Đừng đổ lỗi cho máy

Cứ vào ngày đầu của tuần thứ hai trong tháng - là dịp lĩnh lương hưu, khu dân cư nơi tôi sống lại nhộn nhịp hẳn lên. Các cụ ngóng ngày lĩnh lương để  chi trả cho các khoản sinh hoạt cũng như thuốc men trong tháng. Chưa kể, với người hưu trí, đó là một niềm vui tuổi già, vì đến nhà văn hóa (nơi chi trả lương hưu) các cụ có dịp được hàn huyên. 

Lâu không thấy cụ H. ra nhà văn hóa, hỏi mới biết, cụ bị mất tờ giấy lĩnh lương hưu của cả hai vợ chồng đã mấy tháng nay. Tuổi già không còn minh mẫn âu cũng là lẽ thường. Cụ H. ngót 80 tuổi, còn cụ ông đã ngoài 80. Cụ H. còn là đối tượng chính sách, con đẻ của liệt sĩ hy sinh trong kháng chiến chống thực dân Pháp. Như thường lệ, tôi vẫn thấy cụ H. đại diện đi lĩnh lương hưu của hai vợ chồng. Dịp trước, cụ H. qua nhà con gái ở quận Ba Đình (Hà Nội), lại đúng vào đợt chống dịch Covid-19 nên không mấy khi ở nhà. Còn cụ ông, phần vì tuổi cao sức yếu, phần vì cụ bà làm mất tờ giấy lĩnh lương hưu nên cũng “lực bất tòng tâm”.

Một tháng, anh con trai cả của cụ ra nhà văn hóa nơi bưu cục địa phương đại diện cho cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) chi trả lương hưu để báo cáo sự việc. Tại đây, anh được hướng dẫn phải làm giấy ủy quyền để lĩnh thay bố mẹ đẻ. Anh vội về tra cứu, tìm mẫu giấy ủy quyền rồi hì hụi ra hàng photo thuê gõ gõ, in in. Tuy nhiên, vào tháng sau, đúng dịp lĩnh lương hưu, anh ra phường sở tại thì mới biết, tờ giấy ủy quyền mình làm không chuẩn và được phường cấp lại một mẫu khác của cơ quan BHXH. Thế là mất toi một tháng. Tháng sau, anh lại ra đúng dịp lĩnh lương hưu thì được cán bộ chi trả thuộc bưu cục thông báo: “Máy đang có lỗi,  hệ thống thông báo không hoạt động, không biết bao giờ sửa được nên không thể tìm tên hai cụ trên danh sách chi trả lương hưu!”.

Anh con cả cụ H. gia cảnh cũng không mấy dư dả, ngót đã sáu tháng liền bố mẹ không nhận được lương, nghe thông báo vậy mà vã mồ hôi. Hai cụ nhà anh vốn đều có bệnh mãn tính, ngoài tiền cơm cháo, còn tiền thuốc men hằng tháng. Nỗi khó này biết kêu ai?

Đúng dịp 27-7, một người hàng xóm tốt bụng ngán ngẩm trước cách làm việc của đơn vị chi trả đã thay mặt gia đình cụ H. gọi điện lên phường thông báo sự việc trên. Cô Phó Chủ tịch phường vội hướng dẫn gia đình “kêu” lên cơ quan BHXH quận. Gặp đúng người phụ trách, gia đình cụ H. có ngay câu trả lời. Thực tế, khi các cụ già yếu, lại thuộc diện chính sách, lại đang trong mùa dịch bệnh, chỉ cần người nhà xuất đủ chứng minh thư nhân dân và hộ khẩu là đã có thể lĩnh lương thay. Chưa kể, các cụ hơn 80, gia đình chính sách, còn phải được mang đến tận nhà. Vậy mà hết tháng này đến tháng khác, gia đình cụ H. cứ phải đi đi, lại lại nhiều lần!

BHXH Việt Nam đang nỗ lực giảm bớt các thủ tục hành chính, số hóa trong nhiều khâu. Trong đó có chi trả lương hưu để các đối tượng được thụ hưởng an toàn và tiện lợi. Đừng đổ lỗi cho máy móc khi chính con người vận hành nó và ban hành ra các quy tắc ứng xử!