Chuyện Pháp luật

Mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa"

Từ nhiều năm nay, công tác quản lý, giáo dục cải tạo phạm nhân luôn được Bộ Công an coi là nhiệm vụ hết sức quan trọng và đề cao tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc trong chủ trương, chính sách, pháp luật đối với người phạm tội.

Thực tiễn cho thấy, để bảo đảm giữ vững an ninh, trật tự trại giam, phải làm tốt công tác quản lý, giáo dục phạm nhân bằng nhiều biện pháp, cách thức phù hợp với từng giai đoạn, từng thời kỳ, từng hoàn cảnh cụ thể. Xác định tầm quan trọng đó, Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng (C10, Bộ Công an) luôn tích cực xây dựng mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa" với hàng loạt các tiêu chí đánh giá như: chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật; tích cực lao động, học nghề, tham gia đủ ngày công lao động; thực hiện đúng các quy tắc ứng xử… Tại mỗi trại giam có mô hình này đều thành lập Hội đồng chấm điểm đánh giá do đồng chí Giám thị là Chủ tịch hội đồng. Tập thể đội phạm nhân thực hiện tốt các tiêu chí đánh giá sẽ được trại giam khen thưởng. Tập thể đội phạm nhân không đạt tiêu chí đánh giá sẽ bị khiển trách, phê bình trước toàn trại hoặc bị xử lý kỷ luật. Theo đánh giá của C10, kể từ khi triển khai, mô hình "đội phạm nhân an toàn, văn hóa" đã mang lại những kết quả tích cực, thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của cán bộ trực tiếp quản lý, giáo dục phạm nhân, khích lệ động viên tinh thần phấn đấu thi đua, chấp hành án của phạm nhân. Báo cáo mới đây nhất của C10 cho thấy, sau khi triển khai mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa", từ 72% đội phạm nhân xếp loại tốt năm 2017, đến sáu tháng đầu năm 2019 con số này đã tăng lên 73,5%. Trong đó, các trại giam tiêu biểu có đội phạm nhân xếp loại tốt cao phải kể đến như: Thủ Ðức, Phú Sơn 4, Hoàng Tiến, Trại 6…

Lãnh đạo C10 cho biết, để thực hiện mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa" hiệu quả đòi hỏi sự tham gia tích cực của cán bộ giáo dục, cán bộ quản giáo, cán bộ trinh sát. Trong đó, lực lượng Cảnh sát quản giáo tại các trại giam có vai trò, trách nhiệm nòng cốt. Bên cạnh đó, việc cảm hóa, giáo dục người phạm tội là cả một quá trình kiên trì tác động nhiều mặt vào một con người từng lầm lỗi để chuyển biến họ, càng khó khăn hơn khi số phạm nhân vào trại giam có tiền sử nghiện ma túy, nhiễm HIV/AIDS và các bệnh truyền nhiễm, bệnh nguy hiểm khác dẫn đến nhiều cán bộ chiến sĩ trong quá trình làm việc đã bị phơi nhiễm. Ðể hoàn thành tốt nhiệm vụ cũng như xây dựng thành công mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa" đòi hỏi nhiều tâm huyết của Cảnh sát quản giáo. Thực tế, tại nhiều nơi phạm nhân đã coi Cảnh sát quản giáo như những người thầy, những người truyền lửa, tiếp thêm năng lượng sống cho phạm nhân. Không những thế, vào các dịp ngày lễ 30-4, 1-5, Cảnh sát quản giáo thường tổ chức giao lưu văn nghệ, giao hữu bóng đá mi-ni, bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông, hội thao bóng đá, kéo co, nhảy xa… để khuyến khích những phạm nhân có năng khiếu, tăng cường sức khỏe và tạo không khí thi đua sôi nổi giữa các phạm nhân, các đội phạm nhân, giữa các phân trại, khu sản xuất, cán bộ, chiến sĩ làm công tác quản giáo, tổ chức thi viết báo tường vào dịp kỷ niệm Ngày sinh Bác Hồ 19-5, dịp Quốc khánh 2-9, tổ chức thi viết về hình tượng người chiến sĩ cảnh sát trại giam vào dịp 7-11.

Để xây dựng được những đội phạm nhân an toàn, văn hóa tại các trại giam đòi hỏi sự vào cuộc không chỉ của các cán bộ, chiến sĩ quản giáo mà còn sự phối hợp, chung tay của các cấp, các ngành. Ðặc biệt, Cảnh sát quản giáo phải thực hiện nghiêm túc các quy trình, quy định công tác bởi lời nói, hành động của họ hằng ngày, hằng giờ tác động đến nhận thức, hành động của phạm nhân. Trong thực thi nhiệm vụ, cần tránh buộc phạm nhân lao động quá mức hoặc buông lỏng để phạm nhân chây lười, gây bức xúc trong nội bộ. Không tiếp tay cho phạm nhân sử dụng điện thoại, liên lạc trái quy định, không nhận tiền, quà của gia đình phạm nhân gửi vào, vừa vi phạm pháp luật, vừa dễ bị phạm nhân lợi dụng mua chuộc. Có như vậy, mới làm gương cho các phạm nhân để họ phấn đấu cải tạo tốt, góp phần xây dựng mô hình "Ðội phạm nhân an toàn, văn hóa" thực chất, hiệu quả.