Chiến thắng thứ sáu của ông Lukashenko

Theo Reuters, ông Alexander Lukashenko (trong ảnh) đã tái đắc cử sau khi giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Tổng thống Belarus diễn ra ngày 9-8 vừa qua. Chiến thắng này giúp ông Lukashenko có nhiệm kỳ cầm quyền thứ sáu liên tiếp, song đối mặt không ít khó khăn.

Ảnh: AP
Ảnh: AP

Một ngày sau khi cuộc bỏ phiếu diễn ra, Ủy ban Bầu cử quốc gia Belarus thông báo kết quả sơ bộ cho thấy, đương kim Tổng thống A.Lukashenko đã giành tới 80% số phiếu ủng hộ. Trong khi đó, đối thủ chính của ông là ứng cử viên phe đối lập, bà Svetlana Tikhanovskaya, chỉ nhận được 9,9%. Ba ứng cử viên khác, mỗi người chỉ giành được chưa tới 2% số phiếu ủng hộ. Với kết quả này, ông Lukashenko sẽ có nhiệm kỳ thứ sáu làm Tổng thống Belarus.

Ông Lukashenko (66 tuổi) bắt đầu sự nghiệp chính trị từ sớm, khi được bầu chọn làm thành viên Hội đồng Tối cao Belarus vào năm 1990 sau nhiều năm phục vụ trong quân đội và cơ quan nông nghiệp của nước này. Khi Belarus tách khỏi Liên Xô (trước đây), ông Lukashenko được xem là nhân vật chống tham nhũng nổi tiếng và được bầu chọn vào ghế Chủ tịch Ủy ban chống tham nhũng của Quốc hội. Dưới thời ông Lukashenko, Belarus đã có nhiều thay đổi tích cực về kinh tế - xã hội. GDP nước này đã tăng từ chưa đầy 15 tỷ USD năm 1994 lên gần 79 tỷ USD vào năm 2014.

Sau khi kết quả được công bố, nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới đã gửi điện mừng tới Tổng thống đắc cử Lukashenko. Trong điện mừng, Tổng thống Nga Vladimir  Putin bày tỏ hy vọng về “sự phát triển hơn nữa trong quan hệ Nga - Belarus mang lại lợi ích chung trong mọi lĩnh vực”. Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi lời chúc mừng tới ông Lukashenko, đồng thời cho biết sẵn sàng cùng Tổng thống Belarus thúc đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Tổng thống Kazakhstan, Kasym Tokaev cũng gửi lời chúc mừng thắng lợi của ông Lukashenko trong cuộc bầu cử vừa qua, coi đây là bằng chứng về sự ủng hộ của nhân dân Belarus đối với đường lối chiến lược mà ông Lukashenko đang thực thi.

Dù ông Lukashenko tuyên bố chiến thắng, song phe đối lập cho biết không công nhận kết quả này và yêu cầu kiểm phiếu lại. Nhiều cuộc tuần hành đã xảy ra ở Thủ đô Minsk và một số thành phố khác ở nước này để phản đối kết quả bầu cử. Thậm chí, một vụ nổ đã xảy ra ở trung tâm Minsk, buộc lực lượng an ninh phải dùng hơi cay, vòi rồng để giải tán đám đông. Một số nguồn tin cho rằng, có người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình, song Bộ Nội vụ Belarus sau đó lên tiếng bác bỏ, đồng thời cho biết có gần 90 người bị thương. Bộ này cũng xác nhận khoảng 3.000 người bị bắt trong các cuộc biểu tình, trong đó có cả các quan sát viên bầu cử, thành viên Văn phòng chiến dịch tranh cử của ứng cử viên đối lập Svetlana Tikhanovskaya.

Theo CNN, cuộc bầu cử Tổng thống Belarus vừa qua diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Belarus và Nga đang vướng vào một số bất đồng. Belarus vốn là đồng minh thân cận của Nga, song thời gian gần đây, quan hệ giữa hai nước gặp trục trặc. Vụ bắt giữ 33 người Nga gần đây mà Minsk cáo buộc là nhóm lính đánh thuê có ý định tổ chức các cuộc nổi dậy hàng loạt và ủng hộ ứng cử viên đối lập, cho thấy rõ khó khăn mà ông Lukashenko đang phải đối mặt.

Trong khi đó, thời gian gần đây, Belarus được cho là đang tiến hành những bước đi hồi phục quan hệ với Mỹ. Tháng 2 vừa qua, ông Mike Pompeo đã trở thành Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đầu tiên thăm Belarus trong 25 năm. Động thái này khiến dấy lên nhiều đồn đoán rằng, Belarus đang muốn tách khỏi Nga để tiến gần hơn phương Tây. Tuy nhiên, ngay trước thềm cuộc bầu cử, ông Lukashenko cho biết, Nga luôn luôn và sẽ là đồng minh thân thiết nhất của Belarus. 

Do đó, giới phân tích đang đặt câu hỏi liệu ông Lukashenko sẽ làm cách nào dung hòa hai mối quan hệ với Nga và phương Tây để vừa phát triển kinh tế, vừa bảo đảm an ninh quốc gia?