1/Theo công bố của Hội, Giải thưởng “Tác giả trẻ” nằm trong hệ thống giải thưởng hằng năm của Hội Nhà văn Việt Nam, do Ban chấp hành (BCH) Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức xét và trao thưởng. Giải được trao cho những tác phẩm văn học xuất sắc trong năm của các tác giả từ 35 tuổi trở xuống, không phân biệt hội viên Hội Nhà văn Việt Nam hay chưa. Các hạng mục của giải thưởng bao gồm bốn thể loại văn học chính là thơ, văn xuôi, lý luận - phê bình và văn học dịch.
Qua đây, Hội Nhà văn phát đi nguyện vọng xây dựng nền văn học mới, phát triển cởi mở, trẻ trung, phong phú, sôi động và lành mạnh, thúc đẩy tinh thần hiện đại trên cơ sở kế thừa những tinh hoa truyền thống. Lãnh đạo Hội cũng cho biết, giải không sử dụng kinh phí Nhà nước mà hoàn toàn xuất phát từ vốn xã hội hóa. Lễ trao giải dự kiến tổ chức vào tháng 11 hằng năm.
2/Chia sẻ về bối cảnh ra đời và một số yếu tố của giải thưởng, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội cho biết: “Trong suốt quá trình hoạt động của mình, Hội luôn dành sự quan tâm thích đáng cho lực lượng tác giả trẻ. Sự ra đời của giải lần này là quyết tâm và niềm tin của BCH đặt vào những yếu tố trẻ, vốn không còn là “kép phụ” mà dần trở thành nhân tố chủ đạo trên văn đàn. Dù nghệ thuật không phân biệt tuổi tác, nhưng việc phân chia này giúp Hội hoạt động khoa học và chu đáo đối với mỗi thế hệ tác giả. Bởi vậy, quy định mức độ tuổi từ 35 đổ xuống của giải lần này là tuổi chín chắn nhất giữa giai đoạn thanh niên và trung niên. Ngoài ra, kinh nghiệm của BCH cho thấy, để có một tác phẩm hay, từ khi manh nha tới khi xuất bản tới tay bạn đọc, tác giả cần có “độ lùi” khoảng 5 năm để thai nghén, tức là bắt đầu sáng tác ở tuổi 28 - 30”.
Giải thưởng tác giả trẻ chấp nhận và tôn trọng triệt để quyền tự do sáng tác của các nghệ sĩ. Đồng thời, giải cũng khuyến khích, động viên cá tính sáng tạo, những người dám chọn con đường “độc đạo”, dựa trên những tìm tòi, khám phá mới trên tinh thần lành mạnh. Bởi vậy, BCH yêu cầu tinh thần cống hiến hết mình cho nghệ thuật làm mục tiêu tối thượng. Và không ngạc nhiên khi các thành viên BCH cũng đòi hỏi, các tác giả trẻ thể hiện trách nhiệm xã hội trong các tác phẩm. Nhà văn Nguyễn Bình Phương nhấn mạnh thêm, giải thưởng lần này có thêm nét mới nữa, đó là bước đầu tìm kiếm những tên tuổi trẻ thật sự đủ tầm vươn ra “biển lớn”, thể hiện tinh thần tự tôn dân tộc trước “rừng hoa đủ sắc” của làng văn nghệ thế giới.
3/“Thật bất ngờ, ngay sau khi thông báo trên trang web Hội Nhà văn Việt Nam về giải thưởng này, ba NXB đã đề cử cho chúng tôi một số tác phẩm của các tác giả trẻ triển vọng. Hơn cả một giải thưởng, đây là cơ hội đồng hành của Hội Nhà văn, các doanh nghiệp tài trợ, giới truyền thông, NXB và các nhà sách để tạo nên một đời sống, ý thức, thái độ và trách nhiệm với thế hệ tương lai”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ.
Trả lời phóng viên Thời Nay về câu hỏi liên quan đến vai trò của cộng đồng độc giả đối với tiêu chí trao giải, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết: “Khi “nghe ngóng” hoặc đọc được các tác phẩm hay trên trang web, các diễn đàn… chúng tôi vẫn luôn giới thiệu ngay tới các thành viên hội đồng chuyên môn và ban sáng tác đánh giá. Chúng tôi giống như “radar” rà soát từ dư luận bạn đọc, một kênh thông tin rất quan trọng, để kiếm tìm những tác phẩm tốt. Ngoài ra, trước nay chúng ta mới đề cập tới các tác phẩm nước ngoài dịch ra tiếng Việt, lần này chúng tôi sẽ trao cả giải thưởng cho các tác phẩm Việt Nam dịch ra ngôn ngữ khác. Đây là bước đầu tiên quan trọng nếu muốn xây dựng một chiến lược, dựa vào lực lượng tri thức trẻ, nhằm truyền bá văn học Việt Nam ra thế giới”.
Những tác phẩm được giải sẽ được Hội Nhà văn hỗ trợ in ấn, đồng hành cùng nhiều hoạt động quảng bá sách. Việc trao giải dự kiến cũng được tổ chức trong Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc, tạo ra chuỗi sự kiện, một “gala” văn chương trẻ mang tính đời sống, kích động niềm say mê sáng tạo của những cây bút trẻ.
