Cách đây một tuần, nữ bệnh nhân 66 tuổi (Phú Thọ) bị hóc xương cá sau ăn. Bệnh nhân đã đến khám ở bệnh viện huyện, sau đó chuyển bệnh viện tỉnh. Ở bệnh viện tỉnh, bệnh nhân được soi thực quản thấy có xương cá và kèm theo tổn thương thủng thực quản, bệnh nhân đã được rút xương cá qua nội soi và theo dõi điều trị.
Sau khi được rút xương cá, bệnh nhân có biểu hiện sốt, khó thở và đau nhiều và sưng vùng cổ. Bệnh viện tỉnh tiến hành chụp cắt lớp thấy có ổ áp-xe lớn nằm vị trí quanh thực quản nên đã chuyển Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức với chẩn đoán nghi áp-xe trung thất.
Khi đến bệnh viện Việt Đức ngày 5-11, bệnh nhân trong tình trạng nhiễm trùng, khó thở nhẹ, tuy nhiên vùng cổ sưng đau. Ngay trong cấp cứu, các bác sĩ tua trực đã khám xét và chẩn đoán ca áp-xe trung thất nghi do vết thương thực quản vì hóc xương cá trước đó, nên đã chỉ định kiểm tra đánh giá lại thương tổn và xử lý ngay trong cấp cứu.
PGS, TS Nguyễn Đức Chính, Trưởng khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - người trực tiếp mổ cho bệnh nhân cho cho biết “Trên phim chụp cắt lớp, chúng tôi phát hiện ổ áp-xe lớn quanh thực quản lan từ ngang cột sống cổ từ xuống cột sống lưng nên chúng tôi đã tiến hành soi cấp cứu cho bệnh nhân. Mặc dù không thấy tổn thương thực quản, tuy nhiên có hình khối áp-xe lớn phía sau đè đẩy, kết hợp tiền sử hóc xương đã được các đồng nghiệp tuyến dưới khẳng định qua soi. Chúng tôi chẩn đoán đây là ca áp-xe trung thất do hóc xương cá thủng thực quản. Đây là bệnh lý hết sức nguy hiểm, nguy cơ biến chứng và có thể ảnh hưởng đến tính mạng cần phải xử lý sớm”.
Trong tua trực cấp cứu, các bác sĩ khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn và tua trực Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khẩn trương mổ dẫn lưu ổ áp-xe ra nhiều mủ trắng có mùi thối do vi khuẩn kỵ khí, đặt các ống dẫn lưu từ cổ xuống trung thất để rửa mủ liên tục kèm kháng sinh liều cao. Ống thông dạ dày sẽ lưu trong khoảng hai tuần, sau khi tình trạng ổn, khép da và sau đó có thể cho ăn được qua miệng.
BS Chính cho biết, trung thất chứa các tạng rất quan trọng như cách mạch máu lớn, tim, phổi… áp-xe trung thất là căn bệnh nguy hiểm nếu không xử lý đúng cách và kịp thời nạn nhân có thể tử vong do khối mủ lan rộng vỡ vào khoang lồng ngực, gây tổn thương mạch máu, vỡ vào màng tim.
“Có những trường hợp do tổn thương mạch máu vì dị vật đâm thủng xuyên qua thực quản, khối mủ gây ra hoại tử làm động mạch chủ ngực vỡ khiến bệnh nhân chảy máu ồ ạt và tử vong không có biện pháp chữa trị. Muộn hơn, khối áp-xe có thể biến chứng và tử vong do suy đa tạng vì các vi khuẩn thường là yếm khí có độc tính cao”, BS Trung cho hay.
Áp-xe trung thất là một thể bệnh hiếm với tỷ lệ tử vong được ghi nhận trên thế giới khoảng 20%. Mỗi năm, Bệnh viện Việt Đức gặp khoảng 10 bệnh nhân áp-xe trung thất nguyên nhân do thủng thực quản với tỷ lệ tử vong gần 18%. Cũng do là bệnh hiếm, phức tạp nên không có nhiều nghiên cứu báo cáo về áp-xe trung thất do thủng thực quản tại Việt Nam, ngoài một số trung tâm lớn ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế… và các bác sĩ cũng không có nhiều kinh nghiệm xử lý.
PGS, TS Nguyễn Đức Chính khuyến cáo, người dân cần thận trọng trong ăn uống, ngay cả xương cá nhỏ cũng có thể gây chết người. Đặc biệt, khi có vấn đề xảy ra cần được cấp cứu kịp thời tại những cơ sở chuyên khoa bảo đảm để không nguy hiểm tới tính mạng.
