Mỹ và Trung Quốc đã ký thỏa thuận thương mại hồi tháng 1 vừa qua, chấm dứt căng thẳng thương mại kéo dài gần hai năm giữa hai nước. Theo đó, Trung Quốc cam kết mua thêm lượng hàng hóa trị giá 200 tỷ USD từ Mỹ trong hai năm tới, trong đó phần lớn là nông sản và năng lượng. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 kéo theo hàng loạt sóng gió trong quan hệ song phương khiến việc thực thi thỏa thuận nói trên gặp nhiều trở ngại.
Trả lời phỏng vấn kênh Fox Business Network cuối tuần qua, ông Kudlow khẳng định: “Chúng tôi vẫn đang tham gia thỏa thuận thương mại giai đoạn một”. Tuy nhiên, nhìn vào kim ngạch giao thương Mỹ - Trung Quốc nửa đầu năm nay, giới phân tích quan ngại “kế hoạch 200 tỷ USD” nêu trên khó thành hiện thực. Thống kê cho thấy, nhập khẩu nông sản của Trung Quốc từ Mỹ 5 tháng đầu năm nay mới hoàn thành 39% mục tiêu cả năm.
Về năng lượng, thỏa thuận yêu cầu trong năm 2020, Trung Quốc mua 25 tỷ USD sản phẩm năng lượng từ Mỹ và con số này sẽ cao hơn trong năm 2021, nhưng theo số liệu thống kê mới nhất của Washington, trong 5 tháng đầu năm 2020, Bắc Kinh mới chỉ mua được hai tỷ USD năng lượng của Mỹ. Tính đến hết tháng 5-2020, nhập khẩu năng lượng từ Mỹ của Trung Quốc mới đạt 18% so mục tiêu cả năm.
Trước thực trạng nêu trên, mới đây, hơn 40 hiệp hội ngành nghề ở Mỹ, đứng đầu là Văn phòng Thương mại Mỹ đã gửi thư tới Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, hối thúc các quan chức kinh tế thương mại hai nước nỗ lực thực hiện cam kết mua sắm 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ như thỏa thuận.
Trong bối cảnh thương mại toàn cầu sụt giảm mạnh do đại dịch Covid-19 bùng phát, bất đồng và tranh cãi giữa Mỹ với Trung Quốc ngày càng gia tăng trên nhiều lĩnh vực, kinh tế trì trệ và giá dầu thấp, giới phân tích quan ngại rằng việc thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ trở thành một “nhiệm vụ bất khả thi”.
