Việc làm nhiều ý nghĩa của hai bạn trẻ dân tộc H’Mông

Ðược thể hiện bởi hai bạn trẻ dân tộc H’Mông, đoạn clíp chia sẻ những kiến thức về dịch Covid-19 và cách phòng ngừa bằng tiếng H’Mông đã kịp thời mang đến nhiều thông tin chính xác, bổ ích giúp đồng bào dân tộc thiểu số cùng chung tay phòng, chống dịch bệnh.

Các thành viên nhóm AHD xuống bản người H’Mông.
Các thành viên nhóm AHD xuống bản người H’Mông.

"Lên hình" trong đoạn clíp có tiêu đề Virus Corona là Giàng A Bê và Khang A Tủa - hai chàng trai người H’Mông đến từ tỉnh Yên Bái, có nhiều hoạt động tích cực trong lưu giữ, quảng bá văn hóa, phong tục của người H’Mông đến cộng đồng. Khang A Tủa đang là sinh viên đồng kiến tạo Trường đại học Fulbright Việt Nam, một trong những thành viên sáng lập Action for Hmong development (AHD) - Nhóm hành động vì sự phát triển của người H’Mông và Giàng A Bê là đại diện của nhóm.

Chia sẻ về ý tưởng làm đoạn clíp này, Giàng A Bê cho biết: Từ khi dịch Covid-19 bắt đầu cho đến nay, không có nhiều thông tin chia sẻ về dịch bệnh và cách phòng ngừa bằng tiếng H’Mông. Vùng Bê ở, người dân cũng bày tỏ sự băn khoăn về dịch Covid-19 và lo lắng khi dịch xuất hiện ở nhiều nơi bởi phần lớn thông tin tuyên truyền trên loa phát thanh đều bằng tiếng phổ thông. Ở các bản, làng, người H’Mông không có nhiều thông tin về dịch bệnh trực tiếp từ tiếng H’Mông mà chỉ được nghe những khuyến cáo của Bộ Y tế về cách phòng dịch bằng tiếng phổ thông. Nhiều người H’Mông trong cộng đồng không hiểu hết các từ ngữ chuyên ngành y tế, đặc biệt những người lớn tuổi ít hiểu và đọc thạo ngôn ngữ tiếng phổ thông cho nên mọi người không hiểu hết các khuyến cáo này. Thêm nữa, nhiều thông tin lan truyền trên mạng không chính xác về dịch Covid-19, khiến đồng bào người H’Mông càng hoang mang, phỏng đoán, đồn đại về dịch... Ðể mọi người cùng hiểu và nắm được thông tin thì nội dung nên được giải thích bằng tiếng H’Mông. Từ đó, Giàng A Bê và Khang A Tủa nảy ra ý tưởng làm clíp chia sẻ thông tin về dịch Covid-19.

Hiểu tâm lý người dân tộc mình, thích nghe, thích xem hơn là đọc, nhất là để những người H’Mông lớn tuổi, không đi học, có thể dễ dàng tiếp cận kiến thức, Bê và Tủa đã lựa chọn làm clíp để chia sẻ nội dung xoay quanh các khái niệm như vi-rút là gì, vi-rút Corona là như thế nào, nguồn gốc, biểu hiện nghi ngờ nhiễm bệnh, các khuyến cáo của Bộ Y tế về phòng ngừa dịch bệnh... Những kiến thức được chuyển tải bằng tiếng H’Mông được Tủa và Bê tổng hợp thông tin từ các kênh của Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC)... để người dân nắm được thông tin đầy đủ, chính xác và thực hiện nghiêm các khuyến cáo của Bộ Y tế. Trong quá trình chuyển tải ngôn ngữ, Bê và Tủa gặp một số khó khăn vì nhiều từ không có trong tiếng H’Mông, hoặc có nhưng không phổ biến như từ “khám”, “xà-phòng/bánh xà-phòng”, “dịch phổi”, “viêm phổi”. Trong tiếng H’Mông chỉ có từ chung đại ý như là “đau phổi” cho nên Bê và Tủa phải sử dụng cách nói láy và ngữ điệu tiếng H’Mông, giải thích thêm một số biểu hiện đi kèm, nếu bị đau thì sẽ như thế nào để mọi người có thể hiểu. Do ngôn ngữ địa phương của người H’Mông giữa các vùng lại khác nhau, cho nên khi làm clíp này, hai bạn trẻ hy vọng sẽ phần nào giúp bà con bình tĩnh, hiểu rõ về dịch Covid-19, để cộng đồng người H’Mông nắm được đầy đủ, chuẩn xác hơn, tránh những phỏng đoán nhầm lẫn gây hoang mang.

Hiện tại, đoạn clíp dài gần 15 phút đang được chia sẻ trên trên kênh YouTube với tiêu đề “Làm sao để phòng ngừa bệnh” và facebook cá nhân của Tủa và Bê với tên Virus Corona. Cộng đồng bạn trẻ người H’Mông các tỉnh đã tích cực chủ động chia sẻ đoạn clíp để mọi người ở quê nhà tiếp cận và có thêm thông tin, cũng như phiên dịch, giải thích bằng tiếng H’Mông để những người cao tuổi người H’Mông có thêm các hiểu biết về dịch bệnh để bảo ban con cháu. Hai bạn trẻ cũng hy vọng đoạn clíp sẽ được phát trên đài phát thanh địa phương và các kênh truyền thông khác để tất cả mọi người đều nắm được thông tin. Bê cũng chia sẻ, tùy theo diễn biến tình hình dịch bệnh, nhóm AHD sẽ có thêm những thước phim ngắn và hiệu quả, chất lượng hơn để tiếp tục cung cấp thông tin đến mọi người.

Hành động có trách nhiệm vì cộng đồng của nhóm AHD, mà đại diện là Giàng A Bê và Khang A Tủa không chỉ nhận được nhiều phản hồi tích cực, lời cảm ơn và động viên từ cộng đồng người H’Mông, mà còn là việc làm thể hiện sự chung tay cùng xã hội đẩy lùi đại dịch này.