“Làm khó” Chương trình giáo dục phổ thông mới
Phát biểu ý kiến tại cuộc họp của Hội đồng Quốc gia Giáo dục bàn về đổi mới thi THPT quốc gia sau năm 2020 vừa được tổ chức, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, các trường ĐH hiện đã được tự chủ tuyển sinh nhưng chỉ chọn cách đánh giá học sinh có học giỏi hay không, trong khi đó quyền của các trường rộng hơn rất nhiều.
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, việc đổi mới kỳ thi THPT quốc gia bằng đánh giá năng lực người học theo hướng Chương trình giáo dục phổ thông mới gặp một trong những khó khăn là các trường ĐH dựa vào kết quả thi THPT quốc gia để tuyển sinh. Quan điểm của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), đây là kỳ thi tốt nghiệp THPT nhưng các trường ĐH “lười”, quen sử dụng kết quả thi THPT quốc gia, nên không tổ chức kỳ thi riêng.
Để hạn chế tình trạng dựa vào kết quả thi THPT quốc gia, cần có sức ép với các trường và xem phương án tuyển sinh của các trường như một tiêu chí để xếp loại trường ĐH. Thi cử là yếu tố quyết định đến việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới. Nếu ra đề thi THPT quốc gia như hiện nay sẽ chưa thật sự đánh giá hết năng lực của thí sinh. Các trường ĐH có những yêu cầu năng lực thí sinh khác nhau, nhưng đều dựa vào kết quả kỳ thi THPT quốc gia, vậy có nên hay không?
Đồng quan điểm với GS Thuyết, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, GS, TS Phạm Tất Dong nêu quan điểm, trường ĐH đã được tự chủ chỉ nên căn cứ một phần về điểm thi THPT quốc gia để xét tuyển sinh. Những trường ĐH thuộc top đầu như Sư phạm Hà Nội, Mỹ thuật, Bách khoa Hà Nội... cần có cách tuyển sinh riêng, với những yêu cầu khác mà ở giáo dục phổ thông không đáp ứng được.
Mong có quy chế thi riêng
Đứng từ góc độ trường ĐH, PGS, TS Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cho rằng, sử dụng kết quả thi THPT quốc gia để tuyển sinh không phải vì “lười”, mà vì dựa trên kỳ thi hiện nay, với các kiến thức mà đề thi đánh giá đã đáp ứng khá đầy đủ yêu cầu tuyển sinh của trường. Ông Sơn giải thích đầu vào tuyển sinh với các trường ĐH chỉ cần thí sinh có năng lực tiếp thu, tư duy, học và nghiên cứu, chứ không phải năng lực để làm một việc hay một nghề nào đó cụ thể. Tuy nhiên, “với kỳ thi hiện nay, nếu cải tiến được việc ra đề, đặc biệt là đề thi Toán, sẽ đáp ứng tốt yêu cầu tuyển sinh ĐH”, ông Sơn nói.
Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa chỉ ra khó khăn của các trường khi lựa chọn một phương thức tuyển sinh khác. Ông lấy thí dụ, chỉ là kỳ thi tài năng do trường tổ chức, có sinh viên học rất giỏi nhưng không qua được vòng phỏng vấn. Điều này cho thấy các trường rất khó để đưa ra phương thức tuyển sinh mới khi chưa có hành lang pháp lý, nhất là đối với những phương thức không thể định lượng như phỏng vấn.
PGS, TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh cũng đồng tình, bởi mỗi năm nhà trường loại tới 500 sinh viên để giữ gìn thương hiệu. Nhà trường cũng tuyển sinh đa dạng đầu vào từ học bạ THPT, thi THPT quốc gia, đánh giá năng lực. Tuy nhiên, cuộc khảo sát khoa học của trường cho kết quả, tuyển sinh dựa vào điểm thi THPT quốc gia vẫn là tốt nhất. “Chúng tôi chỉ cần đầu vào ở mức chung, nền tảng THPT, chủ yếu vẫn là môn Văn, Toán, tiếng Anh. Những trường sư phạm, thể thao cần có thi năng khiếu riêng”, ông Dũng nêu quan điểm. Theo ông Dũng, trường ĐH tổ chức thi tuyển sinh riêng cũng có mặt mạnh và yếu. “Chúng tôi kết hợp lấy kết quả điểm thi THPT quốc gia với thi năng khiếu cũng có tiêu cực. Vì thế, mỗi lần ra đề thi Vẽ, chúng tôi đều mời giáo viên từ trường khác. Nếu để giáo viên trong trường ra đề thi Vẽ, họ sẽ tổ chức luyện thi. Ngay cả thi đánh giá năng lực ở TP Hồ Chí Minh cũng có một số giáo viên ra đề rồi mở lớp ôn thi theo hình thức này”.
Vì thế, các trường ĐH vẫn mong muốn được sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia để xét tuyển ĐH nhằm tiết kiệm kinh phí và lựa chọn được thí sinh đầu vào tốt.
Phản hồi Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc các trường ĐH nên chú trọng tuyển học sinh có phẩm chất và thái độ tốt, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội bày tỏ: Để sinh viên thành công trong ĐH cũng như trở thành công dân tốt, ngoài kiến thức và năng lực rất cần phẩm chất. Hiện nay chưa có quy chế, văn bản nào quy định, hướng dẫn các trường ĐH kiểm tra hay phỏng vấn thí sinh. Vì thế, trong quy chế thi THPT quốc gia hay tuyển sinh ĐH nên có nội dung này, các trường công khai để được xã hội ủng hộ. Còn trong trường hợp chưa có quy chế, không được xã hội đồng tình ủng hộ thì một mình trường ĐH sẽ rất khó để làm.
