Chỉ còn 1/1000 cơ hội sống sót, đã hai lần phẫu thuật phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể, có lúc cơ thể đã tím phồng và phải bơm ô-xy hỗ trợ thở, các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương chạy đua với tử thần để mang lại sự hồi sinh kỳ diệu cô gái dân tộc Thái 25 tuổi Lò Thị Chài.
Di chứng lao suýt cướp đi tuổi thanh xuân đẹp đẽ của Lò Thị Chài
Đang ở độ tuổi thanh xuân đẹp đẽ - 25 tuổi, Lò Thị Chài vô tình phát hiện mình mắc bệnh lao phổi trong lần khám sức khỏe định kỳ ở công ty may cô đang làm tại TP Hồ Chí Minh. Băn khoăn giữa lựa chọn nơi chữa bệnh, mẹ Chài là bà Vi Thị Nga quyết định gọi con gái về để chăm sóc. Lò Thị Chài đã trải qua hai lần chữa lao và khỏi hoàn toàn vào khoảng tháng 8-2018.
Bà Vi Thị Nga vừa lau nước mắt, vừa kể, sau khi điều trị lao lần thứ hai, con gái bà đã có dấu hiệu khó thở. Nhưng phải đến tháng 10-2018, khi nội soi phế quản phổi, các bác sĩ Bệnh viện Lao phổi tỉnh Nghệ An phát hiện Chài bị hẹp đường khí quản, mới chấp thuận cho chuyển tuyến. Lúc này, vi khuẩn lao đã làm hỏng chức năng thông khí ở cả khí quản và phế quản.
BS Nguyễn Viết Nghĩa, Phó khoa Gây mê hồi sức, Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, bệnh nhân nhập viện đầu tháng 5-2019 trong tình trạng bị suy hô hấp. “Hậu quả của tổn thương lao dẫn đến những sẹo lao làm hẹp phế quản, hẹp khí quản khiến phổi phải tắc hoàn toàn, không còn chức năng. Phế quản phải bị lấp đầy, phế quản gốc bên trái bị biến dạng, cong gập dẫn đến bệnh nhân khó thở. Bệnh nhân thích nghi với việc sống với một phổi đã lâu”, BS Nghĩa nói.
 |
Bà Vi Thị Nga thương con gái đứt từng khúc ruột.
Bệnh nhân sau đó đã được can thiệp nhiều lần để nong khí quản tạm thời, đặt stent khí quản. Tuy nhiên, khi đặt stent tại phế quản thì gặp phải khó khăn do stent bằng silicon mềm không cố định được đúng vị trí, gây tới chít hẹp làm tình trạng khó thở của bệnh nhân vẫn tiến triển nặng lên.
Lúc này, quyết định đột phá của các bác sĩ là tiến hành phẫu thuật. Ngày 21-5, với sự hợp tác của các bác sĩ Bệnh viện E, các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương đã sử dụng hệ thống tim phổi máy nhân tạo hỗ trợ để phẫu thuật với mục đích tạo hình lại phế quản gốc, tìm cơ hội cho sự hồi phục của phổi phải. Tuy nhiên, mong muốn của các bác sĩ không thành khi phổi phải bị xẹp quá lâu, buộc phải cắt bỏ.
Bệnh nhân kề cửa tử, chỉ còn 1/1000 cơ hội sống sót
Sau ca phẫu thuật đầu tiên, bệnh nhân Chài rơi vào tình trạng không thể nằm nghiêng và ngửa để thở. Để duy trì cuộc sống và thở dễ dàng, Chài phải ngồi gập người về phía trước hoặc nằm xấp khiến cho cuộc sống rất khó khăn. Lúc này, các bác sĩ phải đối mặt với một thách thức nữa là nhanh chóng tiến hành phẫu thuật lần hai để tạo hình khí quản, phế quản gốc bên trái để khai thông đường hô hấp cho bệnh nhân.
 |
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương chia sẻ về ca bệnh đặc biệt.
Ngày 26-5, một lần nữa, bệnh nhân được cho chạy tim phổi máy nhân tạo để phẫu thuật. Tuy nhiên, rốn phổi bệnh nhân biến dạng quá nhiều, nên không thể tái tạo phế quản trái. Các bác sĩ buộc phải phẫu thuật mở lồng ngực để đặt stent mềm dài 6ml thông từ khí quản xuống phế quản. Những tưởng đã xử trí được vấn đề bệnh lý hô hấp cho Lò Thị Chài, nhưng chỉ sau đúng một ngày ổn định sau ca phẫu thuật lần hai, tình trạng bệnh nhân nguy kịch hơn bao giờ hết, chỉ còn 1/1000 cơ hội sống sót.
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, sau 24 giờ phẫu thuật lần hai, bệnh nhân rơi vào tình trạng suy hô hấp. Kết quả nội soi phổi phế quản cho thấy stent silicon mềm vừa được đưa vào cơ thể Chài đang nằm ngang khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch.
“Bệnh nhân đã gần kề cái chết. Nếu như một người bình thường mỗi lần thở cung cấp 500ml ô-xy thì bệnh nhân Chài chỉ thở được từ 10-50ml/lần, hầu như không thở. Chúng tôi phải bơm ô-xy cao áp vào phổi, chấp nhận phổi tắm trong ô-xy, không đào thải được CO2. Bệnh nhân lúc này đã phù và tím tái toàn bộ vùng mặt. Nhưng thần kỳ ở chỗ, bệnh nhân vẫn kéo dài được sự sống đến sáng hôm sau để chúng tôi tiếp tục phẫu thuật cấp cứu”, BS Nhung kể.
 |
BS Nguyễn Viết Nghĩa, Phó khoa Gây mê hồi sức khám lại cho bệnh nhân sau ca phẫu thuật thứ ba.
Và cuộc sống đã một lần nữa mỉm cười với Chài khi sau gần 3 giờ đồng hồ can thiệp cấp cứu vào ngày 28-5, các bác sĩ đã đưa được ống stent bằng kim loại có giá đỡ tốt hơn, dài 10ml chạy dọc từ khí quản tới tận phế quản gốc trái. Đến nay, sau hơn 10 ngày mổ, Chài đã thở được gần như bình thường, đã ăn uống và đi lại được. Dự kiến với sự bình phục này, có thể một tuần nữa, Chài được xuất viện.
Ghé vào sát con, nghe những tiếng thì thầm phát ra từ cổ họng, bà Vi Thị Nga lén lau những giọt nước mắt hạnh phúc kể “cháu nó bảo tôi đã dần khỏe lại”. 21 ngày trải qua ba ca phẫu thuật là 21 ngày chưa một lần Lò Thị Chài nói được thành tiếng. “Bác sĩ cũng nói phải cần thời gian, con mới nói được vì đặt stent nhiều làm ảnh hưởng dây thanh quản. Nhưng chỉ cần con bình phục khỏe lại là tôi đã mừng lắm rồi. Hy vọng dần dần cháu bình phục sẽ nói được”, bà Nga nói.
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung nhận định, trước đây, 100% ca bệnh như thế này, các bác sĩ sẽ không thể cứu được. Nhưng hiện nay, với việc áp dụng phương pháp tim phổi nhân tạo ngoài cơ thể, phẫu thuật viên có đủ thời gian để xử lý tất cả các tổn thương trong cơ thể người bệnh. Đây là một ca bệnh được cứu sống đầy kỳ tích trong vài chục năm qua tại Bệnh viện Phổi Trung ương.
Đặc biệt, Quỹ hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh Lao đã chi trả toàn bộ chi phí phẫu thuật lên tới hàng trăm triệu đồng cho Lò Thị Chài khi gia cảnh của bệnh nhân này rất khốn khó. Đây là những nỗ lực tuyệt vời của các bác sĩ, mang lại cuộc sống mới cho Lò Thị Chài khi em đã ngấp nghé cửa tử.
 |
Lò Thị Chài đã hồi phục sức khỏe.
Theo BS Nhung, một nghiên cứu gần đây cho thấy, những người đã từng chữa khỏi lao tỷ lệ tử vong cao hơn cộng đồng khác. Do đó ngoài việc phát hiện sớm, chữa tốt loại bỏ vi khuẩn lao, ngành y tế còn phải giải quyết nhưng rối loạn sau bệnh lao đã khỏi. Sau khi khỏi lao, những xơ sẹo sẽ còn tiến triển gây nên các bệnh như phổi tắc nghẽn mãn tính. Vì thế, người bệnh không nên vì mặc cảm, sợ kỳ thị hoặc sợ tốn kém mà giấu bệnh lao, gây nguồn lây bệnh trong cộng đồng và tự làm cho tình trạng bệnh của bản thân nặng hơn, nguy kịch tính mạng. Người đã chữa khỏi lao, cũng cần kiểm tra định kỳ để biết những rối loạn có thể mắc phải khi bị vi khuẩn lao phá hủy.
