“Tết Việt Nam xưa” qua con mắt học giả Việt Nam và Pháp

NDO -

Lần đầu tiên, những bài viết đặc sắc về Tết Việt Nam đăng trên tạp chí Đông Dương, tạp chí tiếng Việt đầu tiên xuất bản tại Hà Nội từ năm 1923 đến năm 1919 được tập hợp và giới thiệu tới độc giả qua cuốn sách “Tết Việt Nam xưa” do MaiHaBooks và NXB Thế giới ấn hành.

Sách "Tết Việt Nam xưa". Ảnh; MaiHaBooks
Sách "Tết Việt Nam xưa". Ảnh; MaiHaBooks

Sách “Tết Việt Nam xưa” tuyển chọn những bài viết của các học giả Việt Nam và Pháp từng đăng trên Tạp chí Đông Dương. Đối với giới nghiên cứu văn hóa Việt Nam cận đại, Tạp chí Đông Dương là cái tên mang nhiều ý nghĩa, bởi ở đó có sự xuất hiện nhiều cây bút tầm cỡ Việt Nam và Pháp. Đây là một tài liệu quý cho nghiên cứu lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Các bài viết xoay quanh những nghi lễ, phong tục, thú chơi mang đậm bản sắc Việt, vốn là những tư liệu quý được PGS Nguyễn Mạnh Hùng (Viện Nghiên cứu Việt Nam học) sưu tầm và lưu giữ trong nhiều năm qua. 

Gói trong gần 200 trang, sách Tết Việt Nam xưa được chia thành ba phần chính: “Nghi lễ Tết”, “Phong tục Tết” và “Thú chơi Tết”. Đặc biệt, các bài viết được minh họa bằng hơn 50 bức tranh Tết ngộ nghĩnh, sống động.

Phần Nghi lễ Tết là những bài viết về các chủ đề: Tết và thờ cúng gia tiên; Ông Tam Đa; Lễ nghinh xuân ở Huế; Đại lễ Nam Giao; Lễ tế Đất Trời tại kinh đô Huế; Lịch của người An Nam; Tâm lý ngày Tết.

Phong tục Tết hiện lên đầy màu sắc trong phần 2 với: Lá thư Đêm Giao thừa; Tết ở làng quê qua góc nhìn của nhà văn Pháp Jean Marquet; Tết qua cái nhìn của một người An Nam; Tết qua câu chuyện của những du khách và nhà truyền giáo người Âu (thế kỷ 17 và 18); Tết Việt Nam trong mắt sử gia Georges Pisier.

Phần 3 là Thú chơi Tết xoay quanh các chủ đề: Hoa thủy tiên trong ngày Tết; Đối liễn; Phúc và Thọ; Nguồn gốc và ý nghĩa của tranh dân gian ngày Tết; Hội Lim…

Phần mở đầu cuốn sách giới thiệu bài nghiên cứu sâu sắc, cũng là góc nhìn tổng quan về Tết cổ truyền Việt Nam của học giả Nguyễn Văn Huyên. Ông lý giải và giới thiệu rõ ràng, chi tiết và sinh động về Tết Nguyên đán bằng lối viết hấp dẫn. 

Cuốn sách còn bao gồm những bài viết về Tết qua góc nhìn của một số nhà văn, du khách, học giả người Pháp và quốc tế hồi đầu thế kỷ 20, với cái nhìn mới mẻ, lạ lẫm, đôi khi là sai lầm, giống như sự tưởng tượng xa lạ về Tết Việt.