Vòng luẩn quẩn

Mặc dù cho biết vòng đàm phán mới nhất với lực lượng phiến quân Taliban đang tiến gần một thỏa thuận, song phía Mỹ vẫn có những tuyên bố có thể gây đổ vỡ cuộc đối thoại mà khó khăn lắm các bên liên quan cuộc xung đột dai dẳng ở Afghanistan mới nối lại được.

Biếm họa của PARESH NATH
Biếm họa của PARESH NATH

Từ cuối năm ngoái, Mỹ và Taliban đã tiến hành các cuộc đàm phán tại Doha (Qatar) nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài tại Afghanistan. Vòng đàm phán thứ chín đã diễn ra từ tuần trước, hướng đến một thỏa thuận hòa bình gồm bốn vấn đề chính: Taliban bảo đảm sẽ không cho phép các tay súng nước ngoài sử dụng lãnh thổ Afghanistan để tiến hành các cuộc tiến công bên ngoài lãnh thổ; các lực lượng Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) rút quân hoàn toàn khỏi Afghanistan; đối thoại giữa các bên tại Afghanistan và thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn.

Hiện Mỹ và Taliban vẫn gặp vướng mắc trong việc giải quyết một số vấn đề, trong đó có chia sẻ quyền lực và tương lai của chính quyền hiện nay tại Afghanistan. Tuy nhiên, điểm mấu chốt và cũng là khúc mắc lớn nhất trong các cuộc hòa đàm vẫn là yêu cầu của Taliban về việc Mỹ và đồng minh phải rút hoàn toàn binh sĩ về nước. Lâu nay trong các cuộc đối thoại, Taliban đều nêu điều kiện tiên quyết là các lực lượng nước ngoài phải rút khỏi Afghanistan, qua đó mở ra các cuộc bầu cử để lực lượng này được nhìn nhận như một nhóm chính trị hợp pháp.

Thế nhưng, trong khi tiến trình đàm phán có vẻ diễn ra thuận lợi, như theo tuyên bố của Mỹ, thì ở buổi trả lời phỏng vấn đài Fox News ngày 29-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington sẽ duy trì sự hiện diện quân sự ở Afghanistan ngay cả khi đạt thỏa thuận với phiến quân Taliban nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh kéo dài 18 năm qua. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Joseph Dunford, khi đề cập các cuộc hòa đàm giữa đại diện Mỹ và Taliban, cũng nhấn mạnh hiện chưa phải là thời điểm thích hợp để bàn về tương lai của lực lượng chống khủng bố của Mỹ tại Afghanistan.

Giới quan sát nhận định rằng, những tuyên bố trên của Washington chẳng khác nào gây thêm sức ép lên cuộc hòa đàm hiện nay, vốn được kỳ vọng sẽ chấm dứt cuộc xung đột dai dẳng nhiều năm qua. Chính vì thế, việc Mỹ vừa đối thoại, vừa đe dọa như vậy sẽ khiến cánh cửa dẫn đến hòa bình ở Afghanistan ngày càng khép chặt và các nỗ lực đàm phán tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn.