Đẩy mạnh tham vấn giá một lần cho doanh nghiệp

Ngày 29-4-2020, Tổng cục Hải quan ban hành quyết định 1304/QĐ-TCHQ phê duyệt "Đề án thí điểm tham vấn một lần, sử dụng kết quả tham vấn nhiều lần”. Đây là đề án nằm trong kế hoạch cải cách hiện đại hóa ngành hải quan nhằm giảm thủ tục, tạo thuận lợi thương mại cho cộng đồng doanh nghiệp (DN). Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh là một trong những địa phương đi đầu thí điểm triển khai nghiệp vụ này.
 

Đại diện doanh nghiệp đến Cục Hải quan thành phố làm thủ tục tham vấn giá.
Đại diện doanh nghiệp đến Cục Hải quan thành phố làm thủ tục tham vấn giá.

Tham vấn giá tính thuế một lần là việc áp dụng kết quả tham vấn giá hàng hó a của lần xuất, nhập khẩu trước cho các lần xuất, nhập khẩu tiếp theo của chính DN đã thực hiện tham vấn. Mục tiêu là đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian thông quan và giải phóng hàng, giảm khối lượng công việc cho cơ quan hải quan và cộng đồng DN, nhất là các DN chấp hành tốt pháp luật. Theo ông Trần Ngọc Anh, Phó Trưởng phòng Thuế xuất nhập khẩu (Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh), với quy định này, DN chỉ cần tham vấn trị giá tính thuế cho lô hàng lần đầu, sau đó trong vòng 30 ngày kể từ ngày thông quan, DN có thể gửi yêu cầu tới cơ quan hải quan để được xem xét công nhận áp dụng kết quả đã tham vấn này cho các lần nhập khẩu tiếp theo trong thời hạn 180 ngày thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến mà không cần gặp trực tiếp cơ quan hải quan. Khác với quy định trước đây, tất cả các lô hàng nghi vấn trị giá đều phải mời DN tham gia tham vấn tại cơ quan hải quan, mất rất nhiều nguồn lực, thời gian cả về phía DN lẫn cơ quan hải quan.
 
 Để triển khai tham vấn giá một lần theo quy định, Cục Hải quan thành phố đã xác lập danh sách 500 DN có hồ sơ tuân thủ pháp luật tốt, kim ngạch lớn, số lượng tờ khai hải quan lớn để chủ động áp dụng tham vấn một lần đối với các lô hàng đáp ứng đủ điều kiện. Kết quả, Cục Hải quan thành phố đã tiếp nhận để thẩm định 70 hồ sơ, trong đó chấp nhận và ban hành 49 thông báo, 21 hồ sơ không được chấp nhận. Đối với 49 thông báo đã ban hành, có 37 (khoảng 75%) thông báo tham vấn một lần đã được áp dụng nhiều lần cho 931 tờ khai thuộc diện tham vấn ở các lần tiếp theo, chủ yếu đối với các mặt hàng xe hai bánh gắn máy, thực phẩm chức năng, thực phẩm chế biến công nghiệp; còn 12 (khoảng 25%) thông báo tham vấn một lần đã ban hành nhưng chưa được áp dụng lần nào.
 
 Dựa vào số liệu nêu trên có thể thấy, số lượng thông báo được chấp nhận áp dụng nhiều lần chỉ 49 trường hợp là rất ít so với tổng lượng tờ khai hải quan đã tham vấn. Nguyên nhân của tình trạng này là do: Nhiều DN nhập khẩu thường xuyên thay đổi về chủng loại hàng, ký hiệu, mã hiệu cũng như trị giá cho nên không đáp ứng đủ điều kiện áp dụng. Mặc dù văn bản đã được phổ biến công khai đến DN dưới nhiều hình thức nhưng hiện nay nhiều DN chưa thật sự quan tâm đến quy định này để vận dụng. Ngoài ra, nhiều DN đang dựa hoàn toàn vào các đơn vị dịch vụ khai thuế hải quan mà các đơn vị dịch vụ này lại không thông báo cho chủ DN biết quy định của ngành hải quan về đề án. Điều kiện về xếp hạng rủi ro DN được tham gia đề án (áp dụng cho DN được xếp hạng rủi ro từ 1-4) đã hạn chế đối tượng tham gia. Tuy nhiên, với tần suất sử dụng trung bình 19 lần/một thông báo được duyệt, cho thấy đây là con số phản ánh được tính hiệu quả, hợp lý của quy định. Nghiệp vụ “tham vấn một lần, sử dụng kết quả tham vấn nhiều lần” là một trong các giải pháp hữu hiệu trong công tác quản lý giá của ngành hải quan, hướng tới mục tiêu tạo thuận lợi cho các DN làm ăn chân chính, khuyến khích việc tuân thủ pháp luật của DN nhưng vẫn nâng cao trách nhiệm, hiệu quả quản lý giá, phòng, chống gian lận thương mại qua giá gây thất thu ngân sách.
 
 Có thể nói rằng "Đề án thí điểm tham vấn một lần, sử dụng kết quả tham vấn nhiều lần" của ngành hải quan trong bối cảnh hiện nay góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại của người khai hải quan, góp phần tháo gỡ khó khăn cho DN hoạt động xuất, nhập khẩu nhằm bảo đảm tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh tác động ảnh hưởng của dịch Covid-19. Thời gian tới, Cục Hải quan thành phố tiếp tục mở rộng triển khai thực hiện tham vấn một lần cho các DN xuất, nhập khẩu. Ông Trần Ngọc Anh cho biết: “Để phát huy hơn nữa vai trò của nghiệp vụ tham vấn một lần trong công tác quản lý giá tính thuế, Cục Hải quan thành phố tiếp tục tập trung công tác tuyên truyền phổ biến quy định tại các điểm làm thủ tục hải quan, các buổi đối thoại với DN và các hiệp hội DN hằng năm để DN biết và áp dụng; sơ đồ hóa quy trình rõ ràng để DN và công chức hải quan biết vai trò, nhiệm vụ khi triển khai đề án. Đồng thời, Cục Hải quan thành phố sẽ tiếp tục báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét để sửa đổi, bổ sung những nội dung phù hợp giúp DN thuận lợi nhất trong thông quan hàng hóa và cũng bảo đảm quản lý chặt chẽ, công bằng, minh bạch cho tất cả mọi đối tượng tham gia”.