Năm 2014, Đại hội đồng LHQ đã nhất trí thông qua nghị quyết về việc tuyên bố ngày 15-7 hằng năm là “Ngày Kỹ năng thanh niên thế giới” (World Youth Skills Day). Đây được coi là sự kiện quan trọng, đánh dấu sự quan tâm cụ thể của toàn cầu đối với việc phát triển kỹ năng cho thanh niên. Tham dự hội thảo, các đại biểu đã được nghe ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia quốc tế, đại diện doanh nghiệp, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp về việc phát triển, công nhận kỹ năng nghề cho thanh niên cũng như chia sẻ kinh nghiệm để người lao động nói chung, lao động thanh niên nói riêng nâng cao kỹ năng tay nghề trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và dịch Covid-19 ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu.
Theo dự báo của Tổ chức Kỹ năng nghề thế giới (WSI), trong 10 đến 15 năm tới có khoảng 40% số lao động toàn cầu sẽ không còn phù hợp với công việc tương lai. Còn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) thì ước lượng có tới 6% IDP (kế hoạch phát triển bản thân) của toàn cầu bị mất đi mỗi năm bởi sự chênh lệch về kỹ năng của lao động hiện tại so yêu cầu của doanh nghiệp trong tương lai do sự thay đổi của công nghệ và thị trường. Chính vì vậy, nhân sự có kỹ năng tay nghề ngày nay là “chìa khóa” của sự tăng trưởng ổn định của mỗi quốc gia, thậm chí được xem là “đơn vị tiền tệ” mới trên thị trường lao động quốc tế.
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho biết, “Ngày Kỹ năng thanh niên thế giới” năm 2020 diễn ra trong bối cảnh đầy thách thức. Các biện pháp phòng, chống và ứng phó với dịch Covid-19 dẫn đến việc đóng cửa các cơ sở giáo dục, đào tạo kỹ thuật và dạy nghề trên toàn thế giới, đe dọa đến sự phát triển của kỹ năng. Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, LĐ-TB&XH), mặc dù gặp phải khó khăn chung, nhưng trong năm 2020, Tổng cục đã tổ chức các hoạt động hưởng ứng “Ngày Kỹ năng thanh niên thế giới” và triển khai các hoạt động theo Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, lưu ý các địa phương cần tranh thủ thời cơ “dân số vàng”, tập trung vào phát triển giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là lao động thanh niên, nhất là trong bối cảnh chịu sự tác động của dịch Covid-19.
Nhấn mạnh giáo dục nghề nghiệp có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, nếu đại học đào tạo ra nhân lực tinh hoa, có khả năng giải quyết những vấn đề mới, sáng tạo công nghệ mới thì giáo dục nghề nghiệp tạo ra đội ngũ triển khai những công nghệ đó. Nó cho thấy học nghề cũng là “con đường” để bước vào đời và sẽ có thành công khi nỗ lực.
Tại Việt Nam, nhu cầu tuyển dụng lao động có kỹ năng ngày càng tăng, tuy nhiên nguồn nhân lực đáp ứng lại không đủ. Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, hiện lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên ở nước ta là 55,46 triệu người, chiếm 57,65% tổng dân số. Trong đó, lực lượng lao động qua đào tạo có văn bằng, chứng chỉ chiếm 22,37% lực lượng lao động trong độ tuổi, tương ứng với hơn 12 triệu người, tập trung chủ yếu ở nhóm lao động trẻ với trình độ từ cao đẳng trở lên. Vì vậy, nhiều ý kiến cho lao động có kỹ năng là cơ hội để giới trẻ có công việc với thu nhập tốt, giúp đỡ gia đình và xã hội.
Để phát triển và công nhận trình độ kỹ năng nghề cho thanh niên trong thời kỳ mới, các đại biểu khuyến nghị Việt Nam nên tập trung phát triển các trường nghề chất lượng cao theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế. Bên cạnh đó, ban hành các bộ tiêu chí chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, xây dựng khung năng lực quốc gia, khuyến khích cộng đồng, doanh nghiệp công nhận kỹ năng nghề quốc gia.
Nhân dịp này, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp cũng đã tôn vinh 10 Đại sứ Kỹ năng nghề Việt Nam. Đây là những thí sinh đã đạt giải xuất sắc tại các kỳ thi tay nghề thế giới và khu vực, hiện đang giữ nhiều vị trí quan trọng tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước và lễ khai trương Cổng thông tin kỹ năng nghề Việt Nam tại địa chỉ http://kynangnghe.gov.vn.
