theo khẩu trang, nước rửa tay sát khuẩn, nước súc miệng. Giờ có thêm mũ ngăn dịch, ngăn giọt bắn này lại càng thêm yên tâm khi đi chợ, đi làm, tiếp xúc với mọi người”. Thoạt nhìn các loại mũ kính này cũng giống như những chiếc mũ bình thường khác, ngoại trừ miếng nhựa được thiết kế bao trùm vùng mắt hoặc che toàn bộ gương mặt ngăn giọt bắn. Giá sản phẩm từ 40.000 đến 179.000 đồng/chiếc. Về nguồn gốc của sản phẩm, đa số chủ cửa hàng bán loại mũ này đều khẳng định hàng Việt Nam sản xuất và gia công, bởi hiện tại tình hình dịch bệnh phức tạp, không thể nhập được hàng từ nước ngoài về.
Trên nhiều trang thương mại điện tử, bán hàng trực tuyến, các sản phẩm quảng cáo có tác dụng ngừa vi-rút xuất hiện ngày càng nhiều. Đơn cử như thẻ đeo diệt vi-rút được nhiều phụ huynh tìm mua cho con trong thời gian gần đây. Với lời rao “có cánh”: Sản phẩm diệt khuẩn có thể mang theo bên người, thay thế vắc-xin kháng khuẩn, thuốc kháng sinh, khẩu trang chống khuẩn; chỉ cần đeo thẻ có thể đánh bay 99,99% vi-rút, vi khuẩn lây bệnh, diệt khuẩn, khử mùi, chống ẩm mốc, siêu tiện lợi, mang theo bên người mọi lúc mọi nơi và tự tin giao tiếp... Những loại sản phẩm kiểu này được chỉ dẫn là chỉ cần đeo ở cổ, cài vào quần áo, ba-lô là phát huy hiệu quả phòng, chống bệnh, có giá từ 120.000 đến 390.000 đồng/sản phẩm, thời gian sử dụng từ 30 đến 90 ngày (tùy loại). Hay sản phẩm xịt kháng khuẩn vào khẩu trang, có tác dụng ngăn vi-rút, vi khuẩn đến 24 giờ. Hàng Nhật Bản sản xuất, giá chỉ 357.000 đồng. Cụ thể, sau khi xịt nó sẽ tạo thành một lớp trên bề mặt khẩu trang, chống bám dính hoàn toàn của vi-rút, vi khuẩn, nấm mốc, phấn hoa, bụi mịn... Mỗi chai xịt dùng được 230 lần. Có lọ này thì hai ngày mới cần thay khẩu trang - người bán chào mời. Cửa hàng trực tuyến Hangnhat247 tung bút diệt khuẩn, diệt vi-rút có giá 356.000 đồng. Theo quảng cáo, đây là sản phẩm của Nhật Bản. Đối tượng được sử dụng thường là trẻ nhỏ vốn không chịu đeo khẩu trang. Chỉ cần ghim cây bút này ngay trước áo, bảo đảm sẽ không sợ nhiễm vi-rút.
Trên mạng xã hội còn xuất hiện những lời tư vấn, loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ, sản phẩm chống vi-rút được ví như những “thần dược” chống lại Covid-19. Các sản phẩm chăm sóc sức khỏe trẻ em cũng nhiều vô kể như thuốc tăng đề kháng, sữa tắm “chống cảm cúm, phòng ốm vặt”, sữa tắm “ngừa cảm lạnh” của Nga... Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 khẳng định: Những chiếc mũ hay kính có miếng nhựa trong suốt trước mặt không có khả năng chống được vi-rút. Trong y học, việc nhân viên y tế dùng các sản phẩm mũ có nhựa chắn trước mắt trong phẫu thuật để tránh dịch tiết từ bệnh nhân vào mặt khi điều trị, tuy nhiên những sản phẩm này thường có những thông số theo tiêu chuẩn riêng của ngành y tế. Cũng theo bác sĩ Khanh, việc đội những chiếc mũ có miếng nhựa chắn trước mặt cũng khá cản trở khi ra ngoài, đặc biệt trong văn hóa giao tiếp cộng đồng. Thế nên, để phòng, chống dịch hiệu quả nhất trong thời điểm này, theo bác sĩ Khanh, cần rửa tay thường xuyên và sử dụng khẩu trang khi cần thiết như: mang ở những nơi công cộng hoặc cá nhân có dấu hiệu bệnh nên mang để tránh lây nhiễm cho cộng đồng.
Tiến sĩ Phan Thế Đồng, Bộ môn Công nghệ thực phẩm và dinh dưỡng Trường đại học Hoa Sen khuyến cáo, người dân nên thận trọng khi sử dụng loại thẻ đeo ngừa vi-rút này. Theo TS Đồng, thẻ đeo được quảng cáo chứa chất chlorine dioxide (Clo2) và sẽ từ từ phát tán ra môi trường, bán kính 1 m giúp diệt khuẩn. Thực tế, hợp chất Clo chỉ diệt khuẩn tốt nếu ở dạng dung dịch. Còn ở dạng không khí thì tác dụng rất ít, thậm chí không có nếu người đeo túi ở trong môi trường có gió. Ngược lại, nếu hít phải khí Clo nhiều còn có khả năng gây kích ứng, giống như hít phải nhiều nước tẩy javen - vốn là loại có nồng độ Clo cao. Với người hen suyễn, hít phải Clo sẽ gây khó thở, thậm chí khởi phát cơn hen. Người dân cần thận trọng, không nên tin vào những lời chia sẻ trên mạng xã hội để tránh “tiền mất, tật mang” - TS Phan Thế Đồng lưu ý.
Mới đây, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (VCCA) Bộ Công thương cảnh báo về việc một số đối tượng lợi dụng dịch Covid-19 để lừa đảo. Trong đó, Cục lưu ý người dân không nên mua và sử dụng các loại thẻ “chống vi-rút Covid-19” có khả năng kháng khuẩn, làm sạch không khí và vắc-xin có khả năng phòng, chống dịch. Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng đã phát hiện và đưa ra lời cảnh báo đối với nhiều trang web quảng cáo thực phẩm chức năng có nội dung lừa dối hoặc gây hiểu lầm là có tác dụng chữa bệnh.
