Còn băn khoăn tăng, giảm giờ làm

Mặc dù thời gian trình Luật Lao động sửa đổi để Quốc hội xem xét phê duyệt không còn nhiều (hai tuần), thế nhưng đến thời điểm này, Ban soạn thảo luật vẫn tiếp tục nhận được nhiều ý kiến đóng góp, sửa luật.

Nhiều lao động muốn được giảm giờ làm, giữ nguyên chế độ tiền lương phúc lợi. (Ảnh chụp tại doanh nghiệp chế biến điều Bình Dương).
Nhiều lao động muốn được giảm giờ làm, giữ nguyên chế độ tiền lương phúc lợi. (Ảnh chụp tại doanh nghiệp chế biến điều Bình Dương).

1. Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ Lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), đề xuất giảm giờ làm chính thức từ 48 giờ/tuần xuống còn 44 giờ/tuần xuất phát từ sự tính toán, cân đối thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi của lao động.

Nghiên cứu cho thấy, Việt Nam là quốc gia có số lượng ngày nghỉ ít nhất khu vực, tính cả ngày nghỉ lễ, Tết của chúng ta mới chỉ 10 ngày, trong khi đó, các quốc gia trong khu vực đều có ngày nghỉ cao hơn hẳn. Thêm vào đó, Việt Nam cũng là quốc gia có số giờ làm việc rất cao. Tuần làm tới 48 giờ, chưa kể tăng ca. Trong khi đó, trên thế giới hiện chỉ còn 40 quốc gia duy trì làm việc 48 giờ trên tuần. Điều này đi ngược lại với công ước Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về thời giờ làm việc. Theo ILO, các quốc gia chỉ nên duy trì chế độ làm việc 40 giờ, nhưng không được thay đổi chế độ phúc lợi.

Mặt khác thì theo các chuyên gia, việc giảm giờ làm cũng là nguyên nhân gián tiếp khiến các doanh nghiệp (DN) phải cải tiến khoa học công nghệ, cập nhật dây chuyền sản xuất hiện đại, tăng năng suất. Về lâu dài điều này có lợi cho sự phát triển của nền kinh tế, có lợi cho lao động.

Trong khi đại diện người lao động đang đề xuất giảm giờ làm thì phía DN lại liên tục đưa ra các đề xuất tăng giờ làm thêm. Với DN, việc không tăng giờ làm thêm lại giảm giờ làm chính là bất lợi kép với DN.

Bên lề hội thảo “Lấy ý kiến hoàn thiện Luật Lao động sửa đổi: Những tác động, bất lợi và kiến nghị”, vừa được tổ chức vào sáng 18-9, ông Phạm Hồng Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Cao-su Hà Nội cho rằng, việc giảm giờ làm là con dao hai lưỡi với DN, đặc biệt DN nhỏ và vừa.

“Nếu giảm giờ làm, DN phải có hai phương án là tuyển dụng thêm lao động hoặc thay đổi công nghệ để tăng năng suất lao động. Trên thực tế, các ngành da giày, dệt may, cao-su… rất khó tuyển lao động và nếu không tuyển được thì DN phải thay đổi công nghệ để tăng năng suất lao động. Điều này sẽ tạo một áp lực lớn lên DN”, bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Da - Giày và Túi xách Việt Nam nói.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho rằng, đề xuất này nhằm cải thiện điều kiện làm việc cho lao động, tuy nhiên lại gây khó khăn cho DN. Điều chỉnh giờ làm ngày thường từ 48 giờ xuống 44 giờ/tuần, thì một năm sẽ giảm tới 220 giờ, điều này không hợp lý với DN. Đồng thời, giờ làm thêm sẽ tăng lên và lương tính theo lũy tiến sẽ là gánh nặng thêm cho DN.

“Muốn sử dụng lao động làm việc bình thường như cũ thì sẽ phải trả mỗi tuần 4 giờ làm thêm, đây là chi phí rất lớn cho DN Việt khi có tới 98% là DN vừa và nhỏ hoặc siêu nhỏ có năng lực hạn chế, rất khó cạnh tranh với các DN nước ngoài có tiềm lực kinh tế mạnh”.

2. Trước những quan điểm còn trái chiều, ông Bùi Sỹ Lợi, đại diện đơn vị thẩm tra của Quốc hội về Luật Lao động sửa đổi cho biết, về cơ bản sẽ không tăng thời gian làm thêm, và cũng sẽ không giảm thời gian làm việc trong tuần, vẫn giữ nguyên 48 giờ/tuần.

Ông Lợi cho rằng, mỗi người đều có cái lý khi đưa ra kiến nghị, đề xuất. Tuy nhiên, Luật Lao động là luật gốc, liên quan đến nhiều người, lĩnh vực, ngành nghề nên cần thận trọng và đặc biệt, “không thể trái với các quy định, công ước quốc tế mà ta đã tham gia” nhưng cũng phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của nền kinh tế Việt Nam.

“Chính phủ đang muốn kiến nghị Quốc hội cho phép Chính phủ giải quyết vấn đề làm thêm giờ chỉ trong một số ngành nghề, lĩnh vực rất đặc biệt và phải điều chỉnh tiền lương theo lũy tiến. Vấn đề này sẽ do Quốc hội quyết định nhưng quan điểm của ủy ban thẩm tra là không đồng tình với việc tăng thời gian làm thêm”, ông Lợi nói.

Ông Lê Đình Quảng cho rằng, việc giảm giờ làm sẽ là cơ hội tốt để lao động được tái tạo sức lao động, tham gia học hành, nâng cao kỹ năng tay nghề. Thêm vào đó, họ có thời gian chăm sóc gia đình, con cái...