Nỗ lực ngăn “bom hẹn giờ”

Trước thềm Hội nghị cấp cao về biến đổi khí hậu COP 25 tại Tây Ban Nha, cuối tuần qua, hàng chục nghìn người ở các nước châu Âu, châu Á đã xuống đường tuần hành kêu gọi hành động để ngăn chặn tình trạng ấm lên toàn cầu được cảnh báo là “bom hẹn giờ” đe dọa hành tinh xanh.

Trái đất ấm lên dẫn đến biến đổi khí hậu đang trở thành hiểm họa lớn nhất đối với nhân loại. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) trong báo cáo về “Triển vọng năng lượng thế giới 2019” vừa công bố đã cảnh báo về “quả bom hẹn giờ biến đổi khí hậu”. Báo cáo của IEA cảnh báo, nếu các chính sách hiện nay tiếp tục được duy trì, trong bối cảnh nhu cầu tăng 1,3% hằng năm đến năm 2040, tình trạng căng thẳng sẽ diễn ra trong tất cả các phân đoạn trên thị trường năng lượng và bài toán về khí thải liên quan đến năng lượng sẽ vẫn không có lời giải.

Trước thềm COP 25 tại Tây Ban Nha, bản báo cáo hằng năm của Lancet Countdown về tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người, cảnh báo rằng thế hệ tương lai đứng trước nhiều nguy cơ về sức khỏe lâu dài. Điều này chỉ có thể được thay đổi nếu thế giới cắt giảm ngay lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch. Báo cáo nêu rõ những nguy cơ mà lớp trẻ sẽ phải đối mặt bao gồm từ việc gia tăng các bệnh truyền nhiễm gây chết người đến tình trạng suy dinh dưỡng. Bên cạnh đó, nhiệt độ tăng lên đang kéo theo các hiện tượng thời tiết cực đoan, khiến hoạt động kinh tế thường xuyên bị gián đoạn. Năm 2018, thế giới bị mất tới 45 tỷ giờ làm so với năm 2000 do nắng nóng cực đoan trên toàn cầu.

Với tình trạng báo động nêu trên, cuối tuần qua, các cuộc tuần hành quy mô lớn đã diễn ra tại nhiều nước nhằm gây sức ép với các nhà lãnh đạo thế giới trước thềm Hội nghị cấp cao về biến đổi khí hậu COP 25 tại Tây Ban Nha, diễn ra trong tháng 12 này. Tại thủ đô Madrid, nơi sẽ diễn ra Hội nghị COP 25, ước tính khoảng 1.700 người đã tuần hành nhằm kêu gọi các chính phủ tăng cam kết về cắt giảm khí thải và chống lại tình trạng biến đổi khí hậu. Trong khi đó, tại Đức, với biểu ngữ “Một hành tinh, một cuộc chiến”, hàng nghìn người đã đổ về thủ đô Berlin tham gia cuộc tuần hành hưởng ứng phong trào “Thứ 6 về tương lai”, được lấy cảm hứng từ nhà hoạt động G.Thunberg. Báo chí Đức cho biết, với phong trào “Thứ 6 về tương lai”, tổng cộng khoảng 630.000 người đã tuần hành trên nhiều thành phố của Đức. Hà Lan đã ghi nhận tuần hành kêu gọi chống biến đổi khí hậu tại 15 thành phố. Trong khi đó, hàng nghìn người cũng đã xuống đường tại Bồ Đào Nha, Pháp… Riêng ở Pháp, người tuần hành đã chặn trung tâm phân phối của hãng bán lẻ Amazon ở ngoại ô thủ đô Paris và các khu vực khác gần Lyon và Lille, nhấn mạnh tác động tiêu cực của “chủ nghĩa tiêu dùng” đối với khí hậu.

Ở các quốc gia khác như Ấn Độ, Australia… người dân cũng xuống đường tuần hành kêu gọi hành động để ngăn chặn “bom hẹn giờ” biến đổi khí hậu trước khi quá muộn. Tuy nhiên, theo giới quan sát, có một thực tế đáng buồn là trái ngược với xu hướng tham gia đông đảo tại châu Âu, số người tuần hành tại Mỹ và Canada thấp hơn nhiều do sự kiện diễn ra trùng vào kỳ nghỉ lễ Tạ ơn. Tại thủ đô Washington (Mỹ), sự kiện này chỉ thu hút 50 người, trong khi con số này tại New York là 100 người. Trong bối cảnh hiểm họa biến đổi khí hậu đã cận kề nhưng chính phủ một số nước vẫn “bình chân như vại”, Tổng Thư ký Liên hợp quốc A.Guterres hôm 29-11 đã kêu gọi các nước cần phải đánh thuế khí thải carbon, chấm dứt chính sách ủng hộ sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng như ngừng xây thêm các nhà máy điện chạy bằng than từ năm tới. Bởi hiện nay, ngành năng lượng của thế giới nói chung vẫn dựa chủ yếu vào nhiên liệu hóa thạch và là “thủ phạm” gây ra tới 40% tổng lượng khí thải nhà kính trên toàn cầu. Hiện có tới hai phần ba lượng khí thải nhà kính của ngành năng lượng do than tạo ra, nhưng hàng nghìn nhà máy điện đốt bằng than vẫn đang mọc lên. Theo Hiệp định Paris 2015 về biến đổi khí hậu, các nước trên thế giới đã đề ra mục tiêu giảm lượng khí thải để hạn chế nhiệt độ Trái đất ấm lên ở mức dưới 2 độ C hoặc ở mức lý tưởng nhất là 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã cảnh báo rằng những nỗ lực nhằm giảm mức tăng nhiệt độ của Trái đất xuống còn 1,5 độ C đang suy giảm, trong khi lượng khí thải carbon lại đang có xu hướng tăng lên.

Nếu muốn tháo ngòi nổ của “quả bom hẹn giờ” về biến đổi khí hậu, các quốc gia trên thế giới phải nỗ lực nhiều hơn nữa để sản xuất năng lượng bền vững đáp ứng tốc độ gia tăng dân số, cũng như giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Để làm được như vậy, chắc chắn 200 quốc gia tham dự hội nghị COP 25 ở Madrid vào tuần tới phải đạt được đồng thuận trong việc hoàn tất nội dung cho Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu để hiệp định có thể được triển khai năm 2021.