Bông mít

Bông gì không cánh

Mầu sắc xanh xanh

Chẳng hương thơm lành

Mà sao gợi nhớ

Bông mít

Câu đố của những đứa trẻ nô đùa ngoài sân khiến tôi tò mò, hoa gì không cánh mà lại có mầu xanh. Lời giải là bông mít làm tôi cũng thoáng bất ngờ vì đến giờ cũng không còn nhiều người nhớ đến bông hoa có hình dạng ngồ ngộ đó nữa. Bông mít và trái mít xuất hiện trong cùng một đài nhưng dễ dàng phân biệt kể cả khi đài vừa hé. Trái mít non sẽ có kích thước to hơn và chi chít những gai nhỏ. Theo thời gian trái mít sẽ vươn mình lớn dần, gai nhọn hơn, còn bông mít to nhất cũng chỉ bằng ngón tay cái của người lớn. Trái mít cần thời gian vài tháng để hình thành những múi mít thơm tho. Bông mít chỉ dăm ngày sẽ bị úng mà dân gian gọi là mít nũng.

Đa phần người ta sẽ nhớ hương thơm lừng của trái mít chín cây. Mùi thơm ngọt ngào lẩn khuất trong vườn thúc giục người ta tìm ra trái mít chín cây giữa sum sê trái đem về nhà thưởng thức. Vị ngọt ngào của mít rất phong phú, từ ngọt vừa của mít dừa đến ngọt đậm của mít nghệ. Mầu sắc múi mít chín cũng đa dạng bắt mắt, mầu vàng lợt, rồi thì vàng cam đậm... Dẫu không thơm ngọt nhưng cũng khó mà quên được bông mít bé nhỏ. Không phải bông mít nào cũng ăn được. Phải ra ngoài vườn tìm những bông đã có lớp cám vàng li ti (phấn hoa) mới có độ chát chua vừa ăn. Những bông còn quá xanh ăn rất chát, bông quá già sẽ bị úng. Những buổi trưa oi bức, còn gì thú bằng rủ nhau ra vườn nhà tìm bông mít. Đừng quên chuẩn bị sẵn chén muối ớt được giã từ ớt hiểm, muối hột và chút ít bột ngọt.

Những bông mít thấp có thể dễ dàng hái, những bông cao phải trèo lên cây mít bẻ, còn nếu cheo leo quá thì dùng cây xà móc là cây trúc chẻ ngọn nhét vào một đoạn cây nhỏ. Cứ lấy cây xà móc này canh chỗ chẽ ngọn ngay cuống bông mít. Khi đã định vị chính xác, cứ việc vặn, bông mít sẽ rời đài. Chấm bông mít vào chén muối đỏ au đưa lên miệng nhai, vị chát và chua, vị cay và mặn hòa trộn vào nhau kích thích vị giác. Cứ vậy mà bông mít trong vườn luôn được săn lùng.

Một món ăn khác từ bông mít cũng thú vị không kém. Bông mít hái trong vườn nhà, chuối chát bẻ từ quày chuối xanh trong vườn hay xin bên nhà hàng xóm và khế chua đem bào mỏng. Cho các loại hoa quả này vào thau nhỏ, rắc muối ớt rồi chỉ việc xốc đều là có món ăn không dễ gì quên. Gắp một đũa đưa lên miệng nhai sẽ cảm giác được đa dạng những hương vị.

Bông mít chấm muối ớt hay bông mít xốc muối ớt cùng khế chuối chát giờ đây đã không còn phổ biến như trước, bởi diện tích đất dành cho vườn ngày càng thu hẹp lại và hiện nay cũng có quá nhiều món ngon để thưởng thức. Dù vậy, ai đã có lần thử ăn bông mít một buổi trưa yên ả trong khu vườn lộng gió sẽ hoài nhớ. Không phải chỉ vì vị chua pha lẫn chan chát của bông mít, mà những kỷ niệm của những ngày xưa cũ gắn với một vùng đất, một mảnh vườn, với những người thân thương mãi không phai, dẫu năm tháng qua đi và tuổi đời ngày càng chồng chất.