Sự ra đi của cố vấn “diều hâu”

Theo The New York Times, mới đây, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ, ông John Bolton (trong ảnh) đã chính thức rời nhiệm sở sau hơn một năm giữ chức. Ông John Bolton là quan chức cấp cao mới nhất ra đi do những bất đồng quan điểm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ảnh: REUTERS
Ảnh: REUTERS

Trên mạng xã hội Twitter ngày 10-9, “ông chủ” Nhà trắng bất ngờ đăng tải một nội dung, trong đó cho biết đã thông báo với Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton rằng “không còn cần sự phục vụ của ông tại Nhà trắng nữa”. Nguyên nhân được ông Trump đưa ra là do bất đồng sâu sắc với nhiều đề xuất của ông Bolton. “Tôi yêu cầu John từ chức và lá đơn đã được gửi đến tôi vào sáng nay”, Tổng thống Trump viết. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ vẫn gửi lời cảm ơn tới ông Bolton vì quá trình phụng sự của ông, đồng thời cho biết sẽ thông báo Cố vấn An ninh quốc gia mới vào tuần tới.

Ngay sau khi dòng trạng thái của Tổng thống Mỹ được đăng tải, ông Bolton đã tỏ ra bất bình với ý kiến của ông Trump. Cũng trên chính trang Twitter, ông Bolton nhấn mạnh ông không hề bị sa thải như lời Tổng thống Mỹ đưa ra mà đã chủ động từ chức vào tối 9-9, song ông Trump nói “hãy để việc đó vào ngày mai”.

Việc ông John Bolton mất “ghế nóng” diễn ra chỉ 90 phút trước khi quan chức này dự kiến xuất hiện tại một cuộc họp báo chưa rõ chủ đề cùng Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin. Ông Bolton sau đó được cho là đã rời Nhà trắng và không tham gia họp báo với hai vị bộ trưởng trên.

Ông John Bolton (70 tuổi) được bổ nhiệm làm Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ tháng 4-2018, thay thế người tiền nhiệm là ông H.R. McMaster. Thời điểm đó, quyết định này của Tổng thống Trump gây khá nhiều tranh cãi do ông Bolton là một trong những tiếng nói ủng hộ cuộc chiến tranh Mỹ phát động ở Iraq năm 2003, trong khi Tổng thống Trump từng cho rằng cuộc chiến này là một “sai lầm lớn”. Là người có quan điểm cứng rắn và “hiếu chiến”, ông Bolton được gọi là cố vấn an ninh theo trường phái “diều hâu” của Chính phủ Mỹ.

Những tưởng chủ trương cứng rắn của ông Bolton phù hợp phong thái chính trị tương đồng của “ông chủ” Nhà trắng, song trong 17 tháng giữ chức, ông liên tục mâu thuẫn với Tổng thống Mỹ trong nhiều vấn đề, đặc biệt là chính sách với Venezuela, Nga, Iran, CHDCND Triều Tiên... Trong khi ông Trump ủng hộ đàm phán hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, Bolton lại thiên về cách tiếp cận mạnh tay hơn và hối thúc Tổng thống Trump duy trì sức ép tối đa với Bình Nhưỡng.

Theo truyền thông Mỹ, bất đồng mới đây nhất liên quan nhóm phiến quân Taliban đã dẫn tới việc ông Bolton phải rời Nhà trắng. Cụ thể, truyền thông Mỹ cho biết, hồi tuần trước, ông Bolton đã ra sức phản đối kế hoạch hòa đàm với nhóm phiến quân Taliban dự kiến tổ chức tại Mỹ của ông Trump và một số quan chức cấp cao khác. Kế hoạch hòa đàm sau đó bị hủy bỏ vào phút chót, song lý do được đưa ra là vì Taliban thực hiện cuộc tiến công hồi mới đây làm 12 người thiệt mạng, trong đó có một lính Mỹ.

Phát biểu ý kiến tại cuộc họp báo hôm 10-9, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo cho biết ông không bất ngờ về việc ông Bolton phải rời nhiệm sở. Ông Pompeo bày tỏ cũng có nhiều khác biệt về quan điểm chính sách đối ngoại với ông Bolton. Tuy nhiên, ông Pompeo cho rằng việc bất đồng ý kiến là điều không thể tránh khỏi giữa những con người thẳng thắn. Trong khi đó, phát ngôn viên Ali Rabiei của Chính phủ Iran cho rằng, sự ra đi của ông Bolton, người luôn có quan điểm cứng rắn với Tehran sẽ giúp Washington “gặp ít rào cản để hiểu thực tế của Iran hơn”. Ngay sau khi ông Bolton từ chức, ông Pompeo cho biết có khả năng một cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Iran Hassan Rouhani sẽ được tổ chức bên lề phiên họp của Đại hội đồng LHQ vào cuối tháng 9 tới.

Theo CNN, hiện chính quyền Tổng thống Trump vẫn đang tích cực tìm kiếm một gương mặt mới có thể thay thế vị trí của ông Bolton. Các ứng cử viên tiềm năng hiện là Tướng nghỉ hưu Keith Kellogg, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ Brian Hook và Rick Waddell - nhân vật cấp cao của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ.