Lên nương mùa cấy

Mùa nước đổ, hay mùa đổ ải, mùa gieo cấy, tùy địa phương, độ cao địa hình... thường trải dài vào thời khắc đầu mùa mưa trong tháng 5, tháng 6.

Khác với dưới đồng bằng một năm thường có hai vụ mùa do hệ thống tưới tiêu, bơm nước thuận tiện. Ở vùng cao Tây Bắc điều kiện tự nhiên khó khăn, ruộng được canh tác theo dạng "bậc thang" trên đồi núi và phụ thuộc hoàn toàn vào khí hậu, thời tiết, mùa mưa mang nước về.

Một năm vùng cao nước ta nói chung, Tây Bắc nói riêng, thường chỉ có một vụ mùa chính: bao gồm gieo cấy vào độ tháng 5, tháng 6 và thu hoạch lúa chín vào tháng 9, tháng 10.

Mấy năm gần đây mưa nắng thất thường, có khi cùng một địa phương mà có xã có nước sớm, có xã chưa. Thậm chí, trong cùng một xã lượng nước cũng không đều nên dẫn đến hiện tượng nơi thì ruộng khô khốc, nơi ruộng bắt đầu gieo cấy, thậm chí có nơi lúa đã xanh um.

Bản Lìm Thái của đồng bào Thái nằm trong thung lũng lúa Cao Phạ, giáp ranh hai huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Nơi đây địa hình thấp do nằm dưới thung lũng nên nước bao giờ cũng về sớm nhất, có những thửa ruộng đã bắt đầu chín vàng, bên cạnh những thửa mới cấy.

Trong khi đó, ở những xã trên cao thuộc huyện Mù Cang Chải, những cơn mưa chưa về nên ruộng đồng vẫn còn rất khô hạn.

Tuổi thơ vùng cao tuyệt đẹp được khắc họa qua hình ảnh trẻ em chăn trâu trên những cánh đồng ruộng bậc thang mùa cạn.

Những người nông dân bắt đầu mùa "vỡ đất" ở xã La Pán Tẩn khi có mưa về.

Trẻ em vùng cao ngoài giờ học ở trường, thời gian rảnh cũng xuống đồng phụ cha mẹ trong khoảng thời gian ngắn ngủi này.

Hình ảnh như lời bài hát "Lời ru trên nương" tái hiện qua một gia đình cùng xuống đồng: "Mặt trời của mẹ con nằm trên lưng..."

Hình ảnh đáng yêu và rất bình dị của trẻ em và người già đồng bào Mông trên địa danh "Mâm xôi vàng" thuộc xã La Pán Tẩn (Yên Bái). Đây được xếp vào một trong những danh thắng ruộng bậc thang quốc gia Việt Nam.