Bài toán khó

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đối tác (còn gọi là OPEC+) đã cam kết hành động để hỗ trợ thị trường “vàng đen” trong bối cảnh những lo ngại gia tăng về làn sóng dịch Covid-19 thứ hai, cùng với kế hoạch tăng sản lượng vào năm tới sẽ gây áp lực cho giá dầu. Nỗ lực cân bằng cung cầu nhằm ổn định thị trường dầu mỏ và hỗ trợ nền kinh tế là ưu tiên hiện nay của các “đại gia” dầu mỏ.

Thị trường dầu thô đã chứng kiến nhiều tín hiệu trái chiều trong vòng một tháng qua. Bên cạnh “tia hy vọng le lói” vào việc tăng nhu cầu dầu mỏ ở một số nơi, khi các nền kinh tế đang nỗ lực phục hồi, thì theo nhận định của OPEC, nhu cầu dầu của thế giới nhìn chung sẽ giảm sâu hơn trong năm nay so với dự báo trước đó, do tác động của đại dịch. Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), kinh tế phục hồi chậm sau đại dịch có thể đẩy lùi thời điểm nhu cầu năng lượng thế giới phục hồi hoàn toàn đến năm 2025. Hiện chỉ còn khoảng trống có giới hạn cho thị trường để nạp thêm nguồn cung dầu thô trong một vài tháng tới.

Các nước OPEC+ đã chứng tỏ được vai trò trong nỗ lực ổn định thị trường dầu mỏ vốn chịu tác động nặng nề của dịch bệnh. Thực tế, trong năm qua, nỗ lực của các nhà sản xuất đem lại một số thành công, trong đó duy trì giá dầu thô ở mức tương đối ổn định, nguồn cung dầu dồi dào, với các kho dự trữ toàn cầu giảm khoảng 2,3 triệu thùng dầu/ngày trong quý III-2020 và dự báo giảm khoảng 4,1 triệu thùng/ngày trong quý cuối cùng của năm nay.

Nguồn cung dầu thô toàn cầu đã giảm trong tháng 9 vừa qua khi OPEC+ đạt được sự đồng thuận lớn hơn trong việc cắt giảm sản lượng khai thác 7,7 triệu thùng dầu/ngày, và việc ngừng một số hoạt động khai thác từ Bra-xin, Ca-na-đa và biển Bắc.

Thị trường dầu toàn cầu được dự báo có thể phục hồi chậm hơn vào năm tới, khiến nỗ lực bình ổn giá của OPEC+ trở nên khó khăn hơn. Viễn cảnh về giảm nhu cầu dầu mỏ và nguồn cung tăng khi các hoạt động sản xuất dầu mỏ được khôi phục tại Li-bi khiến OPEC+ có thể sẽ phải thực hiện các đợt cắt giảm vào năm tới và trì hoãn việc nới lỏng các đợt cắt giảm sản lượng. Một số nguồn tin cho rằng, OPEC+ có thể rút lại kế hoạch tăng sản lượng kể từ đầu năm sau trong trường hợp cần thiết.

Tại cuộc họp định kỳ của Ủy ban giám sát chung cấp bộ trưởng OPEC+ (JMMC) vừa qua, Bộ trưởng Năng lượng A-rập Xê-út đã khẳng định, thị trường không nên nghi ngờ về những cam kết và dự định của liên minh dầu mỏ này. Trong nỗ lực cân bằng thị trường suốt năm qua, OPEC+ đã cho thấy sự linh hoạt để thích ứng với tình hình có những biến chuyển và liên minh này khẳng định tiếp tục vai trò dẫn dắt khi không né tránh trách nhiệm hỗ trợ thị trường dầu mỏ. Bộ trưởng Năng lượng Nga nhận định, nhu cầu dầu thô hiện phục hồi không đồng đều và chậm lại trong bối cảnh làn sóng Covid-19 thứ hai diễn ra ở nhiều nền kinh tế. Trên cơ sở đó, OPEC+ sẽ thảo luận kỹ hơn việc một số quốc gia thành viên chưa tuân thủ đầy đủ mục tiêu cắt giảm sản lượng. Hai cường quốc dầu mỏ tái khẳng định mong muốn tiếp tục phối hợp hành động chặt chẽ nhằm duy trì sự ổn định trên thị trường năng lượng toàn cầu.

Sự phục hồi chậm chạp về nhu cầu dầu mỏ khiến các “đại gia” dầu mỏ phải tính tới một kịch bản về khả năng nhu cầu dầu giảm 10,8 triệu thùng/ngày trong năm 2020. Điều này tác động không nhỏ tới nỗ lực duy trì sự ổn định của thị trường dầu mỏ, vốn là yếu tố quan trọng đóng góp vào sự phục hồi nền kinh tế toàn cầu. Triển vọng ảm đạm của thị trường khiến các nhà sản xuất thuộc OPEC+ đối mặt “bài toán khó” để duy trì cam kết bảo đảm cân bằng cung cầu.