Thì ra, cái chốn không trung, nơi hoàn toàn vắng lặng, tưởng không nhìn thấy gì cả, lại là điểm tựa của tầm nhìn, của sự lắng nghe, của cửa mở giác quan con người và tạo vật. Mà phàm những gì thuộc về thế giới thi sĩ thì biến ảo khôn lường, đôi khi họ chìm đắm vào ố ái hỉ nộ của đời sống để tìm kiếm một thinh không và nhiều lúc họ chìm đắm vào thinh không để bì bõm giữa bao nhiêu sáng tối đắng ngọt của kiếp người!
Khái niệm “thinh không” ấy hình như thi sĩ Đào Đức Tuấn bắt gặp tự nhiên nhi nhiên từ một điều gì đại loại như “vô thường”, một “sắc sắc không không” Đà Lạt: sáng ra đà lạt là sương/ai đi chợ sớm dưới đường chiêm bao/thân ta rủng rỉnh ba đào/thương câu hát đợi lạnh vào rừng thông.
Cái thân sinh viên thì ngụ cư ở 5 năm đèn sách thành phố cao nguyên Lang Biang, còn cái thân “rủng rỉnh ba đào” thì nhập hộ khẩu ở khoảng “đường chiêm bao”. Vậy còn chốn sinh thành, nhà thơ không phải sắm vai nhà từ điển cũng buột miệng cho ra một định nghĩa đau đáu: quê hương là tiếng hu huơ/đành lòng phải nói vẩn vơ giang hồ.
Hơn một lần Tuấn đã định nghĩa quê hương, rồi suốt hành trình thơ, quê hương Xứ Nẫu đeo đẳng Tuấn trên từng dấu vết ngôn từ, những “thâu tui dìa”, những “trở lại làm ngừ” và lan sang cả những “âu” “hà nậu”… Cái kiểu “ưng hổng ưng thì thâu nói dứt phát” của người Xứ Nẫu có thể là thứ gia vị đá nổi rong chìm, không phải là không gây “xóc ốc”, nhưng dư vang đậm đà luôn là điểm đến của nó.
Tự giới thiệu với cố đô thơ mộng: tui gã trai sông ba xứ nẫu/lang bạt tóc tim đời chẳng đậu đình/sáng hương giang bừng hoa bươm bướm/rồi phải chằng phải cột lại nhau/hỡi những nàng tiên cánh mỏng/biết nơi đâu là thiên đàng địa ngục. Bỗ bã với Hội An di sản: đeo hội an một bên/không phải cổ nào cũng kính.
Trước Thinh không (2017), Đào Đức Tuấn đã cho ra mắt tập thơ Chiều chậm (2005) và tập thơ thiếu nhi Ôm tròn trái đất (2010), những tập thơ mà ngay từ cái nhan đề đã tạo cho người đọc hướng về một cảm thức về thời gian và không gian. Dù báo chí hay thơ ca, và dù thơ cho người lớn hay tuổi thơ, tâm ý của Tuấn là viết một cái gì rất riêng, rất khác. Thinh không, đối với nhà thơ Xứ Nẫu Đào Đức Tuấn vừa là niềm đam mê vừa là chốn giãi bày, vừa là nơi chất vấn, vừa là nguồn an ủi trong cuộc phiêu bồng bụi bặm…
(Tập thơ “Thinh không” của Đào Đức Tuấn, NXB Hội Nhà văn, 2017)
