Trang sử vẻ vang của Thông tấn xã Giải phóng

NDO -

NDĐT - Sau thời gian ngắn chuẩn bị, đúng 19 giờ ngày 12-10-1960, tại khu rừng Chàng Riệc (Tây Ninh), Thông tấn xã Giải phóng đã phát đi bản tin đầu tiên, đánh dấu sự ra đời và thực hiện “sứ mệnh” thông tin vẻ vang và anh dũng, kịp thời cổ vũ cuộc đấu tranh chính nghĩa của quân và dân miền Nam vì hòa bình thống nhất đất nước.

Chiến công diệt xe tăng của TTXGP trong trận càn Junction City (1967).
Chiến công diệt xe tăng của TTXGP trong trận càn Junction City (1967).

Với việc thực hiện xuất sắc nhiệm vụ thông tin và trực tiếp tham gia chiến đấu với những chiến công và sự hy sinh to lớn, Thông tấn xã Giải phóng đã góp phần tích cực vào trang sử oanh liệt của quân và dân miền Nam anh dũng, bất khuất, tô thắm thêm lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam anh hùng.

Ngày 12-5-1976 là thời khắc lịch sử của ngành thông tấn cách mạng. Việt Nam Thông tấn xã cùng Thông tấn xã Giải phóng, hai người anh em ruột thịt, tuy hai mà một, đã chính thức hợp nhất với tên gọi là Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), hòa với khí thế cách mạng chung của toàn dân tộc, bước vào giai đoạn mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trang sử vẻ vang của Thông tấn xã Giải phóng ảnh 1

Các ấn phẩm báo chí trong và ngoài nước sử dụng thông tin của TTXGP.

Trong lời ra mắt, Thông tấn xã Giải phóng trịnh trọng thông báo cho quốc dân đồng bào và bè bạn trên thế giới: “Thông tấn xã Giải phóng là cơ quan phát ngôn và thông tấn chính thức của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, có nhiệm vụ phổ biến tin tức và kinh nghiệm đấu tranh phong phú của đồng bào ở khắp nơi, phản ánh uy thế ngày càng lớn của phong trào cách mạng và sự suy sụp của tập đoàn thống trị miền Nam.

Ngoài ra, Giải phóng xã cũng sẽ cung cấp một số tài liệu về tình hình địch và ta để vạch trần âm mưu, ý đồ của địch cũng như để làm sáng tỏ đường lối, chính sách của cách mạng”.

Thực hiện sứ mệnh trong suốt hơn 15 năm ra đời và phát triển, Thông tấn xã Giải phóng đã trở thành vũ khí đấu tranh cách mạng sắc bén, mạnh mẽ, góp phần cực kỳ quan trọng làm nên những chiến công chói lọi của dân tộc ta đi tới ngày thống nhất đất nước.

Xung kích trên mặt trận thông tin
Trong hơn 15 năm ra đời và phát triển dưới bom đạn kẻ thù (1960–1975), Thông tấn xã Giải phóng phải sơ tán trụ sở chính hàng chục lần. Tuy nhiên, Thông tấn xã Giải phóng luôn duy trì “mạch máu” thông tin và có mặt ở hầu hết các mặt trận, điểm nóng trên chiến trường miền Nam.

Trang sử vẻ vang của Thông tấn xã Giải phóng ảnh 2

Đồng chí Võ Chí Công, Bí thư Khu ủy khu 5 đến thăm cơ sở thu phát tin bằng máy Teletype của Đài minh ngữ thuộc TTXGP.

Phóng viên của Thông tấn xã Giải phóng có mặt trên mọi trận đánh, hướng tiến công để thông tin kịp thời về những chiến công của quân dân ta, như bẻ gãy kế hoạch Staley–Taylor, chiến thắng lớn tại Ấp Bắc (1963), chiến công vang dội trong trận Bình Giã (1964), hay cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân (1968) đánh vào Sài Gòn và các đô thị miền Nam…

Đặc biệt, trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Thông tấn xã Giải phóng tung ra hai cánh quân lớn cùng với một số phóng viên Việt Nam Thông tấn xã bám sát các đơn vị chủ lực, thông tin nhanh về các trận đánh, về tình hình chiến trường, về các bước tiến quân như vũ bão của bộ đội, tiếp quản các vùng giải phóng…

Nhờ vậy, phóng viên Thông tấn xã đã kịp thời ghi lại thời khắc lịch sử, với những bức ảnh nổi tiếng như “Xe tăng chiếm dinh Độc lập” của phóng viên Trần Mai Hưởng hay “Mẹ con ngày gặp mặt” của phóng viên Lâm Hồng Long...

Thông tấn xã Giải phóng còn là đơn vị chủ lực thông tin về hai phái đoàn của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa và của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đấu tranh ngoại giao với phái đoàn của Mỹ và của ngụy quyền Sài Gòn tại Hội nghị Paris về Việt Nam. Hàng ngày, các phái đoàn đàm phán của ta đều nhận được bản tin của Thông tấn xã Giải phóng, phục vụ đắc lực công việc đàm phán.

Thông tấn xã Giải phóng đã tạo dư luận đồng tình trong nước và quốc tế. Cùng với cuộc đấu tranh của nhân dân ta trên mặt trận quân sự, ngoại giao..., đã góp phần làm nên sức mạnh tổng hợp, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn mùa Xuân 1975.

“Chắc tay bút, vững tay súng”
Bên cạnh nhiệm vụ thông tin nhanh, đúng định hướng tư tưởng, góp phần mạnh mẽ vào việc cổ vũ, động viên mọi tầng lớp nhân dân tham gia vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, lực lượng phóng viên, kỹ thuật viên, điện báo viên của Thông tấn xã Giải phóng còn trực tiếp cầm súng chiến đấu và trở thành những chiến sĩ thực thụ.

Trong chiến dịch càn quét Junction City của Mỹ vào hậu cứ thuộc Ban tuyên huấn Trung ương cục miền Nam những năm 1966–1967, đội du kích cơ quan Thông tấn xã Giải phóng đã kiên cường bám trận địa, phối hợp với du kích các cơ quan Ban tuyên huấn Trung ương cục, bộ đội địa phương, quân chủ lực bẻ gẫy trận càn lớn của địch.

Nhiều cán bộ, nhân viên của Thông tấn xã Giải phóng đã kiên cường chiến đấu với quân địch và hy sinh. Điển hình như đồng chí Trần Ngọc Đặng, tháng 3/1967, tại căn cứ Tây Ninh, đã bắn cháy hai xe bọc thép Mỹ và anh dũng hy sinh, được tuyên dương danh hiệu “Dũng sĩ diệt cơ giới”. Đồng chí Trần Văn Minh (chiến đấu cùng đồng chí Đặng) bị thương nặng, bị Mỹ bắt và cưa chân. Đồng chí Trương Thị Mai, phóng viên Thông tấn xã Giải phóng ở Trung Nam Bộ bị địch bắt, tra tấn dã man, nhưng vẫn không một lời khai báo, chấp nhận hy sinh để bảo toàn căn cứ.

Nhiều trận đánh thắng địch vang dội có sự tham gia của các nhà báo – chiến sĩ Thông tấn xã Giải phóng Trung Trung Bộ (khu V) đã được ghi vào sổ vàng lịch sử, như ngày 20-4-1968 bắn cháy máy bay trinh sát L19 tại cầu Chìm, Trà My; ngày 15-9-1968 bắn diệt 14 lính Mỹ tại dốc Bình Minh;; ngày 10-4-1969 bắn diệt 17 lính Mỹ ở Thôn 4, Trà My…

Theo số liệu chưa đầy đủ, Thông tấn xã Giải phóng có 240 phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, điện báo viên… hy sinh trong khi làm nhiệm vụ thông tin hoặc trực tiếp chiến đấu, tương đương hơn 50% tổng biên chế phóng viên, kỹ thuật viên, điện báo viên... của Thông tấn xã Giải phóng vào thời điểm cuối năm 1974 (cuối năm 1974 Thông tấn xã Giải phóng có 441 người).

Thông tấn xã Giải phóng là cơ quan báo chí có số lượng nhà báo hy sinh lớn nhất trong lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam.

Ghi nhận những đóng góp to lớn của Thông tấn xã Giải phóng, Đảng và Nhà nước đã trao tặng nhiều phần thưởng quý giá cho hơn 200 cá nhân. Năm 1968, Trung ương cục miền Nam khen tặng Thông tấn xã Giải phóng 16 chữ vàng “CẦN CÙ DŨNG CẢM, TỰ LỰC CÁNH SINH, KHẮC PHỤC KHÓ KHĂN, HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ”.

Trang sử vẻ vang của Thông tấn xã Giải phóng ảnh 3

Kỹ thuật viên TTXGP điều khiển dàn máy Teletype.

1 - Khen thưởng thành tích tiêu biểu trong kháng chiến của Thông tấn xã Giải phóng
Tập thể

STT

HÌNH THỨC KHEN THƯỞNG

SỐ LƯỢNG

1

Huân chương Thành đồng hạng nhì

01

2

Huân chương Giải phóng hạng nhất

01

Cá Nhân

STT

HÌNH THỨC KHEN THƯỞNG

SỐ LƯỢNG

1

Huân chương Độc lập hạng nhất

01

2

Huân chương Độc lập hạng nhì

05

3

Huân chương Độc lập hạng ba

15

4

Huân chương kháng chiến chống Pháp hạng nhất

01

5

Huân chương kháng chiến chống Pháp hạng nhì

01

6

Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất

44

7

Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhì

34

8

Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng ba

32

9

Huy chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất

18

10

Huy chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhì

44

2 - Khen thưởng thành tích tiêu biểu của Cơ quan TTXVN khu vực phía Nam và Cơ quan TTXVN khu vực miền Trung – Tây Nguyên

STT

HÌNH THỨC KHEN THƯỞNG

SỐ LƯỢNG

1

Huân chương Độc lập hạng ba

01

2

Huân chương Lao động hạng nhất

02

3

Huân chương Lao động hạng nhì

02

4

Huân chương Lao động hạng ba

02

5

Cờ thi đua của Chính phủ

06

6

Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ

09