Cần xử lý nghiêm việc khai thác đất trái phép tại Bình Xuyên (Vĩnh Phúc)

Thời gian qua, tại bãi đổ bùn Ðồng Mong, thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên thuộc gói thầu CW02 của dự án quản lý nguồn nước và ngập lụt Vĩnh Phúc do Ban Quản lý dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc (VPMO) làm chủ đầu tư đã xảy ra tình trạng hàng nghìn mét vuông đất bị múc trộm. Ðiều đáng nói là sự việc được phát hiện nhiều tháng nay nhưng chưa bị xử lý dứt điểm.

Các hố sâu nham nhở tại bãi đổ bùn Ðồng Mong do khai thác đất trộm.
Các hố sâu nham nhở tại bãi đổ bùn Ðồng Mong do khai thác đất trộm.

Dự án quản lý nguồn nước và ngập lụt Vĩnh Phúc được chia làm ba hợp phần, gồm: Quản lý rủi ro lũ lụt; quản lý môi trường nước; hỗ trợ thực hiện dự án và tăng cường thể chế. Gói thầu CW02, nằm trong hợp phần một của dự án. Gói thầu CW02 đang được triển khai thi công hoàn thiện bao gồm các hạng mục: Cải tạo nâng cấp lưu vực C; xây dựng hai điều tiết Cầu Tôn, Cầu Sắt; nạo vét bốn sông ở huyện Bình Xuyên (sông cầu Bòn, sông Tranh, sông Bá Hanh, sông Nối) và bãi đổ bùn Ðồng Mong. Trong đó, bãi đổ bùn Ðồng Mong bao gồm khu A rộng gần 11,3 ha, khu B rộng hơn 47 ha đã được nhà thầu thi công cơ bản hoàn thiện, vận chuyển và đổ tại bãi đạt 90% khối lượng bùn nạo vét tại các sông. Hiện chỉ còn thi công san gạt hoàn thiện và vận chuyển khối lượng nạo vét phần còn lại của công trình ra bãi.

Theo VPMO, gói thầu CW02 hoàn thành sẽ tăng cường khả năng thoát lũ, hạ thấp đường mặt nước trên sông, ngăn lũ từ vùng Tam Ðảo chảy vào trung tâm đô thị Vĩnh Yên, đồng thời khép kín lưu vực để trạm bơm xã Nguyệt Ðức, huyện Yên Lạc hoạt động bảo đảm phục vụ tiêu thoát nước cho các xã: Hương Sơn, Thiện Kế, Tam Hợp, Sơn Lôi và thị trấn Hương Canh (Bình Xuyên); các phường: Nam Viêm, Tiền Châu và xã Cao Minh (TP Phúc Yên) với tổng diện tích hơn 31 nghìn ha.

Tuy nhiên, từ tháng 1-2021 tại cuối bãi đổ bùn Ðồng Mong, phía tây khu B giáp với mương thủy lợi có hiện tượng múc trộm đất nền vận chuyển ra ngoài công trường. Qua kiểm tra, diện tích bị đào trộm khoảng 2.000 m2, độ sâu khoảng 3 m (phần diện tích này đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa tiến hành đổ bùn). Tại thời điểm kiểm tra không có máy móc hay xe vận chuyển đang làm việc. Sự việc đào trộm đất diễn ra vào ban đêm. Bên cạnh đó, đối chiếu với hồ sơ theo dõi của tư vấn giám sát và nhật ký thi công trong khoảng thời gian này thì nhà thầu chỉ tiến hành đổ bùn và san gạt tại phần tiếp giáp với đường Tân Phong - Hương Canh và giáp với quốc lộ 2. Lợi dụng đêm tối, một số đối tượng đã khai thác trộm đất, tình trạng này đã kéo dài nhưng chưa được ngăn chặn kịp thời.

Ðể bảo vệ phần phạm vi công trường theo hợp đồng, VPMO đã yêu cầu nhà thầu tăng cường bảo vệ về ban đêm, tăng cường kiểm soát phương tiện vận chuyển trong nội bộ của nhà thầu. Ðồng thời yêu cầu tư vấn giám sát thường xuyên túc trực tại bãi. Tuy nhiên do diện tích bãi rộng, tiếp giáp nhiều khu vực, các đơn vị không đủ nhân lực, cũng như chế tài và phương tiện để bảo vệ thường xuyên, do vậy hiện tượng đất nền bị đào trộm vẫn liên tục xảy ra. Trước tình trạng này, VPMO đã báo cáo và đề nghị UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao UBND huyện Bình Xuyên hỗ trợ bảo vệ, xử lý; chỉ đạo UBND thị trấn Hương Canh cử lực lượng kiểm tra đột xuất vào ban đêm. Tháng 1 vừa qua, VPMO đã phối hợp UBND huyện Bình Xuyên và các lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất tại bãi đổ bùn Ðồng Mong, phát hiện một số xe múc trộm đất, Công an thị trấn Hương Canh và Công an huyện Bình Xuyên đã lập biên bản, tạm giữ phương tiện để xử lý.

Ngay sau đó, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã có văn bản giao UBND huyện Bình Xuyên chỉ đạo kiểm tra, xử lý nghiêm khắc đối với hành vi khai thác trộm đất tại bãi đổ bùn Ðồng Mong theo phản ánh của VPMO. Tuy nhiên, sự việc vẫn tiếp tục diễn ra trong tháng 3 và VPMO nhận được tin báo của nhân dân có hiện tượng múc trộm đất nền vận chuyển ra ngoài công trường. Ngay khi nhận được tin báo, VPMO đã kiểm tra thực địa và nhận thấy một số vị trí tại bãi đổ bùn Ðồng Mong phía tây khu B tiếp giáp với mương thủy lợi, diện tích hơn 7.000 m2 đã bị đào trộm đất, độ sâu khoảng 4 m. Ðây vẫn là phần diện tích đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa tiến hành đổ bùn. Việc đào trộm đất vẫn diễn ra vào ban đêm. VPMO tiếp tục có văn bản đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng, UBND huyện Bình Xuyên hỗ trợ chủ đầu tư để ngăn chặn, xử lý dứt điểm tình trạng nêu trên.

Mặc dù thời gian qua UBND tỉnh Vĩnh Phúc liên tục ban hành nhiều văn bản chỉ đạo điều tra, xử lý nạn khai thác đất trái phép, tuy nhiên đến nay vẫn chưa phát huy tác dụng. Ðịa phương vẫn đang bộc lộ những bất cập trong việc quản lý, khiến tài nguyên bị đục khoét, đời sống người dân ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cần thấy rằng, hoạt động khai thác đất trộm đã diễn ra trong thời gian dài nhưng không được giải quyết dứt điểm không chỉ riêng khu vực Ðồng Mong, thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên. Ðể giải quyết triệt để vấn đề này, đề nghị các cơ quan chức năng cần bố trí lực lượng, kiểm tra, xử lý nghiêm, tăng cường công tác quản lý địa bàn. Ðồng thời, đối với VPMO là đơn vị được giao chủ đầu tư cần đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Chỉ khi dự án hoàn thành thì tình trạng khai thác đất trái phép ở Ðồng Mong mới ổn định, góp phần giữ an ninh trật tự nơi đây.

Dự án quản lý nguồn nước và ngập lụt Vĩnh Phúc có tổng vốn đầu tư khoảng 220 triệu USD, bao gồm 150 triệu USD vốn vay Ngân hàng Thế giới, còn lại là vốn đối ứng từ ngân sách tỉnh. Dự án được thực hiện trên địa bàn bảy huyện, thành phố: Tam Ðảo, Tam Dương, Vĩnh Tường, Yên Lạc, Bình Xuyên, TP Phúc Yên và TP Vĩnh Yên. Diện tích tự nhiên vùng dự án là 710 km2 với mục tiêu cung cấp môi trường nước bền vững cho sự phát triển kinh tế - xã hội dài hạn của Vĩnh Phúc và bảo đảm kiểm soát lũ lụt tại lưu vực trung tâm của tỉnh, ngăn chặn sự suy thoái nhanh chóng của chất lượng nước mặt.

(Cổng thông tin điện tử tỉnh Vĩnh Phúc)

Vẫn còn tình trạng khai thác trộm đất tại bãi đổ bùn Ðồng Mong và tại các khu vực đã giải phóng mặt bằng. Khu vực bãi đổ bùn rất rộng, mới được tạm giao để triển khai dự án nên bốn bề đều trống trải. Trong khi đó, chủ đầu tư, nhà thầu thi công không đủ nhân lực, phương tiện để bảo vệ ban đêm và quan trọng không có chế tài để bắt giữ, xử lý các đối tượng, phương tiện vi phạm. Các đối tượng rất manh động, lợi dụng nửa đêm, gần sáng để khai thác nên rất khó khăn trong phát hiện, xử lý.

Ông HỒ QUANG PHÚC Giám đốc VPMO