Nghi phạm được phía Iran cho là Reza Karimi, 43 tuổi. Trước đó, Đài Truyền hình quốc gia Iran NMLRA đã đăng ảnh và thông tin cá nhân của Karimi sau khi cơ quan tình báo xác định được vai trò của người đàn ông này trong vụ phá hoại ở cơ sở Natanz ngày 11-4. Thông tin cho biết, nghi phạm đã trốn khỏi Iran và hiện Tehran đang tiến hành quy trình pháp lý để bắt giữ và dẫn độ người này về nước. Bộ Tình báo Iran chưa đưa ra tuyên bố chính thức về vụ việc, trong khi truyền thông Iran không nêu rõ Tehran đề nghị Interpol hỗ trợ dưới hình thức nào.
Trước đó, Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) tuyên bố, Nhà máy Natanz đã bị tiến công do “một vụ nổ nhỏ”. Vụ việc xảy ra một ngày sau khi Iran thông báo bắt đầu đưa vào hoạt động các máy ly tâm tiên tiến làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn và với số lượng lớn hơn so các máy ly tâm thế hệ đầu tiên của Iran - loại duy nhất mà Tehran được phép sử dụng theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, còn được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Truyền thông và các quan chức Iran thừa nhận, các máy ly tâm để làm giàu urani đã bị phá hủy, đồng thời gọi đây là một vụ “khủng bố hạt nhân’’ mặc dù không có thương vong hoặc nguy cơ nhiễm xạ nào do vụ việc gây ra, đồng thời ám chỉ tình báo Israel đứng sau vụ việc và cảnh báo sẽ đáp trả. Israel đã phản đối cáo buộc trên, song một số tờ báo phương Tây tiết lộ, cơ quan tình báo Israel đã thực hiện một chiến dịch tiến công mạng nhằm vào nhà máy này. Trong khi đó, tờ The New York Times (Mỹ) dẫn lời các quan chức tình báo Israel và Mỹ giấu tên cho hay “có vai trò của Israel” trong vụ tiến công.
Ngay sau vụ việc ở Natanz, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cáo buộc Israel đứng sau vụ việc và gọi đây là hành động khủng bố hạt nhân nhằm cản trở “công nghệ hòa bình và hợp pháp” mà Iran đang thực hiện dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Phát biểu ý kiến tại cuộc họp chính phủ mới đây, Tổng thống Rouhani cho biết, việc Iran mới đây tuyên bố nâng mức làm giàu urani lên 60% (mức 90% đủ để chế tạo bom hạt nhân) là động thái đáp trả đầu tiên sau sự cố này. Dù Israel chưa đưa ra phản hồi chính thức về việc có liên quan vụ việc hay không, nhưng một số hãng truyền thông tại quốc gia này đưa tin đây là một chiến dịch do cơ quan tình báo Mossad của Israel thực hiện.
Theo thông báo của IAEA, các thanh sát viên của cơ quan này ngày 14-4 đã tới Nhà máy hạt nhân Natanz, tiếp tục công tác xác minh và giám sát tại Iran. Cơ quan này cũng khẳng định sẽ tiếp tục báo cáo về những diễn biến liên quan chương trình hạt nhân Iran lên Hội đồng Thống đốc IAEA, gồm đại diện của 35 quốc gia. Tuy nhiên, thông báo của IAEA không đề cập mức độ hư hại tại Nhà máy Natanz sau vụ nổ mới đây.
Sự cố tại Nhà máy hạt nhân Natanz xảy ra trong bối cảnh đang diễn ra các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm tìm cách đưa Mỹ trở lại JCPOA, sau khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương rút Washington khỏi thỏa thuận này. Chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã để ngỏ khả năng tái gia nhập JCPOA, với điều kiện Iran quay trở lại tuân thủ đầy đủ các điều khoản hạn chế về hạt nhân. Trong khi đó, chính quyền Thủ tướng Israel B.Netanyahu luôn phản đối ý định của Mỹ quay lại JCPOA, vì cho rằng thỏa thuận có thể mở đường cho Tehran phát triển vũ khí hạt nhân cũng như “đe dọa sự sống còn” của Israel.
Do đó, vụ việc ở Natanz được giới quan sát nhận định là sự cố đáng tiếc, bởi vừa làm gia tăng căng thẳng, nghi kỵ giữa Iran và Israel, vừa cản trở các nỗ lực cứu vãn thỏa thuận JCPOA của các bên liên quan.
