Những lỗ hổng ngay tại tuyến đầu
Ông Ngô Văn Quý - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Trưởng ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP Hà Nội mới đây thừa nhận, một số bệnh nhân Covid-19 trước khi được xét nghiệm dương tính đã đi khám với các dấu hiệu nghi ngờ nhưng một số bệnh viện (BV) bỏ qua. Bệnh nhân sau đó tiếp tục di chuyển trong cộng đồng và đến nhiều cơ sở y tế khác gây nguy cơ lây lan dịch bệnh. Nhiều cơ sở y tế sau đó đã phải khẩn trương xử lý, khoanh vùng cách ly những người tiếp xúc để phòng dịch lây lan.
Đơn cử trường hợp bệnh nhân số 714 (nam, 42 tuổi, ở Hà Nội), trước khi được phát hiện mắc Covid-19, người bệnh đi khám tại nhiều BV, dù đã có các dấu hiệu nghi ngờ và có tiền sử dịch tễ đi từ Đà Nẵng về, nhưng sau khi khám xong, bệnh nhân vẫn được tự ra về. Còn trường hợp bệnh nhân số 867, khi xuất hiện các dấu hiệu mắc bệnh, người bệnh đã đến khám tại BV Trung ương Quân đội 108 và cũng được tự ra về. Sau đó khi vào khám tại BV Thanh Nhàn, bệnh nhân được làm xét nghiệm và phát hiện dương tính với virus SARS-CoV-2.
Điều đáng nói, mặc dù các BV đã có khu khám sàng lọc Covid-19 riêng biệt, thực hiện quy trình khám sàng lọc riêng cho các bệnh nhân, nhưng vẫn để lọt ca bệnh. Nói về nguy cơ từ lỗ hổng này, ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho rằng, có trách nhiệm thuộc về các cơ sở y tế. “Việc người bệnh có dấu hiệu nghi ngờ lại tự ý ra về, không tuân theo sự hướng dẫn của cán bộ y tế, thì cán bộ y tế phải có báo cáo lên ban lãnh đạo BV để thông tin đến các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương có hướng giải quyết. Đây là vấn đề chống dịch, phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn kịp thời để tránh dịch lây lan”, ông Hạnh nêu quan điểm.
Xử lý nghiêm sai phạm trong phòng, chống dịch
Rút bài học từ vụ việc trên, hiện nhiều BV tại Hà Nội đã phân luồng bệnh nhân đến khám ngay từ đầu. PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương cho biết, là cơ sở điều trị bệnh nhân lao phổi, sức khoẻ người bệnh vốn đã rất yếu, nếu không may có ca mắc Covid-19 hậu quả sẽ khôn lường. Do vậy, dù hiện không có cơ chế để BV bắt buộc những trường hợp nghi ngờ phải ở lại để theo dõi, nhưng cán bộ y tế đã có biện pháp thuyết phục bệnh nhân để họ tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch và có các giải pháp kịp thời hỗ trợ người bệnh. Đây là BV từng tiếp nhận trường hợp bệnh nhân Covid-19 số 714 có dấu hiệu nghi ngờ bệnh, để kịp thời khám sàng lọc, sử dụng xe chuyên dụng đưa ngay người bệnh tới BV Bệnh nhiệt đới Trung ương theo dõi. Kết quả, bệnh nhân được xác định mắc Covid-19. Không chỉ cảnh giác ở khu vực sàng lọc ban đầu, BV phải chia thành nhiều lớp phòng dịch. Cụ thể, ở lớp thứ hai là sau khi vô tình bệnh nhân lọt qua lớp một, khi vào đến khoa khám bệnh tiếp tục có mức độ sàng lọc sâu hơn. Ở lớp phòng dịch thứ ba, khi bệnh nhân đã vào trong BV, các bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng lâm sàng, có xét nghiệm rộng hơn để phát hiện những bất thường và lập tức có xét nghiệm nhằm phát hiện bệnh và cách ly ngay người bệnh.
Còn tại BV K Trung ương, ông Lê Văn Quảng, Giám đốc BV cho biết, bệnh nhân ung thư, sức đề kháng yếu, do vậy tại các cơ sở của BV đều thực hiện khai báo y tế, cũng như yêu cầu nhân viên y tế phải điều tra dịch tễ tất cả trường hợp người bệnh đến khám hay chuẩn bị tới tái khám - hẹn khám qua điện thoại đều cần tìm hiểu rõ thông tin, địa chỉ, nếu ở vùng dịch tễ. Nếu người bệnh có yếu tố dịch tễ thì bác sĩ điều trị sẽ chủ động trao đổi thông tin để họ tạm thời lùi ngày đến BV. Việc điều trị sẽ được bác sĩ hướng dẫn, tư vấn cụ thể vừa bảo đảm không làm gián đoạn công tác điều trị, giúp người bệnh không hoang mang. BV cũng đã lên phương án sẵn sàng để triển khai khám, thực hiện xét nghiệm, chụp chiếu riêng tại khu vực cách ly nếu người bệnh vừa có biểu hiện nghi ngờ về dịch bệnh, vừa có bệnh lý ung bướu. Khu vực dã chiến cũng đã bố trí sẵn sàng khi có tình huống xảy đến.
Phía Sở Y tế TP Hà Nội cũng đã yêu cầu giám đốc các BV trên địa bàn thành phố rà soát, củng cố và thực hiện thật nghiêm các quy định về các biện pháp phòng và kiểm soát lây nhiễm dịch bệnh đã ban hành, khẩn trương khắc phục ngay các vấn đề tồn tại. Bên cạnh đó, tăng cường các biện pháp sàng lọc, chỉ định xét nghiệm sớm SARS-CoV-2 đối với bệnh nhân, nhân viên y tế có biểu hiện nghi ngờ, kể cả trường hợp có tiền sử dịch tễ chưa rõ ràng để phát hiện sớm và thực hiện cách ly kịp thời. Theo lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội, đơn vị nào không bảo đảm điều kiện phòng, chống dịch đề nghị đóng cửa BV đối với các BV ngoài công lập, còn đối với các BV công lập đề nghị kiểm điểm tạm dừng việc điều hành của giám đốc đơn vị. Yêu cầu các đơn vị triển khai xét nghiệm Covid-19 các đối tượng nghi ngờ mắc, những bệnh nhân chạy thận nhân tạo và bệnh nhân nặng hồi sức, bảo đảm trong tháng 8-2020 phải hoàn thành. Giám đốc các cơ sở khám, chữa bệnh chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP Hà Nội nếu vi phạm các quy định về phòng, chống dịch.
Nguy cơ lây lan dịch bệnh Covid-19 trong cộng đồng là hiện hữu, chính vì vậy bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ biện pháp phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế, chấp hành nghiêm việc giãn cách xã hội tại các cửa hàng ăn uống, quán bia, giải khát… theo quy định, thì các địa phương cần đẩy mạnh kiểm tra, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về phòng, chống dịch bệnh. Cùng đó xử lý nghiêm trường hợp người về từ vùng dịch nhưng không khai báo y tế, không tuân thủ thực hiện cách ly theo yêu cầu.
