Lý Huỳnh tên thật là Lý Kim Tuyền, sinh năm 1942 tại Vĩnh Long. Là một võ sư, nên những vai diễn đầu tiên của ông đều là vai đánh võ trong những bộ phim võ thuật, chưa đòi hỏi nhiều về kỹ năng diễn xuất nội tâm nhân vật.
Sau năm 1975, ngay trong bộ phim truyện đầu tiên của điện ảnh cách mạng phía nam là phim Cô Nhíp, diễn viên Lý Huỳnh đã góp mặt. Ông từng chia sẻ, chính vai diễn đại tá Hoàng trong phim Cô Nhíp đã giúp cho ông và những diễn viên thế hệ cũ xóa dần mặc cảm, tự tin hơn khi bước vào thời kỳ mới của điện ảnh nước nhà. Hai lực lượng làm phim "cũ" và "mới" ở thành phố phối hợp ngày càng khăng khít hơn, học hỏi nhau các phương pháp thể hiện để cho ra đời những tác phẩm điện ảnh đạt chất lượng cao nhất. Vai diễn đã tạo nên bước ngoặt trong sự nghiệp diễn xuất của Lý Huỳnh, mở cánh cửa để ông đến với hàng loạt vai diễn khác và tạo ra dấu ấn đậm nét trong lòng khán giả. Cũng từ vai diễn đại tá Hoàng, Lý Huỳnh dường như "đóng đinh" với các vai diễn phản diện, nếu như đạo diễn, NSND Hồng Sến không giao cho ông vai Hai Lúa trong bộ phim Vùng gió xoáy.
Có thể nói, đây là vai diễn đỉnh cao trong sự nghiệp diễn xuất của Lý Huỳnh, giúp ông khẳng định tài năng trong làng điện ảnh phía nam. Vùng gió xoáy là bộ phim về nông thôn và nông nghiệp miền nam trước phong trào hợp tác hóa. Những người nông dân như Hai Lúa chỉ muốn chăm chỉ làm ăn, phát đạt trên mảnh đất của mình. Trong thời điểm lịch sử đầy biến động ấy, bộ phim đã thuyết phục được khán giả vì vấn đề đặt ra sát với thực tế xã hội, từ anh cán bộ đến những người nông dân như Hai Lúa đều được thể hiện một cách sống động. Vai diễn đã mang đến cho Lý Huỳnh giải thưởng Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ sáu, năm 1983. Lý Huỳnh tiếp tục có những vai diễn ấn tượng khác như Hai Cũ (phim Hai Cũ), trung úy Xăm (phim Hòn Ðất), Lê Văn Ðó (phim Ngọn cỏ gió đùa)…
Có thể nói, NSND Lý Huỳnh thành công ở nhiều dạng vai. Dù đảm nhận vai phụ hay chính, phản diện hay chính diện ông đều ghi dấu ấn đậm nét trong lòng người xem. Ðặc biệt, với những vai như Hai Lúa, Hai Cũ, Lê Văn Ðó, ông đã thể hiện được hình ảnh người nông dân chất phác, nghĩa hiệp đúng chất Nam Bộ.
Bước vào thời kỳ đổi mới, Lý Huỳnh được biết đến như một trong những người tiên phong trong phong trào tư nhân tham gia sản xuất phim. Ðặc biệt, ông đã có công đưa thể loại phim võ hiệp đến với khán giả, tạo nên dòng phim kiếm hiệp gây thích thú cho người xem. Những bộ phim Thăng Long đệ nhất kiếm, Lửa cháy thành Ðại La,… đã mang lại nhiều thành công. Sau sự khởi đầu của Lý Huỳnh, phong trào tư nhân hợp tác làm phim đã bắt đầu sôi động hơn tại TP Hồ Chí Minh. Ông cũng là người tiên phong hợp tác làm phim với đơn vị nước ngoài khi thực hiện bộ phim Hồng hải tặc. Dù không thành công như mong đợi (do bị xâm phạm bản quyền) nhưng việc tiên phong tìm ra hướng đi mới trong điện ảnh đã là một điều đáng trân trọng ở Lý Huỳnh. Ðến năm 2010, ông sản xuất bộ phim cuối cùng mang tên Tây Sơn hào kiệt, đánh dấu một sự nghiệp điện ảnh đồ sộ với nhiều vinh quang và cũng không ít thăng trầm. Năm 2012, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Trong những tháng cuối đời, dù mang nhiều bệnh, NSND Lý Huỳnh vẫn lạc quan, yêu đời và sống hết mình như ông đã hết mình với điện ảnh. Ông cùng gia đình thường xuyên đến thăm các nghệ sĩ neo đơn tại Viện dưỡng lão nghệ sĩ, thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện. Cuối tháng 3 vừa qua, khi đại dịch Covid-19 đang bùng phát lần đầu trên đất nước ta, NSND Lý Huỳnh đã cùng gia đình tặng Bệnh viện Chợ Rẫy máy thở điều trị người mắc Covid-19 nặng. Diễn viên Lý Huỳnh đã kêu gọi những nhà hảo tâm, ai có ít thì ủng hộ ít, có nhiều thì ủng hộ nhiều để các bệnh nhân mắc phải vi-rút SARS-CoV-2 có điều kiện được cứu chữa thành công nhờ sự tận tình giúp đỡ của y bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy nói riêng và đội ngũ y bác sĩ cả nước nói chung. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho điện ảnh TP Hồ Chí Minh. Với khán giả, người hâm mộ, NSND Lý Huỳnh vẫn sống mãi qua những vai diễn độc đáo, một "Hai Lúa" chất phác, hết mình vì nghệ thuật điện ảnh phía nam.
