Phải đi mới có ngày mai

“Ngày mai sáng rỡ”, tập truyện ngắn của nhà văn Niê Thanh Mai được tái bản do NXB Văn hóa dân tộc phát hành cuối năm 2020.

Phải đi mới có ngày mai

Với 11 truyện ngắn, nội dung xoay quanh đề tài cuộc sống buôn làng, gia đình, hạnh phúc, tình yêu đôi lứa; nhiều người trẻ đã bỏ buôn làng tiến ra thành phố để đổi đời; nhiều người lựa chọn trở về với buôn làng, với gia đình, nơi bình yên nhất, nơi luôn dành cho những người lầm lạc sự bao dung và yêu thương vô điều kiện. Điểm sáng lớn nhất trong tập truyện là tính nhân văn. Hệ thống nhân vật trong tập của chị chủ yếu là phụ nữ. Là bà, là amí (mẹ), là tôi, em… Cha, anh, những người đàn ông chỉ xuất hiện làm phông, nền để phụ nữ nơi buôn làng của chị sẽ có “Ngày mai sáng rỡ”. Đây là tập truyện viết về phụ nữ dân tộc thiểu số khá thành công, một phạm trù văn học rộng lớn mà vẫn còn rất ít các tác giả, tác phẩm khai thác.

Nhiều nhân vật trẻ trong tập truyện quyết tâm từ bỏ cái đói nghèo, lạc hậu tiến ra thành phố nhưng tất cả đều không có sự chuẩn bị. Cái thật thà và nghèo đói, cả bản chất tốt đẹp vốn có đều rơi vào cạm bẫy, nanh vuốt cuộc đời và cái giá phải trả… Đó là nhân vật tôi và người con gái tên Hảo trong truyện ngắn “Trở về lưng chừng núi”. Cả hai đều dấn thân vào cuộc phiêu lưu tình cảm với những người đàn ông đã có gia đình để đổi lấy những đồng tiền chẵn nhét vào ngực và nhận về mình cái kết bi thương. Nhân vật tôi chỉ trở về khi bị một bác sĩ phát hiện cô bị bệnh hủi. Căn bệnh di truyền từ người mí khốn khổ của mình. Buôn làng, nơi có bà, có người anh cô đơn và không có những ưu phiền mệt mỏi đợi cô trên chuyến xe sáng mai.

Truyện ngắn “Cây thằn lằn lá xanh” là câu chuyện hạnh phúc gia đình của đôi vợ chồng trẻ sống trong căn nhà ba tầng với đầy đủ tiện nghi. Căn nhà ba tầng nhưng căn phòng hẹp. Tiền bạc không thiếu nhưng thiếu tình người đã đưa đến kết cục: Người vợ ôm con lên taxi đi khỏi nhà vào một buổi sáng. “Tôi nghe tiếng mình rạn nứt. Thà như thế còn hơn…” (trang 67). Truyện ngắn “Trời bảng lảng sương” là truyện có nhân vật chính là nam giới và có cốt truyện khá lạ. Chàng trai chăn bò nghèo khổ yêu một cô gái đã chết là một trong nhiều truyện ngắn rất lôi cuốn, rất hay trong tập “Ngày mai sáng rỡ”. 

Đọc nhiều truyện ngắn trong tập “Ngày mai sáng rỡ” của Niê Thanh Mai thật kỹ mới hiểu dụng ý của tác giả. Chị khá lạnh lùng cho các nhân vật của mình đau đớn, vật vã, kể cả cái chết bằng các cuộc đấu tranh nội tâm… để rồi tất cả phải tự mình đứng dậy hoặc trở về với buôn làng. Tác giả chỉ gợi mở ở thì tương lai “Ngày mai sáng rỡ”. Mỗi nhân vật, mỗi số phận trong truyện đều ý thức, nhận thức rõ việc mình đã và sẽ làm, đi hay ở, tiếp tục hay trở về… để có “Ngày mai sáng rỡ” trước hết họ phải chiến thắng bản thân, phải nỗ lực và tất cả phải tự đi trên đôi chân của mình. Xin giới thiệu tập truyện ngắn “Ngày mai sáng rỡ” đáng đọc, đáng suy ngẫm với giọng văn rất đẹp của nhà văn Niê Thanh Mai.