Bước tiến chống khủng bố tại Indonesia

Aris Sumarsono, còn gọi là Zulkarnaen (57 tuổi), một trong những thủ lĩnh cấp cao của tổ chức hồi giáo cực đoan Jemaah Islamiyah có liên hệ al-Qaeda vừa bị bắt giữ tại Indonesia. Việc bắt giữ Zulkarnaen được xem là bước tiến lớn trong công cuộc chống khủng bố tại “quốc gia vạn đảo”.

Cảnh sát Indonesia áp tải Zulkarnaen tới nơi giam giữ. Ảnh: JAKARTA POST
Cảnh sát Indonesia áp tải Zulkarnaen tới nơi giam giữ. Ảnh: JAKARTA POST

Ông Ahmad Ramadhan, người phát ngôn của Cảnh sát quốc gia Indonesia cho biết, sau khoảng 18 năm lẩn trốn, Zulkarnaen đã bị bắt tại tỉnh Lampung trên đảo Sumatra hôm 10-12 vừa qua. Các chuyên gia chống khủng bố đang thẩm vấn Zulkarnaen, cũng như khám xét nơi ở của y. Lực lượng chức năng hy vọng việc khám xét nhà và thẩm vấn tên này sẽ giúp tìm ra những mạng lưới đã giúp y lẩn trốn trong nhiều năm qua.

Theo The Guardian, Zulkarnaen nằm trong danh sách truy nã gắt gao nhất của Indonesia kể từ sau loạt vụ đánh bom khiến 202 người thiệt mạng trên đảo Bali của nước này năm 2002. Người phát ngôn của Cảnh sát quốc gia khẳng định: “Zulkarnaen đã tham gia chế tạo bom và chỉ đạo vụ tiến công ở Bali”. Sau vụ khủng bố đẫm máu nói trên, trong khi hai đồng phạm của Zulkarnaen bị bắt giữ và tử hình vào năm 2008, Zulkarnaen đã bỏ trốn. Y cũng bị tình nghi giúp thực hiện vụ đánh bom tự sát tại khách sạn Marriott ở Thủ đô Jakarta năm 2003, khiến 12 người thiệt mạng.

Sau khi gia nhập tổ chức khủng bố Jemaah Islamiyah, Zulkarnaen đã thành lập một nhóm gọi là Laskar Khos, bao gồm các thành viên được tuyển chọn từ khoảng 300 người Indonesia được đào tạo ở Afghanistan và Philippines, với nhiệm vụ chuyên trách là lên kế hoạch cho các cuộc tiến công khủng bố. Đơn vị này cũng được giao nhiệm vụ kích động bạo lực sắc tộc và tôn giáo ở hai đảo Sulawesi và Molucca, nơi hàng nghìn người thiệt mạng vì các cuộc tiến công từ năm 1998 - 2002. 

Sau khi thủ lĩnh tiền nhiệm Nurjaman Riduan Isamuddin, còn được gọi là Hambali, bị cảnh sát bắt giữ năm 2003 ở Thái-lan, Zulkarnaen được xem là thủ lĩnh cấp cao nhất của Jemaah Islamiyah, bị LHQ liệt vào danh sách các nhóm khủng bố có liên hệ al-Qaeda. Vào thời điểm Zulkarnean trở thành thủ lĩnh của Jemaah Islamiyah, các chuyên gia về khủng bố cho biết, tôn chỉ hoạt động của nhóm này là “giết hại thường dân vô tội thuộc mọi chủng tộc, tôn giáo, tín ngưỡng và tiếp tục gây ra mối đe dọa thật sự đối với an ninh ở Đông - Nam Á”. Jemaah Islamiyah cũng được cho là có liên hệ với nhóm Hồi giáo cực đoan Abu Sayyaf và Mặt trận giải phóng Hồi giáo Moro ở Philippines.

Từ tháng 5-2005, Zulkarnaen đã bị Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ đưa vào danh sách trừng phạt vì là một trong những đại diện của al-Qaeda ở Đông - Nam Á, cũng như là một trong số ít đối tượng ở Indonesia có liên hệ trực tiếp với mạng lưới của trùm khủng bố khét tiếng Osama bin Laden. Zulkarnaen cũng là người Indonesia duy nhất nằm trong danh sách truy nã của chính quyền Mỹ, với số tiền thưởng lên tới năm triệu USD. 

Theo CNN, kể từ năm 2000, Indonesia đã trở thành mục tiêu tiến công của các tổ chức khủng bố. Những tổ chức này đã tích cực tuyên truyền chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan, thúc đẩy ngày càng nhiều đối tượng đơn lẻ gây ra các vụ tiến công khủng bố đẫm máu, khiến giới chức nước này vất vả ngăn chặn. Tháng 5-2018, một gia đình sáu người, trong đó có cả trẻ em trong độ tuổi từ  9 - 12, đã gây ra ba vụ tiến công vào các nhà thờ ở TP Surabaya thuộc tỉnh Đông Java khiến 13 người thiệt mạng. Trước đó, tháng 1-2016, các đối tượng ủng hộ tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Indonesia đã tiến hành một vụ đánh bom liều chết và hàng loạt vụ tiến công ngay tại Thủ đô Jakarta, khiến tám người thiệt mạng.

Sau những vụ việc kể trên, giới chức Indonesia đã triển khai chiến dịch ngăn chặn khủng bố trên lãnh thổ nước này. Theo thống kê, trong vòng gần ba tháng (từ ngày 1-6 đến 12-8) vừa qua, Lực lượng đặc nhiệm số 88 của Indonesia đã bắt giữ 72 nghi can khủng bố tại tám tỉnh của nước này. Giới chuyên gia cho rằng, cùng các cuộc truy quét nằm trong chiến dịch nói trên, việc bắt giữ trùm khủng bố Zulkarnaen vừa qua sẽ là đòn mạnh giáng vào các tổ chức khủng bố cũng như chủ nghĩa cực đoan đang sinh sôi tại “quốc gia vạn đảo”.