Theo The Guardian, ngày 15-1 vừa qua, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã đạp xe tới Cung điện Huis Bosch tại Thủ đô The Hague nhằm đệ đơn từ chức của ông cùng toàn bộ thành viên chính phủ lên vua Willem-Alexander. Việc chính phủ của ông Rutte sụp đổ sau khi kết quả của cuộc điều tra do Quốc hội Hà Lan tiến hành hồi cuối tháng trước được công bố.
Cuộc điều tra cho thấy, cơ quan thuế Hà Lan đã cáo buộc sai hàng nghìn người “lừa đảo tiền trợ cấp chăm sóc trẻ em” trong giai đoạn 2013 - 2019. Khoảng 10.000 hộ gia đình ở Hà Lan đã buộc phải hoàn trả hàng chục nghìn euro tiền trợ cấp. Nhiều người rơi vào cảnh thất nghiệp, phá sản hoặc ly dị. Vụ việc bị dư luận lên án gay gắt, cho đây là “sự bất công chưa từng có tiền lệ”. Không chỉ vậy, cơ quan thuế nhắm mục tiêu điều tra vào những người mang hai quốc tịch trong số hàng nghìn người nói trên, nên còn bị chỉ trích là sẽ kích động tình trạng phân biệt chủng tộc tại Hà Lan.
Sau bê bối nói trên, ông Rutte đã gửi lời xin lỗi tới các nạn nhân, cho biết: “Sự sai lầm có hệ thống từ các cấp đã dẫn đến sự bất công cho nhiều gia đình. Những người vô tội đã bị buộc tội và cuộc sống của họ bị hủy hoại. Chúng tôi xin nhận toàn bộ trách nhiệm”. Ông Rutte cũng đồng thời công bố mức bồi thường ít nhất 30.000 euro cho mỗi gia đình bị buộc tội sai. Tuy nhiên, những tiếng nói phản đối ngày càng tăng, buộc chính phủ phải từ chức.
Ngay sau khi thông tin từ chức của ông Rutte cùng toàn bộ thành viên chính phủ của ông được công bố, nhà lãnh đạo trẻ Jesse Klaver của đảng Xanh đã bày tỏ đồng tình với quyết định của ông Rutte. Trong một bài viết trên mạng xã hội Twitter, ông Klaver khẳng định: “Đây là quyết định đúng đắn duy nhất. Hãy để đây là khởi đầu mới, một bước ngoặt để chúng ta xây dựng lại hệ thống phúc lợi vì nhân dân”.
Việc Thủ tướng Rutte và các thành viên chính phủ từ chức diễn ra trong bối cảnh nước này ghi nhận ngày càng nhiều ca nhiễm Covid-19 chủng mới, được phát hiện lần đầu ở Anh. Tuy nhiên, từ nay đến khi tổng tuyển cử dự kiến vào ngày 17-3 tới, ông Rutte vẫn được ủy quyền lãnh đạo chính phủ lâm thời.
Ông Rutte đã lãnh đạo ba chính phủ liên minh từ năm 2010 và là một trong những lãnh đạo tại nhiệm lâu nhất ở châu Âu. Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2017, ông Rutte đã giành chiến thắng giòn giã bất chấp sự phản đối của lãnh đạo phe đối lập Geert Wilders. Tuy mắc phải sai lầm nghiêm trọng, song kết quả của các cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy ông Rutte vẫn giành được sự tín nhiệm của hai phần ba số cử tri tại Hà Lan, đặc biệt sau những biện pháp đúng đắn của ông thời gian qua trong công tác phòng, chống đại dịch Covid-19.
Giới phân tích cho rằng, việc ông Rutte từ chức trong thời điểm này là cần thiết và không thể tránh khỏi với cương vị là người đứng đầu chính phủ. Tuy nhiên, quyết định nói trên được đánh giá là sẽ đem lại lợi ích cho ông Rutte trong bối cảnh chính trị xã hội hiện tại ở Hà Lan. Việc ông can đảm nhận trách nhiệm cùng các thành viên chính phủ sẽ tạo ra cơ hội sửa sai, khiến số lượng người ủng hộ tăng lên, giúp ông tiến thêm một bước trong hành trình tìm kiếm nhiệm kỳ thứ tư lãnh đạo Hà Lan trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới.
