Kiên quyết xử lý vi phạm
Chị Nguyễn Thị Thanh Tú, phường Đức Thắng, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) cho biết: Sau 14 năm 10 tháng làm công nhân tại Công ty CP Bê-tông xây dựng Hà Nội, tháng 7-2017, chị và hàng trăm người lao động làm việc tại đây bất ngờ được công ty thông báo cho nghỉ việc do không có việc làm. Tính đến cuối tháng 10-2014, công ty đã nợ đọng BHXH hơn 7,3 tỷ đồng khiến hơn 400 lao động không được hưởng chế độ ốm đau, thai sản, trợ cấp thất nghiệp... dù nhiều người đã có cả chục năm cống hiến, nộp tiền BHXH đầy đủ. Năm 2015, BHXH quận Bắc Từ Liêm đã khởi kiện công ty ra tòa, nhưng đã 5 năm qua, kể từ khi bản án có hiệu lực, công ty vẫn không chịu khắc phục hậu quả. “Chúng tôi rất mong cơ quan chức năng kiên quyết phong tỏa tài khoản ngân hàng; truy tố chủ doanh nghiệp để xảy ra vi phạm… buộc các doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo Luật BHXH”, chị Tú tâm tư.
Theo Quyết định số 5466/QĐ-TTTP vừa được Thanh tra TP Hà Nội công bố ngày 13-11-2020, đoàn sẽ tiến hành thanh tra đánh giá việc thu, trích nộp BHXH, BHYT, BHTN và việc chấp hành Luật BHXH, Luật BHYT của các đơn vị được thanh tra, xác định rõ số tiền nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, nguyên nhân và trách nhiệm, giải pháp khắc phục của đơn vị trong việc thực hiện trích nộp BHXH, BHYT, BHTN.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Giám đốc BHXH thành phố Hà Nội cho biết: Hà Nội hiện là một trong những địa phương có tình trạng nợ đọng BHXH vào mức cao nhất cả nước. Bên cạnh các đơn vị chấp hành tốt các quy định về BHXH, BHYT, vẫn còn có các đơn vị, doanh nghiệp chưa tích cực, tự giác chấp hành tuân thủ pháp luật, chưa làm tốt trách nhiệm với người lao động, để chây ỳ nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, vi phạm Điều 216 Bộ luật Hình sự.
“Đối với những đơn vị cố tình vi phạm quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, đề nghị đoàn thanh tra tiến hành thanh tra đúng trình tự, quy trình, thủ tục; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính làm căn cứ để chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định Điều 216 Bộ luật Hình sự”, ông Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh.
Lãnh đạo BHXH Hà Nội cho biết: Từ nay đến cuối năm 2020, BHXH thành phố Hà Nội xác định tiếp tục thực hiện các biện pháp, giải pháp quyết liệt nhằm giảm tỷ lệ nợ BHXH, BHYT, BHTN; tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra bảo đảm quyền lợi chính đáng của người lao động góp phần bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn Thủ đô.
Nhiều quy định mới
Thực tế, vẫn còn không ít doanh nghiệp chưa chấp hành nghiêm túc các quy định của Nhà nước về tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động. Khoản 1, Điều 186 Bộ luật Lao động khẳng định: “Người sử dụng lao động, người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc, BHYT bắt buộc, BHTN và được hưởng các chế độ theo quy định của pháp luật”. Chậm đóng, trốn đóng và chiếm dụng tiền đóng BHXH cũng là hành vi bị nghiêm cấm tại Bộ luật Hình sự, Luật BHXH.
Bà Nguyễn Thị Tiêu, Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Hà Anh (huyện Đông Anh) cho rằng, theo tôi cần nâng mức xử phạt đủ để tạo sự răn đe các doanh nghiệp có hành vi nợ BHXH kéo dài hoặc trốn đóng BHXH. Việc xử lý hình sự đối với các đơn vị vi phạm cũng cần quyết liệt hơn. Cùng với tăng cường kiểm tra, giám sát, cơ quan chức năng cần có biện pháp ngăn chặn trường hợp chủ doanh nghiệp bỏ trốn, tẩu tán tài sản, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
Theo các chuyên gia pháp luật lao động, theo quy định hiện hành, trốn đóng BHXH là hành vi bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, tình trạng doanh nghiệp chây ỳ, trốn đóng BHXH vẫn diễn ra dai dẳng. Gần đây, nhiều địa phương đã phối hợp với Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) thực hiện biện pháp cấm xuất nhập cảnh với những cá nhân là chủ doanh nghiệp có nợ đọng BHXH.
Ngoài ra, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-9-2019), hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 214 Bộ luật Hình sự về tội gian lận BHXH, BHTN, theo Điều 215 Bộ luật Hình sự về tội gian lận BHYT và Điều 216 Bộ luật Hình sự về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.
Hy vọng, những quy định mới này sẽ được các cơ quan chức năng vận dụng để xử lý rốt ráo các vi phạm về BHXH.
