Các nguồn tin báo chí châu Âu cho biết, lãnh đạo các nước thành viên EU đã nhất trí thông qua thỏa thuận Brexit mới với Chính phủ Anh. Các nhà lãnh đạo EU đã lập tức bày tỏ hoan nghênh bước ngoặt mới trong tiến trình đàm phán Brexit nêu trên. Phát biểu ý kiến tại hội nghị cấp cao EU kéo dài hai ngày tại Brussels (Bỉ), Chủ tịch Hội đồng châu Âu D.Tusk cho biết thay đổi chính trong thỏa thuận mà Thủ tướng Anh B.Johnson đưa ra với EU là phía Anh đã chấp nhận những kiểm tra hải quan tại khu vực Ireland, nhằm tránh đường biên giới cứng và bảo đảm “sự toàn vẹn lãnh thổ của thị trường đơn lẻ”. Ðây là vấn đề khiến đàm phán Anh - EU về Brexit bế tắc trong nhiều tháng qua. Ông D.Tusk hoan nghênh thỏa thuận mới và kỳ vọng thỏa thuận này sẽ giúp tránh những xáo trộn và bất ổn cho Anh và EU.
Chủ tịch đắc cử của Ủy ban châu Âu, bà U.Leyen nhấn mạnh thỏa thuận Brexit mới là “một điểm khởi đầu” tốt đẹp cho các cuộc thương lượng cũng như quan hệ tương lai giữa EU và Anh. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu J.Juncker cho rằng thỏa thuận mới này đồng nghĩa với việc không cần trì hoãn Brexit sau thời hạn chót 31-10. Ông D.Tusk cũng cho biết nếu như có đề xuất xin lùi ngày Anh rời EU thì ông sẽ trao đổi với lãnh đạo các nước EU, đồng thời khẳng định hiện “quả bóng đang ở trên phần sân của Anh”.
Trong khi đó, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Ireland S.Conveney đã gọi đây là một bước tiến lớn bảo vệ những lợi ích cốt lõi của Ireland. Ông S.Conveney tuyên bố với Hạ viện rằng, thỏa thuận là “một thành tựu rất đáng kể và đáng được ủng hộ”. Về phía Anh, Thủ tướng B.Johnson đã hoan nghênh thỏa thuận Brexit mới và cho biết điều này đồng nghĩa với việc nước Anh có thể rời khỏi EU với tư cách “Vương quốc Liên hiệp Anh, gồm các vùng Anh, Scotland, Uên và Bắc Ireland cùng với nhau”.
Nội bộ Anh sau nhiều bất đồng dai dẳng, dường như cuối cùng đã nhất trí cao hơn đối với thỏa thuận Brexit. Các nghị sĩ Anh đã nhất trí với kế hoạch của chính phủ tổ chức cuộc họp Quốc hội đặc biệt vào hôm nay (19-10) để bỏ phiếu về thỏa thuận Brexit mới. Báo chí Anh cho biết, các nghị sĩ của “xứ sở sương mù” cũng nhất trí thay đổi các quy định về cuộc tranh luận ngày 19-10, theo đó sẽ cho phép thực hiện nhiều sửa đổi trước khi bỏ phiếu thông qua. Theo Chủ tịch Hạ viện Anh G.Mốc, Thủ tướng Anh B.Johnson có kế hoạch đưa ra một tuyên bố trước Quốc hội vào ngày 19-10, sau đó các nghị sĩ sẽ tranh luận dự kiến trong 90 phút xem có chấp thuận thỏa thuận Brexit mới hay rời khỏi EU mà không có thỏa thuận nào, chấp nhận những hậu quả của một kịch bản “Brexit cứng”.
Dù tiến trình Brexit đã đạt được thỏa thuận mới mang tính bước ngoặt, song nó có về đích “thuận buồm xuôi gió” hay không vẫn là một dấu hỏi lớn, trong bối cảnh một số chính đảng ở Anh tiếp tục phản đối thỏa thuận Brexit. Phản ứng sau khi thỏa thuận Brexit mới vừa được thông qua, lãnh đạo đảng Liên minh Dân chủ DUP ở Bắc Ireland cho biết, họ kiên quyết không ủng hộ thỏa thuận này vì không giải quyết thỏa đáng vấn đề liên minh hải quan, vai trò của nghị viện Scotland trước EU và vấn đề thuế giá trị gia tăng áp dụng tại Bắc Ireland chưa đủ rõ ràng. Trong khi đó, lãnh đạo Công đảng đối lập J.Corbyn tuyên bố sẽ bác thỏa thuận này tại Hạ viện vì không đáp ứng được mong đợi của Công đảng.
Với những quan điểm cứng rắn nêu trên, giới phân tích quan ngại rằng, thỏa thuận Brexit mới sẽ rất khó khăn để vượt qua được “cửa ải” của Quốc hội Anh, như từng thất bại nhiều lần trước đây. Nếu điều này xảy ra và Brexit “mắc kẹt” tại nghị viện Anh thêm một lần nữa, đây sẽ là sự tiếc nuối cho cả Anh lẫn EU, bởi họ đã trải qua những cuộc đàm phán trường kỳ nhưng cuối cùng vẫn ra về “tay trắng”. Và, một khi “kịch bản” thỏa thuận Brexit không thỏa thuận xảy ra, nền kinh tế Anh và EU có thể sẽ cùng phải đón nhận những tác động hết sức tiêu cực.
