UBCKNN: Khối ngoại không bắt buộc phải bán VCG

Tuy nhiên, VCG không được tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài hiện có, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư nước ngoài sẽ không được nắm giữ thêm cổ phiếu VCG vì tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa theo quy định của pháp luật điều chỉnh về 0%, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết thêm.

Như vậy, mặc dù tỷ lệ sở hữu của nước ngoài tối đa tại Vinaconex được xác định là 0% kể từ ngày 8-11-2018. Nhưng do Vinaconex đã có sở hữu nước ngoài thực tế gần 11% trước khi tự xác định và chốt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa với UBCKNN (căn cứ theo khoản 2 điều 11 Thông tư 123/2015/TT-BTC). Nên Vinaconex phải bảo đảm không tăng sở hữu nước ngoài tại công ty và nhà đầu tư nước ngoài tại Vinaconex không bắt buộc phải bán ra cổ phiếu VCG (căn cứ theo khoản 4 điều 11 Thông tư 123/2015/TT-BTC).

Gần đây, thương vụ thoái toàn bộ vốn của Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) và Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) tại Vinaconex dự kiến diễn ra ngày 22-11-2018 đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của thị trường. Theo đó, câu chuyện xác định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa (room ngoại) tại Vinaconex cho thấy thực trạng báo động của các công ty đại chúng trong việc chốt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa trước khi thực hiện các giao dịch lớn về chuyển quyền sở hữu cổ phần.

VCG gấp gáp chốt room ngoại

Ngày 24-10, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết sẽ diễn ra hai phiên đấu giá thoái vốn cổ phần tại Vinaconex của Viettel và SCIC theo hình thức đấu giá trọn lô.

Theo đó, trong hồ sơ công bố thông tin của SCIC và Viettel về đợt đấu giá bán cổ phần tại Vinaconex, việc tham gia đấu giá cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đều được ghi rằng: "Vinaconex là doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề nên SCIC khuyến cáo các nhà đầu tư nước ngoài nghiên cứu kỹ quy định pháp luật Việt Nam về giới hạn tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài trong doanh nghiệp".

Ngày 2-11, UBCKNN chính thức có công văn trả lời về việc hướng dẫn thủ tục xin chốt tỷ lệ sở hữu nước ngoài của Vinaconex. Theo khoản 2 điều 11 Thông tư 123/2015/TT-BTC, việc chốt tỷ lệ sở hữu nước ngoài là trách nhiệm của Vinaconex và phải báo cáo UBCKNN.

Ngày 5-11, trong công văn gửi UBCKNN thông báo về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại VCG, Tổng giám đốc Vinaconex Đỗ Trọng Quỳnh cho biết, trong số 26 mã ngành, nghề đăng ký kinh doanh của Vinaconex theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 8 ngày 23-10-2015 còn có hai (02) ngành nghề bị giới hạn sở hữu nước ngoài ở mức 0% và năm (05) ngành nghề chưa xác định được tỷ lệ sở hữu nước ngoài.

Ngày 8-11, UBCKNN đã có công văn gửi Vinaconex xác nhận việc Vinaconex xác định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa ở mức 0% vốn điều lệ là phù hợp với quy định tại Điều 2a Nghị định số 60/2015/NĐ-CP. UBCKNN cũng đề nghị Vinaconex thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công bố thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài theo đúng quy định.

Cuối cùng phải đến ngày đến ngày 12-11, trước hạn cuối cùng nộp hồ sơ năng lực một ngày làm việc, HNX mới nhận được công văn của Vinaconex thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa của Vinaconex được UBCKNN xác nhận và điều chỉnh về 0%.

Quá trình này đã cho thấy việc xác định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại các công ty đa ngành nghề không phải là việc có thể tiến hành nhanh chóng và dễ dàng.

Căn cứ xác nhận room ngoại tại VCG là 0%

Trụ sở của Vinaconex tại Hà Nội. (Ảnh: VnEconomy.vn)

Theo thông tin từ UBCKNN, Vinaconex được niêm yết trên HNX vào tháng 9-2008 với mã chứng khoán VCG. Tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại VCG thay đổi song song với thay đổi của quy định của pháp luật và được chia làm 2 giai đoạn: trước và sau khi Nghị định 60/2015/NĐ-CP có hiệu lực (ngày 1-9-2015).

Đối với giai đoạn trước 1-9-2015, tại thời điểm VCG lên niêm yết, tỷ lệ sở hữu nước ngoài được điều chỉnh theo điểm a Điều 1 Quyết định 238/2005/QĐ-TTg về tỷ lệ tham gia của bên nước ngoài vào thị trường Chứng khoán (TTCK) Việt Nam: "Tổ chức, cá nhân nước ngoài mua, bán chứng khoán trên TTCK Việt Nam được nắm giữ tối đa 49% tổng số cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch của một tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch trên Trung tâm Giao dịch chứng khoán".

Tiếp đó, Quyết định 55/2009/QĐ-TTg thay thế Quyết định 238 cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua, bán chứng khoán trên TTCK Việt Nam được nắm giữ tối đa 49% tổng số cổ phiếu của công ty cổ phần đại chúng (khoản 1 Điều 2).

Với giai đoạn sau ngày 1-9-2015, theo Điều 2a Nghị định 60/2015/NĐ-CP, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại công ty đại chúng thực hiện theo điều ước quốc tế và pháp luật chuyên ngành. Trường hợp công ty đại chúng hoạt động đa ngành, nghề, có quy định khác nhau về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, thì tỷ lệ sở hữu nước ngoài không vượt quá mức thấp nhất trong các ngành, nghề (mà công ty đó hoạt động) có quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài.

Ngoài ra, theo khoản 2 Điều 11 Thông tư 123/2015/TT-BTC, công ty đại chúng có trách nhiệm xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh và tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại công ty. Danh mục về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; tỷ lệ sở hữu nước ngoài đối với từng ngành, nghề đầu tư kinh doanh (nếu có) thực hiện theo điều ước quốc tế, quy định pháp luật đầu tư, pháp luật doanh nghiệp và các quy định pháp luật khác có liên quan.

Tuy nhiên, Thông tư 123/2015/TT-BTC không quy định cụ thể thời hạn doanh nghiệp phải xác định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa. Do đó, tương tự VCG, các công ty đại chúng chưa xác định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa theo ngành nghề kinh doanh vẫn được Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) chốt sở hữu nước ngoài tối đa ở mức 49% (như giai đoạn trước 1-9-2015).

Chính vì vậy, dựa trên thông báo của VCG về sở hữu nước ngoài tối đa là 0% và quy định tại Nghị định 60/2015/NĐ-CP, Thông tư 123/2015/TT-BTC, UBCKNN mới có công văn xác nhận tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại VCG là 0%.

Điều 11 Thông tư 123/2015/TT-BTC: Tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam 1. Tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại công ty đại chúng; doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hóa theo hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng; tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài đối với trái phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán, cổ phiếu của công ty đầu tư chứng khoán, cổ phiếu không có quyền biểu quyết của công ty đại chúng, chứng khoán phái sinh, chứng chỉ lưu ký được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 60/2015/NĐ-CP ngày 26 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 58/2012/NĐ-CP ngày 20 tháng 7 năm 2012 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán (sau đây gọi tắt là Nghị định số 60/2015/NĐ-CP). 2. Công ty đại chúng có trách nhiệm xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh và tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại công ty. Danh mục về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; tỷ lệ sở hữu nước ngoài đối với từng ngành, nghề đầu tư kinh doanh (nếu có) thực hiện theo Điều ước quốc tế, quy định pháp luật đầu tư, pháp luật doanh nghiệp và các quy định pháp luật khác có liên quan. 3. Công ty đại chúng không bị hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài theo quy định tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 60/2015/NĐ-CP khi muốn hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài thực tế thì phải quy định rõ tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại Điều lệ công ty. 4. Trường hợp công ty đại chúng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa vượt mức quy định tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 60/2015/NĐ-CP, công ty đại chúng và các tổ chức, cá nhân có liên quan phải bảo đảm không làm tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại công ty. 5. Tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại tổ chức kinh doanh chứng khoán là không bị hạn chế, trong đó: a) Tổ chức nước ngoài đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 21 và khoản 24 Điều 1 Nghị định số 60/2015/NĐ-CP được sở hữu từ 51% trở lên vốn điều lệ của tổ chức kinh doanh chứng khoán; b) Mỗi nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân, tổ chức khác chỉ được sở hữu dưới 51% vốn điều lệ của tổ chức kinh doanh chứng khoán. 6. Tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa trong tổ chức kinh doanh chứng khoán phải được quy định tại Điều lệ của tổ chức kinh doanh chứng khoán, trừ trường hợp tổ chức kinh doanh chứng khoán được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.

* Viettel và SCIC sẽ thoái hết vốn tại Vinaconex