Ngày 23-9 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã công bố các biện pháp trừng phạt mới liên quan Cuba. Theo đó, cấm công dân Mỹ lưu trú tại các bất động sản thuộc sở hữu của Chính phủ Cuba, cũng như cấm nhập khẩu cigar và rượu của quốc gia ở vùng Caribbe này. Phát biểu ý kiến tại một sự kiện ở Nhà trắng, Tổng thống Trump nói: “Tôi thông báo rằng, Bộ Tài chính sẽ cấm du khách Mỹ lưu trú tại các bất động sản thuộc sở hữu của Chính phủ Cuba. Chúng tôi cũng siết chặt việc hạn chế nhập khẩu rượu và cigar của Cuba”. Trong khi đó, theo Bộ Tài chính Mỹ, những trừng phạt mới sẽ áp dụng với cả các buổi biểu diễn, triển lãm, khám, chữa bệnh, hội thảo, hội nghị ở Cuba.
Lệnh trừng phạt nói trên được công bố trong bối cảnh ông Trump và ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ Joe Biden đang cạnh tranh sít sao ở Florida, bang mà Tổng thống Trump đã giành chiến thắng vào năm 2016 với cách biệt chỉ 1,2%. Các trợ lý của ông Trump cho rằng, lập trường cứng rắn của ông đối với Cuba cũng như Venezuela có thể giúp ông thuyết phục các cử tri Florida tiếp tục ủng hộ ông. Theo thống kê của CNN, không có ứng cử viên đảng Cộng hòa nào giành được chức Tổng thống mà không chiến thắng ở bang Florida kể từ năm 1924.
Trong một phản ứng, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez đã lên án các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ nhắm vào đảo quốc Caribbe này, coi đây là một bước leo thang mới trong chính sách bao vây, cấm vận kinh tế, thương mại, tài chính của Washington chống La Habana suốt hơn 50 năm qua. Trong tuyên bố đăng tải trên tài khoản Twitter cá nhân ngày 23-9, Chủ tịch Cuba khẳng định lại điều ông đã tố cáo trong bài phát biểu một ngày trước đó tại Đại hội đồng LHQ, rằng các biện pháp thù địch này đã và đang vi phạm những quyền lợi chính đáng của người dân Cuba cũng như công dân Mỹ. Ông Díaz-Canel cũng nhấn mạnh, “chính sách tàn bạo và phi pháp này sẽ bị nhân dân Cuba đánh bại và Cuba sẽ không bao giờ từ bỏ chủ quyền của mình”.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1-2017, Tổng thống Donald Trump đã thực hiện một trong những cam kết của mình trong chiến dịch vận động tranh cử năm 2016 là bãi bỏ một phần chính sách với Cuba từ thời người tiền nhiệm Barack Obama. Việc Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 3-10-2017 quyết định trục xuất 15 nhà ngoại giao Cuba sau những cáo buộc không có căn cứ về cái gọi là “các cuộc tiến công sóng âm” nhằm vào các nhân viên ngoại giao Mỹ tại Thủ đô La Habana của Cuba có thể coi là một bước lùi mới trong quan hệ giữa hai nước. Quan hệ Mỹ - Cuba cũng gia tăng căng thẳng khi chính quyền của Tổng thống Trump hồi tháng 6-2019 siết hạn chế đi lại với Cuba, nhấn mạnh rằng động thái này nhằm gia tăng sức ép đối với Chính phủ Cuba do nước này ủng hộ Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, bị Washington xem là “cái gai trong mắt”.
Theo nhận định của chuyên gia phân tích thuộc Viện Xã hội học Mỹ latin có trụ sở ở Chile, nếu như chuyến thăm chính thức Cuba của cựu Tổng thống Barack Obama năm 2016 phản ánh những thay đổi tích cực trong đường hướng đối ngoại của chính quyền Mỹ đối với Cuba và khu vực Mỹ latin, hướng tới phá bỏ thế bao vây cấm vận với “hòn đảo tự do”, đồng thời loại bỏ một trong những nguyên nhân gây căng thẳng ở Tây bán cầu, thì những chính sách trừng phạt cứng rắn dưới thời Tổng thống Donald Trump cho thấy tư duy thù địch và chủ nghĩa đơn phương vẫn đang tồn tại, đi ngược xu thế hòa hợp toàn cầu.
Hiện nay, ngay cả những đồng minh chiến lược và lâu đời của Mỹ ở châu Âu cũng đã phá bỏ rào cản với Cuba, tiến đến bình thường hóa quan hệ nhằm thúc đẩy hợp tác trong những lĩnh vực đầy tiềm năng cùng La Habana. Do đó, việc Mỹ tiếp tục giữ lập trường bao vây cấm vận Cuba sẽ không đem lại lợi ích, mà chỉ càng đẩy Washington vào thế “một mình một chiếu” trên trường quốc tế.
