Thời xưa, nhãn Hưng Yên là sản vật quý để tiến vua. Nhãn trồng nhiều nơi trên đất nước, nhưng lại “bén duyên” với đất Hưng Yên bởi đặc sản nơi đây sai trĩu quả, khi chín hương thơm lan tỏa khắp đất trời. Nhà bác học Lê Quý Đôn ăn nhãn tiến vua mô tả: “mỗi lần bỏ vào miệng thì ngập tận chân răng, lưỡi đã nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho”.
Người ta băn khoăn yếu tố vi lượng nào đã làm cho nhãn lồng nơi đây có hương vị đặc biệt, khác hẳn nhãn vùng đất khác? Cùi nhãn trong như hổ phách, hạt nhỏ, nước ngọt mát và thơm lạ lùng.
Nằm sát Hà Nội, Hưng Yên - mảnh đất nghìn năm văn hiến, du khách đến đây không chỉ biết đến nơi diễn ra mối tình đẹp như mơ giữa công chúa Tiên Dung và chàng trai nghèo Chử Đồng Tử, được thưởng thức “Rượu ngon nghiêng trời Lạc Đạo/ Dưa hồng khát giọng Đình Cao/ Gà to lừng danh Đông Tảo/ Táo quê Thiện Phiến ngọt ngào” (Đường về Hưng Yên - Nguyễn Hàn Dụng) mà còn được cùng giai nhân vào vườn nhãn “Quả sai, vỏ mỏng vị thơm” (Nhãn muộn - Hoàng Thế Dân) để rồi đọng lại trong lòng du khách một nỗi nhung nhớ về miền quê hương sắc ngọt ngào.
Tháng 7, 8 đang là mùa nhãn chín rộ, tháng 9 là mùa nhãn muộn. Đến Hưng Yên mùa này, đi trên đường ai cũng có thể chạm tay vào những chùm nhãn bóng mịn, nặng trĩu. Hưng Yên như một “vương quốc nhãn lồng”, từng trái nhãn, vị nhãn đều đậm đà hương vị khó quên, không thể trộn lẫn với bất cứ nơi đâu. Nhãn lồng Hưng Yên quả to tròn, vỏ mầu vàng nâu nhạt, cùi dày, ráo nước. Bóc lớp vỏ mỏng láng, để lộ lớp cùi dày trắng ngà. Đưa vào miệng nếm có vị ngọt thơm, giòn dai. Bên trong là hạt nhỏ đen nháy. Mùi hương cũng rất đặc trưng, đó không phải là một mùi thơm nức mũi mà nhẹ nhàng, tinh khiết, dịu mát.
Theo sách y học, nhãn rất nhiều công dụng và từ quả nhãn có thể chế được nhiều món ăn bổ dưỡng. Một trong số đó là chè hạt sen long nhãn. Đây là món giải nhiệt rất tốt. Hạt sen được biết đến với công dụng an thần và hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ. Trong khi đó, nhãn rất tốt cho hệ thần kinh. Vì thế, khi kết hợp hai loại quả này càng làm tăng công năng của chúng.
Chè sen nhãn lồng trong suốt, bắt mắt, trông thuần khiết, quyến rũ. Chè múc ra mọi người đã mong muốn thưởng thức. Khi ăn phải chậm rãi mới thấy được hương vị mát lạnh. Có thể thêm chút hoa nhài vào nước chè lấy hương thơm. Chè là sự kết hợp hài hòa của tinh hoa hương sắc mùa hè.
