Tín hiệu lạc quan

I-xra-en chính thức mở Ðại sứ quán tại Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE). Ðại biện lâm thời I-xra-en tại Ma-rốc cũng đã tới thủ đô Ra-bát thực hiện nhiệm vụ sau 20 năm I-xra-en đóng cửa văn phòng liên lạc tại quốc gia Bắc Phi… Ðó là những tín hiệu lạc quan trong tiến trình cải thiện mối quan hệ vốn "băng giá" nhiều năm qua, giữa Nhà nước Do thái với các quốc gia A-rập.

Thời gian gần đây liên tục diễn ra các động thái tích cực nhằm hàn gắn quan hệ giữa I-xra-en với một số quốc gia A-rập, sau khi I-xra-en đã ký các văn kiện bình thường hóa quan hệ với hàng loạt nước, như UAE, Ba-ren, Xu-đăng và Ma-rốc, với vai trò trung gian của Mỹ. Là nước đầu tiên trong bốn quốc gia A-rập nối lại quan hệ ngoại giao với I-xra-en, UAE đã thực thi các bước đưa quan hệ hai nước sang một trang mới. Hai bên mở các đường bay thẳng và trao đổi nhiều phái đoàn thương mại. Hàng nghìn du khách từ I-xra-en đã tới UAE nghỉ dưỡng. I-xra-en chỉ định nhà ngoại giao kỳ cựu E.Na-e đứng đầu phái bộ ngoại giao nước này tại A-bu Ða-bi. Chính phủ UAE cũng đã thông qua việc thành lập Ðại sứ quán tại Ten A-víp.

Thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư trong các lĩnh vực vốn là thế mạnh của mỗi nước, các doanh nghiệp I-xra-en và UAE đã ký thỏa thuận hợp tác sơ bộ về năng lượng tái tạo, trong bối cảnh Nhà nước Do thái đang nỗ lực vươn lên vị trí dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực này. Các doanh nghiệp chủ chốt tham gia ký kết thỏa thuận năng lượng là Masdar, có trụ sở tại A-bu Ða-bi (UAE) và EDF Renewables Israel, chi nhánh thuộc tập đoàn điện lực khổng lồ EDF của Pháp. Bộ trưởng Năng lượng I-xra-en nhấn mạnh, đây là những kết quả đầu tiên của thỏa thuận bình thường hóa quan hệ hai nước, còn gọi là Hiệp định Abraham, hỗ trợ mục tiêu của I-xra-en trở thành quốc gia dẫn đầu về năng lượng mặt trời toàn cầu trong sáu năm tới. Giám đốc điều hành Masdar cũng ca ngợi "kỷ nguyên mới của sự hợp tác trong các dự án năng lượng sạch giữa hai nước".

Mang sứ mệnh khởi động lại mối quan hệ giữa I-xra-en và Ma-rốc sau 20 năm I-xra-en đóng cửa văn phòng liên lạc tại Ra-bát, Ðại biện lâm thời I-xra-en tại Ma-rốc tập trung nỗ lực mở rộng quan hệ hai nước trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, du lịch và văn hóa. Hai nước nhất trí hợp tác trên nhiều lĩnh vực mà trọng tâm là thúc đẩy liên kết hàng không và quản lý nguồn nước. Với cộng đồng Do thái lớn nhất ở khu vực Bắc Phi, Ma-rốc là thị trường tiềm năng để I-xra-en xúc tiến các hoạt động thương mại, đầu tư. Hai bên đã ký thỏa thuận triển khai các chuyến bay thẳng giữa hai nước, không đặt giới hạn về số lượng chuyến bay và số hãng hàng không tham gia khai thác đường bay mới này. Bộ trưởng Giao thông vận tải I-xra-en nhận định, thỏa thuận này là "đột phá mang tính lịch sử" trong quan hệ giữa I-xra-en và Ma-rốc, giúp thúc đẩy ngành hàng không của Nhà nước Do thái.

Trong khi đó, việc I-xra-en ký thỏa thuận với Xu-đăng vừa giúp Nhà nước Do thái có cơ hội mở rộng thị trường làm ăn ở quốc gia Ðông Phi, vừa củng cố vai trò của I-xra-en trong duy trì an ninh ở khu vực này. Bộ trưởng Tình báo I-xra-en E.Cô-hen mới đây dẫn đầu phái đoàn chính thức đầu tiên của I-xra-en thăm Xu-đăng nhằm thảo luận các bước đi tiếp theo sau khi hai bên đạt thỏa thuận bình thường hóa quan hệ hồi tháng 10-2020. Hàng loạt vấn đề về ngoại giao, an ninh cũng như tiềm năng hợp tác kinh tế giữa hai nước đã được phái đoàn xúc tiến trong chuyến thăm được coi là đặt nền móng cho hợp tác. Hai bên nhất trí sớm tổ chức một chuyến thăm của phái đoàn Xu-đăng đến I-xra-en.

Thủ tướng I-xra-en B.Nê-ta-ni-a-hu thông báo kế hoạch thăm UAE và Ba-ren sớm nhất có thể sau khi lệnh phong tỏa toàn quốc lần thứ ba được ban hành ở I-xra-en kết thúc. Ðộng thái ưu tiên thúc đẩy quan hệ với hai quốc gia trên nói riêng và các nước A-rập nói chung diễn ra trước thềm cuộc bầu cử ở I-xra-en, có thể giúp ông "ghi điểm" với cử tri, đồng thời khẳng định nỗ lực đưa I-xra-en thoát khỏi thế bị cô lập và tích cực hội nhập ở khu vực.